• MAVZU DOIRASIDAGI ASOSIY MA’LUMOTLAR
  • Namangan muhandislik-qurilish instituti




    Download 35,39 Mb.
    bet123/138
    Sana20.01.2024
    Hajmi35,39 Mb.
    #141780
    1   ...   119   120   121   122   123   124   125   126   ...   138
    Bog'liq
    Kasb mahorati

    34-AMALIY MASHG‘ULOT


    «Avtomobilning yoritish tizimining texnik holatini baholash, TXK va rostlash»


    MAQSAD: O‘quvchilarning nazariy bilimlarini mustahkamlash, chuqurlashtirish, yoritish tizimining texnik holatini aniqlash, TXK va rostlash ishlarini bajarish bo‘yicha ko‘nikmalarni shakllantirish.
    MODULNI O‘RGANISH JARAYONIDA EGALLANADIGAN AMALIY KO‘NIKMALAR:

      • Mehnat muhofazasi va sanitariya qoidalariga rioya qilish;

      • Yoritish tizimining texnik holatini aniqlash;

      • Yoritish tizimiga TXK;

      • Asbob-uskunalrdan to‘g‘ri foydalanish;

    MODULNI O‘RGANISH JARAYONIDA SHAKLLANADIGAN NAZARIY BILIMLAR:



      • Xavfsiz ishlash usullari;

      • Yoritish tizimining texnik holatini baholash usuli;

      • Nosozliklarni bartaraf etish usullari;

      • Texnik xizmat ko‘rsatish muddatlari.



    MAVZU DOIRASIDAGI ASOSIY MA’LUMOTLAR




    Xavfsizlik texnikasi
    Avtomobilning elektr jihozlariga texnik xizmat ko‘rsatganda, qisqa tutashuvning oldini olish uchun, akkumulyatorning manfiy klemmasi uzib qo‘yilsin. Avtomobilning faralarini yechish va o‘rnatishda ularning sinishiga yo‘l qo‘yilmaslik choralarini ko‘rish kerak, aks holda jarohat olish mumkin.
    Avtomobilni harakatlantirish faqat haydash huqiqiga ega va sog‘lom shaxslarga ruxsat etiladi.


    Yoritish tizimining asosiy nosozliklari
    Avtomobilni ishlatish jarayonida yoritish tizimida quyidagi nosozliklar uchrab turadi. Bularga lampa tolalarining kuyishi, lampa kolbalarining qorayishi, nur qaytargich yuzalarini ifloslanishi, nur torqatgichning darz ketishi va ifloslanishi, formalarning yorug‘lik – texnik tavsifini pasayishi va yorug‘lik dastasining rostlanmaganligi, namlik oqibatida elektr tutashmalardagi kontaktlarning yemirilishi va oksidlanishi.
    Faralarning rostlanishini buzilishi va nur kuchining yetarli emasligi yo‘lning yoritilish sifatini ancha pasaytiradi. Faralarning noto‘g‘ri rostlanishi ro‘paradan kelayotgan avtomobil haydovchisi ko‘zining qamashishiga olib keladi.
    Yoritish asboblarining yorug‘lik-texnik tavsifi pasayishining asosiy sabablaridan biri kuchlanish rostlagichining past rostlanganligi yoki faralar hamda boshqa yoritish asboblari zanjiridagi qarshilikning oshib ketganligi bo‘lishi mumkin. Elektr jihozlarining 12 voltli tizimidagi faralarning ta’minlash zanjirida kuchlanishning pasayishi 0,5 V dan oshmasligi kerak.


