|
N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdirazаkov, M. X. Ashurov
Pdf ko'rish
|
| bet | 131/154 | | Sana | 28.11.2023 | | Hajmi | 2,57 Mb. | | #106996 |
Bog'liq N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov,NEFT VA GAZ ARALASHMALARI - ko‘p komponentli uglevodorodlar
sistemasi; u asosan parafinli, naftenli, aromatik uglevodorodlardan va shuningdek
azod oksidi, vodorod sulfidi, oltingugurt, kislorod, simob va suv parlaridan iborat.
NEFT IDISHI - neftni yig‘ish va turboprovodlar orqali taqsimlash uchun
xizmat qiladigan katta idish.
NEFT NASOSI - neftni kondan quduqlar orqali chiqarib berishga
mo‘ljallangan nasos. Bu nasos boshqa nasoslardan elementlarining ancha uzunligi
bilan farq qiladi. Eng ko‘p tarqalganlari tebranma dastgohlar bilan
harakatlantiriladigan
shtangali
nasoslar
va
elektr
yuritmalar
bilan
harakatlantiriladigan ko‘p bosqichli markazdan qochma nasoslardir. Bu
nasoslarning barchasi chuqurlikda ishlaydi.
NEFT OMBOR - neftni saqlashga mo‘ljallangan yer tagi ombori.
METAN - NAFTENLI NEFTLAR - neftning distillat qismi tarkibida
yaqin miqdordagi metanli va naftenli uglevodorodlarning bo‘lishi. Bu neftda
aromatik uglevodorodlarning miqdori deyarli oz bo‘ladi. Bu neft tarkibida metanli
neftga nisbatan qattiq parafinning oz miqdorda bo‘lishi xarakterlidir.
218
METANLI NEFTLAR - neftning distillat qismi tarkibida metanli
uglevodorodlarning ko‘proq bo‘lishi. Metanli neft tarkibiga metan uglevodorodlari
50% dan ortiqroq bo‘lgan neftlar kiradi. Metanli neftlar tarkibida asfalt-
smolasimon moddalarning oz miqdorda bo‘lishi bilan xarakterlanadi.
METAN-NAFTENLI AROMATIK NEFTLAR - neft fraktsiyalarida
metanli, naftenli va aromatik uglevodorodlarning bo‘lishi. Bu neft asfalt-
smolasimon moddalar bilan boyitilganli (10% va undan ko‘proq) gi va deyarli
yuqori solishtirma og‘irligi bilan harakterlanadi.
NAFTEN - AROMATIK NEFTLAR - neftning distillat qismi tarkibida
naftenli va aromatik uglevodorod miqdorining ko‘proq bo‘lishi. Bunda aromatik
uglevodorodlar miqdori yuqori fraktsiyalarga qarab o‘sib boradi. Qattiq
parafinning miqdori kam, asfalt-smolasimon moddalar esa 20% va undan ko‘proq
bo‘lishi mumkin.
NEFT - yonuvchi moysimon suyuqlik. Qora yoki qo‘ng‘ir, ba’zan och malla
rang yoki rangsiz, o‘ziga xos hidli kimyoviy xom ashyo. Neft yer yuzasiga
chiqqach, quyilib qotadi va asfaltga aylanadi. Neftning zichligi 0,73 dan 1,04
gacha o‘zgarib turadi, qaynash harorati +20-100
o
C va undan yuqori; qotish
harorati (+23
o
)-(-60
o
C); issiqlik sig‘imi 1,7-2,1 KDJ (kg.j); 50
o
C haroratda
neftning yopishqoqligi 0,002-0,55 sm
2
/s ga teng. U organik eritgichlarda yaxshi
eriydi. Suvda umuman erimaydi. Lekin suv bilan emulsiya (bir-biriga
singmaydigan ikki xil suyuqlik qorishmasi)hosil qiladi. Neft tarkibiga kiradigan
asosiy kimyoviy elementlardan uglerod (82-87%) va vodorod (11-14%) ga ega.
Neftning fizik xossasi uning tarkibiga bog‘liq. Solishtirma og‘irligi 0,65-g/sm
3
dan
0,9 g/sm
3
gcha bo‘lgan neft yengil, undan yuqorisi og‘ir neft hisoblanadi. Neftning
tarkibida uglevodorod 87% gacha, vodorod 10-15% gacha, kislorod 0,05-0,5 dan
5%gacha, juda oz miqdorda vanadiy, fosfor, kaliy, nikel, temir uchraydi. Neft
yonilg‘i, moylash materiallari hamda sintetik tola, plastmassa, sun’iy kauchik,
spirt, kislota va boshqa neft-kimyoviy mahsulotlar chiqarishda keng foydalinadi.
|
| |
