111
9.2-Jadval
Porshenli aviatsiya dvigatellari moylari xossalari
MS-14
MS-20
MS-22
100
0
C dagi qovushqoqligi, mm
2
/s
14
20
22
50
0
C dagi qovushqoqligi, mm
2
/s
-
-
-
-40
0
C dagi qovushqoqligi, mm
2
/s
-
-
-
50
0
C va 100
0
C qovushqoqligi nisbati
6,55
7,85
8,75
Kokslanish darajasi, %
0,45
0,30
0,70
Kislota soni, KON/2
0,25
0,03
0,10
Alangalanish harorati, yopiq tigelda
0
C
200
250
230
Qotish harorati,
0
C
-30
-18
-14
Zolligi
0,003
0,003
0,004
korroziya (Pinkevich bo‘yicha rux
plastinkalarida 100
0
C da) g/m
2
60
20
2,0
MS-20 moyini MS-14 va MS-20 moylari
kabi sharqiy oltingugurtli
neftlardan deasfaltizatni selektiv tozalash orqali olinadi. Unda boshqa moylarga
nisbatan oltingugurt miqdori 1% gacha bo‘ladi. MK-22 moyini tanlab olingan
neftlardan kislota-kontaktli tozalash usuli orqali tayyorlanadi.
Gaz turbinali dvigatellari moylari
Gaz turbinali aviatsiya dvigatellari (turboreaktiv
TRD va turbovintli
dvigatellar) konstruktsiyasi va ishlatilish sharoitlariga ko‘ra
porshenli
dvigatellardan katta farq qiladi. Shuning
uchun ularni moylash uchun
ishlatiladigan moylarning sifatiga juda yuqori talablar qo‘yiladi. Ko‘plab gaz
turbina dvigatellarida moylash sistemasi sirkulyatsion, ya’ni porshenli
dvigatellarinidek yoqilg‘i havo aralashmasi yonish kamerasi bilan birlashmaydi
tutashmaydi, shuning uchun ularning sarfi kamroq. Unda moy turbina va
kompressor
podshipniklarini, uzatish quttisi va yordamchi mexanizmlarni
moylaydi.
Zamonaviy turboreaktiv dvigatelarida moylar 140 – 160
0
C
haroratda har
xil metallar va havo bilan kontaktda ishlaydi. Bu holat moyning smolali
qoldiqlar hosil bo‘lishi va natijada ular moylaydigan yuzalarni emirilishiga olib
keluvchi intensiv oksidlanishiga sabab bo‘ladi.
Shuning uchun moyning
112
termooksidlanish talablarini barqarorligi va bug‘lanish talablarini ortishiga olib
keladi. Undan tashqari ular – 50
0
S da dvigatelni yengil o‘t olishini ta’minlovchi
yaxshi qovushqoqli, haroratli xossalarga ega bo‘lishi,
shu bilan bir vaqtda
maksimal yuqori haroratda yuqori qovushqoqlikka ega bo‘lishi kerak. Moylar
past haroratda harakatchan ya’ni qotish harorati past bo‘lishi kerak.
Ularni
tayyorlashda chuqur parafinsizlantirilgan kichik fraktsion tarkibli yuqori
tozalangan
distillyatlardan
foydalaniladi.
Moylarni
kerakli
darajadagi
ekspluatatsion
xossalarini
qo`ndirmalar
qo‘shish
bilan ta’minlanadi.
Turboreaktiv dvigatellari uchun MS-6, MS-8
p
, MK-8
markadagi moylar ishlab
chiqariladi. Ularning xossalari quyidagi jadvalda keltirilgan.