    Texnik xizmat ko‘rsatish
    Optik element ichiga chang va iflosliklar tushib qolganda yorug‘lik kuchi pasayib ketadi. Agar nurqaytargich ko‘zgusiga ko‘p miqdorda chang o‘tirgan bo‘lsa, bu changni uning bo‘g‘zi orqali latta bilan artish tavsiya etilmaydi. Bu holda elementning ichki qismini suv bilan yuvish va havoda quritish kerak.
    Optik elementni yechishda va yig‘ishda nurqaytargich ko‘zgusiga qo‘l bilan tegish ta’qiqlnadi. Nur qaytargichni orqa tomonidan qo‘yiladigan lampalarni almashtirish uchun avval karbolitli patron yechib olinadi. Buning uchun patronni olib, so‘ng lampa buraladi.
    AVTOMOBILNING YORITISH TIZIMI ASBOBLARINI TEXNIK HOLATINI BAHOLASH VA ROSTLASH ISHLARINING TEXNOLOGIK KETMA-KETLIGI (DAMAS avtomobili misolida)



    Faoliyat turlari

    Asbob uskuna, moslama va ashyo.

    Rasm (ko‘rinish)

    Ish bajarishda quyiladigan talablar.

    I. Asbob yordamida faralarni rostlash.

    1.1. Tekshiruv asbobini belgilangan masofa bo‘yicha o‘rnatish.

    +o‘lda





    Avtomobil tekis maydonchaga qo‘yilib, 3 m masofada tekshiruv asbobining ustuni qo‘yilsin.

    1.2. Tekshiruv asbobini fara markaz o‘qi bo‘yicha o‘rnatish.

    +o‘lda.




    1-ustun; 2-tekshirish asbobi.



    Tekshirish asbobi yordamida faraning markazi bo‘yicha o‘rnatilib, shkaladagi strelka «0» ga keltirilsin.

    1.3. Faradagi yorug‘lik nurining yo‘nalishini tekshirish va rostlash.(chap farasi).

    Otvertka.







    Nurning optik o‘qi avtomobil harakat yo‘nalishiga parallel bo‘lsin, yuqori tomonga og‘ishga ruxsat etilmaydi. 10 m uzoqlikda fara nurining o‘qdan chetga chiqishi 30 sm. gacha ruxsat etiladi.

    1.4. Faradagi yorug‘lik nurining yo‘nalishini tekshirish va rostlash. (o‘ng farasi).

    II. Faralarni ekran yordamida rostlash

    2.1.Tekshirish ekranini o‘rnatish.

    +o‘lda.







    Avtomobil tekis maydonchaga qo‘yilib, 5 m masofa oralig‘ida 1000x2000 mm o‘lchamli shit tik o‘rnatilsin.

    2.2. Ekranga belgilar qo‘yish. (Avtomobilning texnik tavsifi bo‘yicha)

    Bo‘r, chizg‘ich.




    A va V faralar markazlari orasidagi masofa.





    Yerdan fara markazigacha bo‘lgan masofaga teng qilib ekranga gorizontal I-chiziq chizilsin. Chiziqdan 80 mm pastga II- chiziq chizilsin. Faralarning markazi bo‘yicha vertikal A va V chiziqlar chizilsin.

    2.3. Faralar gardishi (obodok) larini yechib olish.

    Otvertka.


    1-vint; 2-fara.



    Vint 1 bo‘shatilib, gardish 3 yechib olinsin.

    2.4. Yaqinni yoritish faralarini rostlash.
    (chap farasi).

    Otvertka.





    Yaqinni yoritish faralarini yoqib, o‘ng farani (chap fara biron-bir qora material bilan yopilib) rostlash vintlarini burab nur dastasining yuqori tomoni 2 chi chiziq bilan moslashguncha rostlanadi. +iyalik boshlanadigan joy A nuqta bilan kesishsin.

    2.5. Yaqinni yoritish faralarini rostlash.
    (o‘ng farasi).

    Otvertka.



    Yaqinni yoritish faralarini yoqib, chap farani (o‘ng fara biron-bir qora material bilan yopilib) yuqori tomoni 2 chi chiziq bilan moslashguncha rostlanadi. +iyalik boshlanadigan joy V nuqta bilan kesishsin.

    2.6. Faralar gardishini o‘rnatish.

    Otvertka.


    A-joylashish holati; 2-vint.

    Gardish joyiga o‘rnatilib, vint 2 da mahkamlansin.


    Download 35,39 Mb.
    1   ...   119   120   121   122   123   124   125   126   ...   138




    Download 35,39 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Namangan muhandislik-qurilish instituti

    Download 35,39 Mb.