7. Magnit tizimni va salt ishlash parametrlarini hisoblash.
Magnit o’tkazgichning o’lchamlari va massasiniu aniqlash
Buning uchun uch o’zakli magnit o’tkazgichni tanlaymiz. O’zaklarni pastki va yuqori tomonlaridan birlashtiruvchi qismlar yarmo bilan o’rtadagi o’zakda to’g’ri burchak hosil qiladi, chetdagi o’zaklarda esa to’g’ri burchak hosil qilmagan holni tanlaymiz. O’zaklarni 3405 markali elektrotexnika po’latidan yig’ilgan deb olamiz.
Chulg’amlarning o’qlari orasidagi masofa (7.1 - rasm.)
Bu masofani 85 sm deb qabul qilamiz. Tanlangan diametr D0=11 sm bo’lganda, o’zak va yarmoni ko’ndalang kesim yuzi va burchak hajmi quyidagilarga teng (4.8 - jadval):
7.1 - rasm. Magnit o’tkazgich o’lchamlari (millimetrovka).
O’zak bo’shlig’i balandligi
H=78 sm deb qabul qilamiz
Burchak massasi (7.2 - rasm.)
Bu yerda Vb - burchak hajmi, dm3 (4.8 - jadval);
- stal kesim yuza to’lish koeffitsiyenti (7.1 - jadval);
elektrotexnik stal zichligi.
7.1 - jadval
Stal kesim yuza to’lish koeffitsiyenti
V, Tl
|
r, Vt/kg
|
q, BA/kg
|
q3, BA/cm2
|
|
V, Tl
|
r, Vt/kg
|
q, BA/kg
|
q3, BA/cm2
|
1,1
|
0,51
|
0,62
|
0,19
|
|
1,62
|
1,194
|
1,645
|
2,043
|
1,12
|
0,53
|
0,64
|
0,226
|
|
1,63
|
1,216
|
1,710
|
2,112
|
1,14
|
0,55
|
0,661
|
0,262
|
|
1,64
|
1,238
|
1,775
|
2,176
|
1,16
|
0,57
|
0,681
|
0,298
|
|
1,65
|
1,26
|
1,84
|
2,24
|
1,18
|
0,59
|
0,702
|
0,334
|
|
1,66
|
1,288
|
1,956
|
2,316
|
1,2
|
0,61
|
0,722
|
0,37
|
|
1,67
|
1,316
|
2,072
|
2,392
|
1,22
|
0,631
|
0,748
|
0,416
|
|
1,68
|
1,344
|
2,188
|
2,468
|
1,24
|
0,652
|
0,773
|
0,462
|
|
1,69
|
1,372
|
2,304
|
2,544
|
1,6
|
1,15
|
1,525
|
1,92
|
|
1,7
|
1,4
|
2,42
|
2,62
|
1,61
|
1,171
|
1,58
|
1,984
|
|
|
|
|
|
7.2 - rasm. Og’irlik, isrof va salt ishlash toklarini aniqlash markazlari. Uch sterjenli (a) va ikki sterjenli (b) magnit o’tkazgichlar (millimetrovka).
Sterjenlar massasi
Yarmolar massasi
Magnit o’tkazgich po’latining massasi
Salt ishlash isroflarini hisoblab chiqamiz
Shu miqdorlarga tegishli koeffitsiyentlarni topamiz (7.2 - jadval).
Magnit o’tkazgichdagi isroflar
vt
Bu yerda K1=1,65÷ 2,3 - magnit tizimda yuz beruvchi isrof koeffitsiyenti.
Vazifada berilgan isroflar miqdori bilan solishtiramiz
Salt ishlash tokini topamiz. Noto’g’ri burchakdagi magnit induksiyani o’rtacha miqdori
T1
7.2 va 7.3 - jadvaldan kerakli koeffitsiyenti topiladi.
