8-rasm. Takomillashtirilgan uch sharoshkali dolotoning umumiy ko‘rinishi 9-rasm. Skvajina tubini gidravlik tozalashning samaradorligini oshiruvchi burg‘ilash snaryadi Nazariy tadqiqotlar va hisob-kitoblar asosida burg‘ilash uskunasining eng yuqori
samaradorligini ta’minlaydigan, skvajina tubini yuvish samaradorligini oshiradigan
burg‘ilash snaryadining konstruktiv parametrlari aniqlandi. Bunda, diametri 76 mm
bo‘lgan uch sharoshkali dolotoning panja qismining egilish burchagi 45°, 60° va 70°
qabul qilingan. Egilish burchaklari 45°, 60° va 70° bo‘lgan uch vintli uyurma hosil
qilgich tanlangan.
Takomillashtirilgan burg‘ilash snaryadini eng oqilona konstruktiv parametrlarini
aniqlash uchun bazaviy konstruksiya va uchta yangi taklif qilingan konstruksiyalarning
eksperimental tadqiqotlari o‘tkazildi. Natijada, burg‘ilash kolonnasi aylanish sonining
20
dolotoning chidamliligiga va burg‘ilashning mexanik tezligiga ta’siri aniqlandi,
olingan bog‘liqliklar 10 va 11-rasmlarda keltirilgan.
BS – bazaviy burg‘ilash snaryadi; К№1 –№1 konstruksiyali burg‘ilash snaryadi
(
β d va
β z -45°); К№2 –№2 konstruksiyali burg‘ilash snaryadi (
β d va
β z -60°);
К№3 – №3 konstruksiyali burg‘ilash snaryadi (
β d va
β z -70°)
10-rasm. Doloto chidamliligining burg‘ilash kolonnasining aylanishlar soniga bog‘liqligi 11-rasm. Burg‘ilashning mexanik tezligining aylanishlar soniga bog‘liqligi Skvajina tubini gidravlik tozlash samaradorligini oshiruvchi uch sharoshkali
dolotoning panja qismini egilish burchagi β
d
=60° va uyurma hosil qilgichning egilish
burchagi β
z
=60° bo‘lgan takomillashtirilgan konstruksiya bilan burg‘ilaganda mexanik
tezlik va dolotoning chidamliligining yuqori qiymatlariga erishilganligi eksperimental
tarzda aniqlandi. Bu konstruksiyani qo‘llash dolotoning chidamliligini 7-8% ga,
burg‘ilashning mexanik tezligini bazaviy snaryadga nisbatan 9-10% ga oshirish
imkonini berdi.
Gidravlik tozalashning samaradorligini oshiruvchi burg‘ilash snaryadining
takomillashrililgan
konstruksiyasini
qo‘llashdan
burg‘ilash
kolonnasiga
ko‘rsatiladigan gidravlik qarshilikni kamaytirish natijasida burg‘ilash kolonnasini
aylantirgichini va nasos yuritmalarining yuklamalarini kamaytirish hamda skvajina
zaboyida shlamli rejimni hosil bo‘lishini bartaraf etish natijasida yuvuvchi suyuqlikni
ko‘tarilishini yaxshilanishi kutilgan edi. Shu sababdan gidravlik tozalashning
samaradorligini oshiruvchi burg‘ilash snaryadini nasos va burg‘ilash aylantirgichining
yuritmalariga ta’siri eksperimental taqdid qilindi, olingan natijalar grafik shaklida 12
va 13-rasmlarda ko‘rsatilgan.
Shunday qilib, burg‘ilash snaryadining takomillashtirilgan konstruksiyasini
qo‘llash, skvajinada burg‘ilash kolonnasiga yuvuvchi suyuqlikning gidravlik
qarshiligini kamaytirish evaziga, burg‘ilash aylantirgichini quvvat sarfini 8-9% gacha
va shlamli rejim hosil bo‘lishini bartaraf etish asosida yuvuvchi suyuqlikning skvajina
tubidan ko‘tarilishini yaxshilash evaziga nasosning quvvat sarfini 6-7% gacha
kamaytirishga imkon berdi.
21
BS – bazaviy burg‘ilash snaryadi; К№1 –№1 konstruksiyali burg‘ilash
snaryadi (
β d va
β z -45°); К№2 –№2 konstruksiyali burg‘ilash snaryadi
(
β d va
β z -60°); К№3 – №3 konstruksiyali burg‘ilash snaryadi (
β d va
β z -70°)
