12.2. Yoqilg`i sifatiga qo`yiladigan asosiy talablar
Hozirgi kunda tovush tezligigacha bo‘lgan aviatsiya uchun 4 xildagi
reaktiv yoqilg`ilar ishlab chiqarilmoqda. T-1, T-2, TS-1 va RT. Tovush
tezligidan yuqori aviatsiya uchun 2 xil T-6 va T-8V markadagi yoqilg`ilar
ishlab chiqarilmoqda. T-1 yoqilg`isi bu 150....280
0
C dagi kerosin fraksiyasi
bo`lib, kam oltingugurtli neftlardan olingan. T-2 yoqilg`isi 60...280
0
C gacha
bo‘lgan zahiradagi hozirgi kunda ishlab chiqarilmaydi. Ko‘p ishlatiladigan
yoqilg`ilar bular TS-1 va RT TS-1 oltingugurtli neftlardan olingan
150.....250
0
C dagi fraksiya. RT - yoqilg`isi gidrotozalangan va tarkibiga
quyidagi qo`ndirmalar qo‘shilgan:
1)
P-emirilishga qarshi (0,002....0,004% mass)
2)
Oksidlanishga qarshi (ionol 0,003......0,004% mass)
3)
Suv kristallari hosil bo‘lishini oldini oluvchi tetragidrofurfurol spirti.
Tovush tezligidan yuqori bo‘lgan aviatsiyalar uchun T-6 yoqilg`isi
chuqur gidrotozalangan og`irlashtirilgan kerosin – gazoylli fraksiya
(195....315
0
C) hisoblanadi. Yog`ilg`ida oltingugurt miqdori kam smolasimon
moddalar, aromatik uglevodorodlar miqdori kam, termik barqarorligi yuqori,
oquvchanligi yaxshi, korroziya keltirib chiqarmaydi. T-8V yoqilg`isi
157
oltingugurtli neftlardan olingan 165.....180
0
C dagi kerosin fraksiyasi,
gidrotozalangan.
Reaktiv yoqilg`ilar sifatiga qo‘yiladigan talablar 12.1-jadvalda keltirilgan.
12.1-jadval
Reaktiv yoqilg`i sifatiga qo‘yiladigan talablar
Ko‘rsatgich
TS-1
RT
T-6
T-8V
20
0
C dagi zichligi, kg/m
3
780
775
840
800
Fraktsion tarkibi, harorat,
0
C
Boshlang`ich qaynash harorati, yuqori
emas
150
155
-
-
Boshlang`ich qaynash harorati, past emas
-
135
195
165
10%, yuqori emas
165
175
220
185
50%, yuqori emas
195
225
259
-
90%, yuqori emas
230
270
290
-
98%, yuqori emas
250
280
315
280
Kinematik qovushqoqlik, mm
2
/s
20
0
C da
1,25
1,25
4,5
21,5
40
0
C da
8
16
60
16
Past yonish issiqligi, kDj/kg
4310
0
4310
0
4290
0
42900
Alangani tutamasdan yonish balandligi,
mm
25
25
20
20
Kislotaliligi, mg KON/100 ml
0,7
0,7
0,1
-
Kristallanishning boshlang`ich harorati,
0
C
-60
-55
-60
-60
Yod soni, g I
2
/100 ml
3,5
0,5
0,8
0,9
Tarkibiy miqdori
Arenlar, %
22
22
10
22
Smolasimon moddalar, mg/100 ml
3
4
4
4
Umumiy oltingugurt S
2
, %
0,2
0,1
0,05
0,1
Merkaptanlar R-SH, %
0,003 0,001
0
0,001
Vodorod sulfid H
2
S, %
Umuman yo‘q
Mis plastinkasidagi sinov
Sinovdan o‘tadi
Suvda eriydigan kislota va ishqorlar,
mexanik aralashmalar va suv miqdori
Umuman yo‘q
Zolligi, %
0,003 0,003 0,003
-
Sovunli naften kislotalar miqdori
Umuman yo‘q
Naftalinli uglevodorodlar miqdori, %
1,5
1
1
150
0
C haroratda statik sharoitda termik
barqarorligi, mg/100 ml
4 soat davomida
18
-
-
-
5 soat davomida
-
-
6
6
150.....180
0
C da dinamik sharoitda termik
barqarorligi
|
