|
Mustaqil ishi mavzu: bajardi: allaberganov asadullo qabul qildi: Urganch 2024-yil Kirish
|
| bet | 1/8 | | Sana | 01.04.2024 | | Hajmi | 281.14 Kb. | | #184434 |
Bog'liq Referat mavzu Standart shifrlash algoritmlari qo`llanilishi rej Ekonometrik modellashtirishda qo’llaniladigan amaliy dasturlar p, videonabl, 1 test 3 kurs yakuniy, Motiv glossariy, otcy-i-deti, ucell 998949986077 28.11.2023-13.12.2023, Қшма қарор Обод ва хавфсиз маҳалла, 01. Тикувчилик танловининг низоми, Audit” fanidan kurs ishi-fayllar.org, Media savodxonlik, Telekommunikatsiya texnologiyalari va kasb ta’limi” fakulteti, Turdiyeva Saida 61-63 CUSR, portal.guldu.uz-BOZOR IQTISODIYOTI NAZARIYASIRIVOJLANGAN MAMLAKATLAR BOZOR TAJRIBASI, Buxoro viloyati hududiy
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI URGANCH FILIALI
PO’CHTA ALOQA TEXNALOGIYASI FAKULTETI 2– BOSQICH 961-22 GURUH TALABASI ALLABERGANOV ASADULLONING DASTURLASH FANIDAN TAYYORLAGAN.
MUSTAQIL ISHI
MAVZU: _____________________________________________________
BAJARDI: ALLABERGANOV ASADULLO
QABUL QILDI: __________________________
Urganch 2024-yil
Kirish
Xozirgi kunda davlatlar o`rtasida yoki biron bir davlatning o`zida elektron ma`lumotlar almashinuvi judayam keng qo`llaniladi va ushbu davrida xakerlar va yashirin eshituvchilar tomonidan ma'lumotlarini o'g'irlash ehtimoli juda katta. Kompyuter tizimlari va ularning tarmoqlar orqali o'zaro bog'liqligi o'sishi tashkilot va shaxslarning ushbu tizimlardan foydalangan holda saqlanadigan va uzatiladigan ma'lumotlarga bog'liqligini oshirdi. Ma'lumotlar va manbalarni oshkor qilishdan himoya qilish va tizimlarni tarmoqli hujumlardan himoya qilish kerak. Umumiy tarmoq orqali xavfsiz aloqa uchun ma'lumotlar shifrlash usuli bilan himoyalangan bo'lishi mumkin. Shifrlash bu ma'lumotlarni har qanday shifrlash algoritmi yordamida "kalit" dan foydalangan holda shifrlangan shaklda o'zgartiradi. Shifrlangan ma'lumotlarni faqat kalitdan foydalana oladigan foydalanuvchi ochishi mumkin.
Shifrlash maxfiy ma'lumotlarni himoya qilishning asosiy vositasidir. Shifrlashdan foydalanishning maqsadi - aloqada maxfiylik (oshkor etilish yoki maxfiylikni oldini olish). Kriptografiyaning asosiy maqsadi ma'lumotlarni ruxsatsiz ma`lumotlardan foydalanishni oldini olish va foydalanuvchilarning ma`lumotlarini o`g`irlanmasligini hamda ma`lumotni oshkor bo`lishini oldini olishdir. Odamlar tomonidan yoki kompyuter tomonidan o'qilishi va tushunilishi mumkin bo'lgan original ma'lumotlar oddiy matn deb nomlanadi, odam yoki kompyuter tomonidan o'qib bo'lmaydigan ma'lumotlar shifrlangan matn deb nomlanadi. Oddiy matnli xabarni shifrli matnga aylantirish usuli shifrlash deb nomlanadi
Shifrlash va deshifrlash jarayoni.
Shifrlash – bu ma`lumot almashinayotgan davrda sizning ma`lumotizi ko`rgan yoki eshitgan vaqtda ham ma`lumotga tushuna olmasligi va siz ma`lumotli almashish usulidir. Shifrlash algoritmlari zararli hujumlardan ma'lumot xavfsizligini ta'minlashda katta rol o'ynaydi. Mobil qurilmalarda xavfsizlik juda muhim va uzatilayotgan ma'lumotlarga zararli hujumning oldini olish uchun turli xil algoritmlar qo'llaniladi.
Axborotni himoyalashning aksariyat mexanizmlari asosini shifrlash tashkil etadi. Axborotni shifrlash deganda ochiq axborotni (dastlabki matnni) shifrlangan axborotga o‘zgartirish (shifrlash) va aksincha, (rasshifrovka qilish ) jarayoni tushuniladi.
|
| |