7.2-jadval
GOST 21427.1 – 83 bo’yicha qalinligi 0,3 mm bo’lgan 3405 markali stal quvvati isrofi va magnitlanishi
V, Tl
|
r, Vt/kg
|
q, BA/kg
|
q3, BA/cm2
|
|
V, Tl
|
r, Vt/kg
|
q, BA/kg
|
q3, BA/cm2
|
1,1
|
0,51
|
0,62
|
0,19
|
|
1,62
|
1,194
|
1,645
|
2,043
|
1,12
|
0,53
|
0,64
|
0,226
|
|
1,63
|
1,216
|
1,710
|
2,112
|
1,14
|
0,55
|
0,661
|
0,262
|
|
1,64
|
1,238
|
1,775
|
2,176
|
1,16
|
0,57
|
0,681
|
0,298
|
|
1,65
|
1,26
|
1,84
|
2,24
|
1,18
|
0,59
|
0,702
|
0,334
|
|
1,66
|
1,288
|
1,956
|
2,316
|
1,2
|
0,61
|
0,722
|
0,37
|
|
1,67
|
1,316
|
2,072
|
2,392
|
1,22
|
0,631
|
0,748
|
0,416
|
|
1,68
|
1,344
|
2,188
|
2,468
|
1,24
|
0,652
|
0,773
|
0,462
|
|
1,69
|
1,372
|
2,304
|
2,544
|
1,6
|
1,15
|
1,525
|
1,92
|
|
1,7
|
1,4
|
2,42
|
2,62
|
1,61
|
1,171
|
1,58
|
1,984
|
|
|
|
|
|
Salt ishlash tokining nisbiy qiymati
Salt ishlash tokining aktiv tashkil etuvchisi
Reaktiv tashkil etuvchisi
Salt ishlash toki berilgandan kattaroq bo’ldi
0,67<4,5 (bu farq chegara ichida)
7.3-jadval
Qalinligi 0,3 mm bo’lgan 3405 markali stal burchak quvvati isrofi va magnitlanishi
V, Tl
|
Isrof kengayish koeffitsienti
|
Magnitlanish quvvati kengayishi koeffsienti
|
To‘g‘ri oraliq kpr
|
Egri oraliq kk
|
To‘g‘ri oraliq k'pr
|
Egri oraliq k'k
|
Kuydiril- magan
|
Kuydiril- gan
|
Kuydiril- magan
|
Kuydiril- gan
|
Kuydiril- magan
|
Kuydiril- gan
|
Kuydiril- magan
|
Kuydiril- gan
|
1,6
|
2,53
|
2,9
|
1,65
|
1,8
|
9,8
|
15,1
|
2,43
|
3,01
|
1,61
|
2,49
|
2,84
|
1,62
|
1,78
|
9,3
|
14,4
|
2,39
|
2,95
|
1,62
|
2,43
|
2,79
|
1,57
|
1,74
|
8,9
|
13,8
|
2,36
|
2,87
|
1,63
|
2,38
|
2,69
|
1,51
|
1,67
|
8,8
|
13,6
|
2,27
|
2,68
|
1,64
|
2,31
|
2,61
|
1,47
|
1,59
|
8,7
|
13,4
|
2,21
|
2,59
|
1,65
|
2,27
|
2,54
|
1,42
|
1,51
|
8,6
|
13,1
|
2,17
|
2,48
|
1,66
|
2,23
|
2,47
|
138
|
1,48
|
8,5
|
12,7
|
2,04
|
2,39
|
1,67
|
2,19
|
2,41
|
1,34
|
1,45
|
8,4
|
12,2
|
1,91
|
2,31
|
1,68
|
2,13
|
2,38
|
1,31
|
1,41
|
8,3
|
11,8
|
1,8
|
2,23
|
1,69
|
2,08
|
2,34
|
1,28
|
1,38
|
8,2
|
11,2
|
1,69
|
2,17
|
1,7
|
2,03
|
2,31
|
1,27
|
1,34
|
8,1
|
10,3
|
1,6
|
2,07
|
8. Nominal yuklanishdagi foydali ish koeffitsiyentini aniqlaymiz
Agar cosφn=1 bo’lsa,
9. Transformatorda issiqlik ajralishini hisoblash
Chulg’amlarning issiqlik yuklamasi
Bu yerda g’altak sirtini yopilish koeffitsiyenti
Bir g’altak perimetri
Yuqori kuchlanish chulg’ami uchun
Vt/m2
Bu yerda
Chulg’am haroratining moy haroratidan ortishi:
PK chulg’amida (ichki chulg’am)
YuK chulg’amida (tashqi chulg’am)
Bakning o’lchamlarini topamiz:
Bak kengligi
bu yerda D2'' - tashqi chulg’amni chiqish diametri;
ao.b - tashqi chulg’amdan bak devorigacha bo’lgan izolyatsiyalash masofasi (9.1 - jadval.).
