|
Garmonoidlar. Prostaglandinlar va ularning biologik ahamiyati
|
| bet | 7/7 | | Sana | 19.11.2023 | | Hajmi | 42,74 Kb. | | #101259 |
Bog'liq Mustaqil ishi-fayllar.org 1. furye qonuni issiqlik o’tkazuvchanlikning asosiy qonuni Furye, 11 Gerbachevskiy shveslandr, Elon, Manaviyat, #Pedagogika fanining asosiy tushunchalarini ko‘rsating-fayllar.org, Дастурлеу 2-амелыйGarmonoidlar. Prostaglandinlar va ularning biologik ahamiyati.
Odatda prostoglandinlar sAMF miqdorini ko‘paytirib, u bilan bog‘liq to‘qimani moddalar almashinuvini va funksiyasini o‘zgartiradi endokrin bezlarda sAMF miqdori oshganda ulardagi gormonlarni sintezi va sekresiyasi stimullanadi. Buyrak usti bezida - steroid gormonlari sintezi va adrenalinnni sekresiyasini; qalqonsimon bezda yodtironinlar sintezi, oshqazon osti bezida – insulinni sekresiyasi.Akusherlikda prostaglandinlarning qo‘llanishi 1970-yillarning boshlarida ularning kashf qilinganidan buyon tezkor tarzda rivojlana boshladi. Hozirgi kunda, ba’zi hollarda, prostaglandinlar uterin faoliyatining muhim mediatorlari ekanligi aniq. Haqiqatan ham, oksitosin uchun ishlab chiqilganidan ko‘ra, prostaglandinlarning roli uchun juda kuchli hol bo‘lishi mumkin.Bachadonning silliq mushaklarining qisqarishida prostaglandinlarning asosiy vazifasi va bachadonning yetishtirish bilan bog‘liq biofizik o‘zgarishlar klinik jihatdan katta muammolarga ishora qiladi. Prostaglandinlar tanadagi deyarli barcha to‘qimalar tomonidan ishlab chiqariladi va turli funksiyalarda muhim xabarchilar yoki efektorlar bo‘lib xizmat qiladi. Prostaglandinlarning myometriyal kontraktiliyani pasayishi uchun ishlab chiqarishni to‘xtatishga urinishlari prostaglandinlarning xomilalik duktal oqim va renal qon oqishini ta’minlashdagi muhim roli bilan cheklanadi. Shu singari, prostaglandinlarni ishini kuchaytirish yoki noxush serviks pishib etish maqsadida qo‘llash bu agentlarning ichak va miya, shu jumladan boshqa tizimlarga ta’siri bilan bog‘liq. Biroq, prostaglandinlarni akusherlikdagi umumiy klinik muammolarga tatbiq etishda sezilarli yutuqlar mavjud. Tsiklooksigenazning araxidon kislotasi ta’siridan olingan mahsulotlarning ko‘pligi laboratoriya, tug‘ilish va tug‘ruqdan keyingi davr uchun eng muhim F va E seriyali prostaglandinlardir. Oksitosindan farqli o‘laroq, homiladorlikning keyingi qismigacha odatda yuzaga kelmaydigan reseptorlarning indüksiyasini talab qiladigan prostaglandin reseptorlari myometrial to‘qimalarda doimo mavjud. Bu homiladorlik davrida odatdagi dozalarda prostaglandinlarni qo‘llash imkonini beradi. Prostaglandinlarning F va E seriyali uterus kasılmalarına olib kelishi bilan birga, E seriyali prostaglandinlar nisbatan uteroselektifdir va servikal olgunlashtırma ishlab chiqarishda F seriyali prostaglandinlar nisbatan aniq ustundir. Tabiiy ravishda yuzaga kelgan prostaglandinlarning odatdagidek tezkor metabolizm vaqtida ta’sirlangan joylarni blokirovkalash yo‘li bilan modifikasiyalanishi ancha uzoq muddatdagi mahsulotlarga olib keladi, ancha past konsentrasiyalarda samaradorlik va xarajatlarning sezilarli darajada tejalishi mumkin. Endi intrauterin xomilalik o‘lim va tug‘ruqdan keyingi uterin atoniydan qon ketishi mumkin bo‘lmagan qon ketish kabi samarali muammolarni bartaraf etishga muvaffaqli tasir ko‘rsatadi. Bu esa tez-tez prostaglandin mavjudligiga qadar jarrohlik amaliyotga olib keldi. Biz ushbu agentlarning akusher ayolning eng qiyin muammolarini hal qilishda yordam berishda salohiyatini o‘rganishimiz mumkin.
Xulosa
Ko‘pgina gormonlardan farqli o‘laroq, prostaglandinlar qonda olib boriladigan bezdan ajralib chiqmaydi va tananing muayyan sohalarida ishlaydi. Buning o‘rniga, ular kimyoviy reaksiya orqali kerakli joyda va tanadagi deyarli barcha organlarda olib borilishi mumkin. Prostaglandinlar tana jarohati va kasallik bilan shug‘ullanishning bir qismidir Prostaglandinlar ular yaratgan tananing bir qismiga qarab turli xil jarayonlarni nazorat qilish uchun signal sifatida ishlaydi. Gormon hujayra myembranasi bilan bog‘langan joyda glyukoza, aminokislotlar, ba’zi bir ionlar uchun o‘tkazuvchanligini o‘zgartiradi. Gormon myembrana transport sistyemasiga allostyerik ta’sir ko‘rsatadi. Hujayrada glyukoza va aminokislotalar biokimyoviy jarayonlarga ta’sir etadilar. Myembranani ikki tomonidan ionlarning taqsimlanishini o‘zgarishi - elyektrik potyensialga va hujayra funksiyasiga ta’sir etadi. Gormonlarni myembranali tur ta’sir etishi alohida holda kam uchraydi. Insulin misolida keltirish mumkin. Insulin bir vaqtni o‘zida myembranali va myembrana hujayra ichki turlarda ta’sir etadi. Insulin membrana orqali ionlar, glyukoza va aminokislotalar transportini osonlashtiradi.
http://fayllar.org
|
| |
