|
Miya po`stlog`ida musbat na manfiy induksiya
|
| bet | 3/5 | | Sana | 31.10.2023 | | Hajmi | 22.73 Kb. | | #92372 |
Bog'liq NERV MARKAZLARINING XUSUSIYATLARI baholash mezoni, Iqtisod.Miya po`stlog`ida musbat na manfiy induksiya
Tezligi yuqori bo`lmagan yoyilishi ya`ni irradilyatsiya va kontsentratsiya jarayonlaridan taщqari, bosh miya po`stlog`idagi qo`zg`olish va tormozlanish jarayonlarining atrofdagi sohalarida ham o`zgarish sodir bo`lishi induktsiya deyiladi. Induktsiya asosida qo`zg`olish tormozlanishiga tormozlanish qo`zg`olishga o`tib turadi. Miya po`stlog`ining birorta markazi qo`zg`olganida uning atrofidagi neyronlarda tormozlanish vujudga keladi. Induktsiya xodisalari musbat va manfiy bo`lada. Tormozlanish atarofida musbat induktsiya aksincha qo`zg`olish atrofida manfiy induktsiya yuzaga keladi. Irradilyatsiya va kontsentratsiya musbat va manfiy induktsiyalar qo`zg`olishni tormozlanishga aksincha tormozlanishni qo`zg`alishga o`tishiga sababchi bo`ladilar.
Miya po`stlog`ida ta`sirotlarni tahlili va sintezi
Oliy nerv faoliyati miya yarim sharlarning shartli refleks faoliyati vaqt va makonda qo`zg`olish va tormozlanish jarayonlarining o`zaro ta`siridai iborat. Qo`zg`olish va tormozlanish jarayonlarining o`zaro ta`siri markaziy nerv sistemasiyaing reflektor faoliyatining koordinatsiyasining umumiy qonunnyatiga bo`yin sinadi. Bosh miya katta yarim sharlardagv qo`zg`olish va tormozlanish vaqt va makondagi shakllari irradiatsiya va induktsiya holatidagi faollik hisoblanadi. Shartli refleksii hosil bo`lishi vaqtinchalik o`zaro bog`lanish qo`zgalnsh va tormozlanish ma`lum dinamikasi hisoblanadi.
Bu qo`zg`olish va tormozlanish dinamikasida bir necha ketma-ket keladigan stadiyalarni ajratish mumkin.
Birinchi faza-shartli refleksni hosil qilinishi. Miya yarim sharlarida generalizatsiya fazasi deb aniqlash mumkin. Shartli refleksning birinchi etapida analizator markazi bilan indifferent ta`sirlovchi va shartsiz refleks markazi orasida bog`lanish bo`lmaydi.
Ikkinchi fazada shartli va shartsiz tasirlovchilar orasida qo`zg`olishning kontsentratsiyasi vujudga keladi.
Shunday qilib. manfiy induktsiya tashqi tormozlanish asosida shu shartli refleksni vaqtinchalik bog`lanishi mustahkamlanadi. Bosh miya katta yarim sharlar analitik sintetik faoliyatining asosi bo`lib, qo`zg`olish va tormozlanish jarayonlarining murakkab o`zaro ta`siri hisoblanadi. Miya po`stlog`i sintezi turli segnallarni kombinatsiya qilishda namoyon bo`dadi. Hatto elementar shartli refleksda ta`sirotlarni sintez qilish asosiy o`rinniya tutadi. Nerv sintezning oddiy shakli doimo bog`lanish hisoblanadi. Organizmning tashqi muhitga moslashishi turli tesirotlarga reaktsiya ko`rsatishida namoyon bo`ladi. Ajratish, organizmga bo`lgan turli ta`sirotlarni dyafferentsiallash turi shartli reflektor faoliyatlarni yo`li bilan amalga oshirish po`stloqdagi analizning asosiy mohiyati hisoblanadi.
Eng oddiy po`stloq analiziga turli xil shartli ta`sirotlarni differentsiallash kiradi. yana oddiy nerv analiz shakligi nerv sistemasidan tashqari bo`lgan turli qo`zg`alishlarga turli shartsiz reflektor reaktsiyalar bilan javob qaytarish hisoblanadi. Organizm tashqaridan bo`layotgav turli ta`sirotlarni ajratadi tahlil ya`ni sintez qiladi. Odamda oliy darajadaga analiz va sintez jarayonlari ham bo`ladi, ya`ni tagkagr ta`sirotlarni mantiqan analiz va sintez qiladi. Murakkab analiz ya`ni mantiqiy analizning fiziologik asosi bo`lib, qo`zg`alish va tormozlanish jarayonlarining murakkab dinamikasi hisoblanadi.
Bunday tizimlar bolalar bilan ularning kelajagi bilan bevosita bog’liq 1,292 ta b britan bolaalri orasidagi tekshiruv natijasida yuqoridagi holat 22,42, 60, 120 oyda bolaning aqliy rivojlanishga ta’sir etishi isbotlandi. (Feinstein 2000). Faynshtein takidlashicha 22 oydan keying natijalar oilaviy ahvolga bog’liqdir. Boy oilalar farzandlari esa ota-onalar bilan munosabatnign etibornig kamligi tufayli ularning aqliy rivojlanishiga ta’siri kuzatiladi. 120 oylik tekshiruvlar ashuni ko’rsatdiki boy oilalar farzandlariga qaraganda kambag’al oilalar farzandlari kuchli hissiy natija ko’rsatdilar.
Children’s early experiences and how they impact on their health have long-term consequences. Positive exposures in early life can bolster a child and young person’s long-term health, and help them build a ‘capital reserve’ that can be of benefit throughout life, while negative exposures can undermine this. If Anna and Damien grow up in stressful environments due to economic constraints, without strong and positive affective ties to their parents, this could interfere with their normal development and influence their cognitive capacities. This in turn could affect their physical capabilities and their ability to deal with stress in later life. If they are exposed to unhealthy diets as children and are unable to get adequate exercise, this will affect their eating and physical activity habits as adults, and make them more likely to develop medical conditions like coronary heart disease. If, on the other hand, their home environments are stress free and provide conditions that optimise their development, this will benefit them throughout their life course (Power et al. 2009). In other words, a poor start to life increases the probability of adverse developmental outcomes and to worse health, behavioural and economic outcomes over the life course (Pillas, Suhrcke 2009). To compound matters, differences in health at an early age are likely to lead to even greater differences at later ages (Poulton et al. 2002).
|
| |