9.1-jadval
Bak o’lchamlarini aniqlash
O‘ramdagi kuchlanish ko‘rinishi
|
Tashqi Chulg‘amdan bak devorigacha bo‘lgan o‘rtacha izolyatsiyalash masofasi, ao.b, sm
|
Magnit o‘tkazgichdan bak devorlari va qopqog‘igacha bo‘lgan masofolar yig‘indisi, hya.k, sm
|
6 – 10
|
6
|
20
|
20
|
9
|
35
|
35
|
12
|
50
|
Bak uzunligi
Bak chuqurligi
bu yerda H - o’zakning ochiq qismini balandligi;
hya.q - magnit o’tkazgichdan bak devorlari va qopqog’igacha bo’lgan masofolar yig’indisi (9.1 - jadval);
hya - yarmo balandligi.
Bak shaklini tekis oval shaklda deb olamiz va uni yuzasini topamiz.
Qopqoq yuzasi
Moy harorati havo haroratidan qancha oshib ketganligini aniqlaymiz. Standartlar bo’yicha bu haroratlar farqi 650 C dan oshmasligi kerak.
Shu harorat uchun moyning yuqori qatlamlaridagi harorat
Bu yerda
9.2-jadval
Sovutish tizimi ishga tushishi oldidan moyning o’rtacha harorati ko’tarilishi Θm.v=0,262·qb0,8
qb, Vt/m2
|
Θm.v, 0S
|
qb, Vt/m2
|
Θm.v, 0S
|
qb, Vt/m2
|
Θm.v, 0S
|
qb, Vt/m2
|
Θm.v, 0S
|
qb, Vt/m2
|
Θm.v, 0S
|
195– 201
|
18
|
279– 286
|
24
|
371– 378
|
30
|
466– 474
|
36
|
568 – 575
|
42
|
202– 208
|
18,5
|
287– 293
|
24,5
|
379– 386
|
30,5
|
475– 482
|
36,5
|
576 – 584
|
42,5
|
209– 215
|
19
|
294– 301
|
25
|
387– 393
|
31
|
483– 490
|
37
|
585 – 592
|
43
|
216– 221
|
19,5
|
302– 309
|
25,5
|
394– 401
|
31,5
|
491 499
|
37,5
|
593– 600
|
43,5
|
222– 228
|
20
|
310– 317
|
26
|
402– 409
|
32
|
500– 507
|
38
|
|
|
229– 235
|
20,5
|
318– 325
|
26,5
|
410– 417
|
32,5
|
508– 515
|
38,5
|
|
|
236– 242
|
21
|
326– 332
|
27
|
418– 425
|
33
|
516– 524
|
39
|
|
|
243– 250
|
21,5
|
333– 340
|
27,5
|
426– 433
|
33,5
|
525– 532
|
39,5
|
|
|
251– 257
|
22
|
341– 347
|
28
|
434– 441
|
34
|
533– 541
|
40
|
|
|
258– 264
|
22,5
|
348– 355
|
28,5
|
442– 449
|
34,5
|
542 550
|
40,5
|
|
|
265– 271
|
23
|
356– 363
|
29
|
450 457
|
35
|
551– 559
|
41
|
|
|
272– 278
|
23,5
|
364 370
|
29,5
|
458– 465
|
35,5
|
560– 567
|
41,5
|
|
|
Bak yuzasidan olib ketiluvchi isroflar
Bu yerda qb - moyning o’rtacha qizish harorati (9.2 - jadval)
Radiatorlar orqali olib ketiluvchi isroflar
Kerakli bo’lgan radiatorlar sahni
Shu miqdorga qarab radiator tanlaymiz. , bo’lgan ikkita radiator olamiz; qatorida to’qqiztadan truba bo’lib
; ; tashkil qiladi (9.3 - jadval).
