Birinchi avlod – elektron lampalar asosida qurilgan kompyuterlar (1945-1955 yillar) – Fon Neyman tamoili asosida qurilgan kompyuterlar

O‘rnatilgan kompyuterlar - mikrokontrollerlar.

O‘rnatilgan kompyuterlar - mikrokontrollerlar.

O‘rnatilgan kompyuterlar - turli xildagi qurilmalarni boshqarish va ushbu qurilmalar bilan ulardan foydalanuvchilar o‘rtasidagi aloqalarni, ya’ni interfeyslarni tashkil qilish vazifalarini bajaradilar. O‘rnatilgan kompyuterlar yoki mikrokontrollerlar yordamida ishlaydigan qurilmalarga misol qilib quyidagilarni keltirish mumkin: nusxa ko‘chiruvchi qurilmalar, video kameralar, raqamli fotokameralar, printerlar, skanerlar, modemlar, CDROM disk yuritgichlari, telefonlar, kir yuvish mashinalari, mikro to‘lqinli pechlar, televizorlar, avtomobillar, meditsina sohasida qo‘llanilayotgan turli xil qurilmalar va boshqa-boshqa ko‘pgina sohalarda ishlatilib kelinayotgan turli xil o‘lchamlarga ega qurilmalar. Mikrokontrollerlar o‘lchamlari unchalik katta bo‘lmasada, ular biron bir qurilmani ishlashini va ishlatilishini to‘liq taminlab bera oladigan hisoblash vositasi sifatida qaralishi mumkin [21,27]. Har bir mikrokontroller – protsessor, xotira va ma’lumotlari kiritish-chiqarish vositalaridan tashkil topgan. Qurilmalarga ma’lumotlarni kiritish-chiqarish, ularda kechayotgan jarayonlarni nazorat qilish imkonini beruvchi maxsus displeylar, yorug‘lik indikatorlari va tovush chiqaruvchi vositalarni kuzatish natijasida amalga oshiriladi. Mikrokontrollerlarning dasturiy ta’minoti, ko‘p xollarda ishlab chiqaruvchi tomonidan doimiy xotiraga yozib qo‘yilgan bo‘ladi. Barcha mikrokontrollerlarni ikkita guruxga ajratish mumkin: universal va maxsus mikrokontrollerlar guruhi. Universal mikrokontrollerlar, bu kichik o‘lchamlarga ega odatdagi kompyuterlardir. Maxsus mikrokonrollerlar esa, ma’lum masalalarni yochish uchun mo‘ljallangan – arxitektura va buyruqlar to‘plamiga ega qurilma sifatida 19 ishlab chiqariladi. Mikrokontrollerlarning 4, 8, 16 va 32-razryadli xillari mavjud.