Навоий давлат кончилик институти ва тошкент давлат техника университети илмий даражалар берувчи




Download 2,23 Mb.
Pdf ko'rish
bet12/46
Sana04.10.2024
Hajmi2,23 Mb.
#273416
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   46
Bog'liq
PK2rjjpAYcv35Ki

 
 
1-rasm. Doloto tishlarining 
haroratini aniqlashing hisobiy 
sxemasi
N’yuton-Rixman qonuniga ko‘ra
𝑑𝑄 = 𝛼𝑄
𝑡𝑖𝑠ℎ
П
𝑡𝑖𝑠ℎ
𝑑𝑥

 
 
 
 
(4) 
(3) 
va 
(4) 
tenglamalarning 
o‘ng 
qismlarini 
tenglashtirsak, 
ya’ni 
𝑆
𝑡𝑖𝑠ℎ
𝜆
𝑑
2
𝜖
𝑠.ℎ
𝑑𝑥
2
𝑑𝑥 = 𝛼𝑄
𝑡𝑖𝑠ℎ
П
𝑡𝑖𝑠ℎ
𝑑𝑥

doloto tishi haroratini o‘zgarisihing differensial 
tenglamasi kelib chiqadi:
𝑑
2

𝑠.ℎ
𝑑𝑥
2
=
𝛼П
𝑡𝑖𝑠ℎ
𝜆𝑆
𝑡𝑖𝑠ℎ

𝑠.ℎ.
= 𝜍
2

𝑠.ℎ
 
,
(5)

bu yerda 
𝜍
– shartli belgi, 
𝜍 = √
𝛼П
𝑡𝑖𝑠ℎ
𝜆𝑆
𝑡𝑖𝑠ℎ
.
Olingan (5) differnsial tenglama shuni ko‘rsatadiki, agar 
𝛼 = 𝑐𝑜𝑛𝑠𝑡
va 
𝜆 =
𝑐𝑜𝑛𝑠𝑡
bo‘lsa, ko‘riladigan interval uchun
𝜍 = 𝑐𝑜𝑛𝑠𝑡
bo‘ladi.
Matritsa va doloto panjasining harorati o‘zgarishi uchun differensial 
tenglamalarni xuddi shu tartibda chiqaramiz:
𝑑
2

𝑚𝑎𝑡
𝑑𝑥
2
= 𝜙
2

𝑚𝑎𝑡

𝑑
2

𝑝
𝑑𝑥
2
= 𝜚
2

𝑝

(6) 


13
bu yerda
𝜙
– shartli belgi, 
𝜙 = √
𝛼П
𝑚𝑎𝑡
𝜆𝑆
𝑚𝑎𝑡
;
𝜚 
– shartli belgi, 
𝜚 = √
𝛼П
𝑝
𝜆𝑆
𝑝


𝑚𝑎𝑡
va 

𝑝
– 
mos ravishda, matritsa va doloto lapasi haroratini o‘sishi, 
0
С; 
П
𝑚𝑎𝑡
va 
П
𝑝
– mos 
ravishda matritsa va doloto panjasining perimetri, m; 
𝑆
𝑚𝑎𝑡
va 
𝑆
𝑝
mos ravishda 
matritsa va doloto panjasining kesim yuzasi, m
2

𝜆
– mos ravishda matritsa va doloto 
panjasining issiqlik o‘tkazish qobiliyati, 
𝑉𝑡
𝑚∙
0
С
.
Doloto tishidan o‘tuvchi issiqlik oqimini quyidagicha ifodalaymiz: 
 
𝑄 = −𝜆𝑆
𝑡𝑖𝑠ℎ
𝑑
𝑑𝑥
[𝜖(𝑥)]
𝑥=0

(7) 
𝑑
𝑑𝑥
[𝜖(𝑥)]
𝑥=0
temperatura gradiyentining qiymatini (7) ifodaga qo‘yib, tegishli 
o’zgartirishdan so’ng, quyidagi formula orqali issiqlik oqimini aniqlaymiz: 
𝑄 = 𝜆𝑆
𝑡𝑖𝑠ℎ
{𝜍𝜖
𝑡𝑖𝑠ℎ