Tanlangan radiatorlar uchun issiqlik yuklamasi koeffitsiyentini topamiz.
Bu koeffitsiyent uchun
9.3-jadval
Transformatorlar sovutish tizimi "M" uchun moslashgan to’g’ri trubali radiatorlar
O‘qlar orasidagi masofa No.r, mm
|
Balandligi Nr, mm
|
Qalinligi Lp, mm
|
Qator soni nryad
|
Massa Mr, kg
|
Issiqlik qaytaruvchi sirt Pr, m2
|
Radiator moyi massasi Mm.r, kg
|
1100
|
1295
|
189
|
1
|
78
|
6,53
|
40
|
254
|
2
|
113
|
9,79
|
61
|
319
|
3
|
148
|
13,05
|
81
|
384
|
4
|
182
|
16,31
|
101
|
449
|
5
|
217
|
19,57
|
121
|
514
|
6
|
252
|
22,84
|
141
|
579
|
7
|
287
|
26,1
|
161
|
644
|
8
|
322
|
29,31
|
182
|
709
|
9
|
357
|
32,65
|
202
|
1600
|
1795
|
254
|
2
|
146
|
13,46
|
81
|
319
|
3
|
192
|
17,94
|
108
|
384
|
4
|
237
|
22,4
|
135
|
449
|
5
|
284
|
26,9
|
162
|
514
|
6
|
329
|
31,4
|
188
|
579
|
7
|
375
|
35,89
|
215
|
644
|
8
|
421
|
40,38
|
243
|
709
|
9
|
467
|
44,89
|
269
|
Chulg’amlar harorati havo haroratidan qanchalik oshib ketishini aniqlaymiz.
PK chulg’am uchun
YuK chulg’am uchun
Bu haroratlar mumkin bo’lgan qiymat dan kichik.
10. Transformator massasini hisoblash
Aktiv qismi massasi
Bu yerda - ferromagnit o’zak og’irligi.
Simlar massasi
Bak va radiatorlar massasi
Bu yerda – bak po’latining qalinligi;
Moyning massasi
Transformatorning massasi
Xulosa
Loyiha ishi oldiga qo’yilgan maqsadga muvofiq kuch transformatori 250/35 ni loyihalash bo’yicha kerakli hisob - kitoblar bajarildi va natijada quyidagi parametrlar aniqlandi:
Transformatorning asosiy elektr miqdorlari;
Transformatorning asosiy o’lchamlari;
PK va YuK chulg’amlarining tuzilishi, turi, o’lchamlari, izolyatsiyalash masofalar; qisqa tutashish va salt ishlash parametrlari;
Transformatorning issiqlikka chidamliligi va uning og’irligi.
Loyihalangan transformator barcha parametrlari bo’yicha transformatorlarga qo’yilgan talablarga javob beradi, ya'ni
Namunadagi
|
Hisob - kitob dagi
|
1. =6,5
|
=9.89
|
2. =6200 VT
|
=6467 VT
|
3. =4,5
|
=0.67
|
4.
|
=38,6
=32,46
|
5. Transformatorning og’irligi 12097 kg ni tashkil etadi.
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati
Гончарука A.И. “Расчёт и проектирование трансформаторов”. M.: Энергоатомиздат, 1990, 256 ст.
Тихомиров И.M. “Расчёт трансформаторов”. M.: Энергоатомиздат, 1986.
Кагапович Е., Райхлин И.M., “Испытание трансформатор мощностью 6300 кВА и напряжением до 35 кВ”. М: Энергия 155 ст.
У.Иброхимов “Электр машиналари”, Ўқитувчи, 1988, 372 б.
М.З. Хомидхонов, С.М.Мажидов “Электрик юритма ва уни бошқариш асослари”. Т.: Ўқитувчи, 1970, 234 б.
Мажидов С.М. “Электр машиналар ва электрик юритмалар”. Т.: Ўқитувчи, 1970, 375 б.
|