𝜆
𝑚𝑎𝑡
𝜆
[𝜙𝜖
𝑝
− 2
𝜙𝜖
𝑝
𝑒
𝜙ℎ
+
𝑒
𝜙(ℎ−ℎ𝑡𝑖𝑠ℎ)+

+𝜚
𝜆𝑝𝑆𝑝
𝜆𝑚𝑎𝑡𝑆𝑚𝑎𝑡
𝜖
𝑚𝑎𝑡
𝑒
−𝜙(ℎ−ℎ𝑡𝑖𝑠ℎ)
]}
. (8) 
(8) ifodani 
𝜖
𝑡𝑖𝑠ℎ
ga nisbatan hisoblasak, doloto tishi haroratini oshishiga olib 
keluvchi issiqlikni ifodalovchi formula kelib chiqadi, ya’ni: 
𝑄
𝑡𝑖𝑠ℎ
=
𝑄−𝑆
𝑡𝑖𝑠ℎ
𝜆
𝑚𝑎𝑡
𝜖
𝑚𝑎𝑡
[2
𝜙𝑒
𝜙ℎ+𝜚𝜉
𝜆𝑝𝑆𝑝
𝜆𝑚𝑎𝑡𝑆𝑚𝑎𝑡
𝑒𝜙(ℎ−ℎ𝑡𝑖𝑠ℎ)+𝑒−𝜙(ℎ−ℎ𝑡𝑖𝑠ℎ)
−𝜙]
𝜆𝑆
зуб
𝜍
,
(9) 
bu yerda
𝜉 =
𝜖
𝑚𝑎𝑡
𝜖
𝑝
.
Siqilgan havoning dolotoning qizigan qismi bilan issiqlik almashinuvi hamda 
uning quvurlar bilan ishqalanishini hisobga olib, skvajina tubida siqilgan havoning 
haroratini 
𝑡
𝑠.ℎ.
quyidagi formula orqali ifodalaymiz:
𝑡
𝑠.ℎ.
=
𝑄
2𝐺𝑐
𝑠.ℎ..
+ 𝜑
𝜇𝜗
2
2𝑔𝑐
𝑠.ℎ.
+ 𝑡
𝑠.ℎ.
0
,
(10) 
bu yerda 
𝐺 − 
siqilgan havoning og‘irlik sarfi, kg/s; 
𝜇 − 
haroratning tiklanish 
koeffitsiyenti, kinetik energiyani issiqlik energiyasiga o‘tish darajasini hisobga oladi, 
havo bilan tozalanganda turbulent oqimni qabul qilinadi, 
𝜇 = 0,89

𝜑
– ishning issiqlik 
ekvivalenti, 
𝜑 = 0,427
Dj
𝑁 ∙ 𝑚


𝑡
𝑠.ℎ.
0
− 
siqilgan havoning boshlang‘ich harorati, 


Demak, issiqlik oqimi ta’sir qilganda doloto tishining haroratini quyidagi ifoda 
orqali aniqlash mumkin: 
𝑡
𝑡𝑖𝑠ℎ
= 𝑡
𝑠.ℎ.
+
𝑄
𝑡.𝑗.
{
1−
𝑆𝑡𝑖𝑠ℎ
𝑆мат
2𝜚𝜉
𝜆𝑝𝑆𝑝
𝜆𝑚𝑎𝑡𝑆𝑚𝑎𝑡
+2𝜙𝑒𝜙ℎ−𝜙[𝑒𝜙(ℎ−ℎ𝑡𝑖𝑠ℎ)+𝑒
−𝜙(ℎ−ℎ𝑡𝑖𝑠ℎ)
]
2𝜚𝜉
𝜆л𝑆л
𝜆мат𝑆мат
+𝜙[𝑒𝜙ℎ−𝜙[𝑒𝜙(ℎ−ℎ𝑡𝑖𝑠ℎ)−𝑒
−𝜙(ℎ−ℎ𝑡𝑖𝑠ℎ)
]
}
𝜆𝑆
𝑡𝑖𝑠ℎ
𝜍𝜏
.
(11) 
Yuqorida keltirilgan dolotoning qizishining matematik modelidan kelib chiqadiki 
siqilgan havoni skvajina tubida sovutish orqali harorat omilini me’yorlashtirish, 
natijada, burg‘ilash samaradorligini oshirish imkoni mavjud.
Kompressordan chiquvchi havo harorati 50÷60℃ tashkil etadi, bundan tashqari, 
burg‘ilash quvurlaridan uyurmali quvurli burg‘ilash snaryadiga oquvchi havo skvajina 
og’ziga ko‘tariluvchi oqimni issiqligi hisobiga qiziydi. Skvajina tubida qizigan havoni 
uyurmali sovutkichga berish havo oqimlarini harorat bo‘yicha ajralish samaradorligini 
pasaytiradi, shu sababdan tozalovchi havoni yer yuzasida salbiy haroratlargacha 


14 
sovutish hamda beriluvchi siqilgan havoni halqasimon bo‘shliqdan chiquvchi oqim 
bilan va tog‘ jinsi bilan issiqlik almashinuvini oldini olish maqsadida issiqlikni 
izolyatsiyalovchi quvurlardan foydalanish tavsiya qilinadi. Buning uchun burg‘ilash 
snaryadining konstruksiyasi takomillashtirildi va uning umumiy ko‘rinishi 2-rasmda 
keltirilgan.
1 – kompressor; 2 – nam ajratgich; 3 – uyurmali sovutgich; 4 – issiqlikni 
izolyatsiya qiluvchi shlang; 5 – vertlyug; 6 – issiqlikni izolyatsiya qiluvchi 
burg‘ilash quvuri; 7 – uyurmali sovutkich; 8 – doloto; 9 – germetizator;
10 – shlam tutgich 

Download 2,23 Mb.
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   46




Download 2,23 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Навоий давлат кончилик институти ва тошкент давлат техника университети илмий даражалар берувчи

Download 2,23 Mb.
Pdf ko'rish