|
International Conference on Developments in EducationBog'liq nutqy kom. turlari International Conference on Developments in Education
Hosted from Bursa, Turkey
https
:
econferencezone.org Feb. 20
th
2023
12
va ijodiy fikrlay oladigan, o‘zgalar fikrini anglaydigan – muloqot va nutq madaniyati
rivojlangan shaxsni kamol toptirish ekanligi ko‘p bora ta’kidlanadi.
Demak, ona tili fanini o‘qitishning asosiy vazifasi o‘quvchini fikrlashga, o‘zgalar
fikrini anglash, o‘z fikrini og‘zaki hamda yozma shaklda savodli bayon qila olishga qaratilgan
nutqiy kompetensiyani shakllantirish; o‘quvchilarda grammatikaga oid o‘zlashtirilgan
bilimlarni (fonetika, leksikologiya, yozuv, talaffuz va imlo me’yorlariga oid tushunchalarni)
rivojlantirish; tilning keng imkoniyatlaridan unumli foydalangan holda to‘g‘ri va ravon bayon
eta olishni rivojlantirishga qaratilgan lingvistik kompetensiyalarni shakllantirishga
yo‘naltiriladi. Shu maqsaddan kelib chiqqan holda, bugungi kunda ona tili ta’limining
mazmuni o‘zgarmoqda. Biz yillar davomida ona tili ta’limi orqali o‘quvchilarga grammatik
qonun-qoidalarni, nazariy bilimlarni o‘rgatib keldik. Endilikda grammatika bilan bir qatorda
o‘quvchilardagi nutqiy kompetensiyani, ya’ni tinglab tushunish, gapirish, o‘qish, yozish kabi
amaliy
ko‘nikmalarni
shakllantirishga
ko‘proq
e’tibor
berishimiz
lozim. Bu maqsadga erishishda ona tilining nutqiy kompetensiya elementlari (tinglab
tushunish, gapirish, o‘qish, yozish) ni har bir darsda amaliy qo‘llash va o‘quvchida bunga
nisbatan ko‘nikma shakllantirish darkor. Ana shu fikrlarning isboti sifatida umumta’lim
muassasalarining 2-3-sinflari uchun 2022-yilda nashrdan chiqqan “Ona tili va o’qish
savodxonligi” darsligini keltirish mumkin. Avvalo, mazkur darsliklar hozirgi zamon bola
psixologiyasiga mos ravishda tuzilgan: mashqlardan qonuniyat yaratilishiga e’tibor qaratilgan.
O‘quvchi matn bilan tanishgach, o‘z fikr-mulohazalari asosida xulosaga olib kelingan va
nazariy matn berilgan. Mavzularni kundalik hayotga yaqinlashtirish barobarida muomala
madaniyati, odob-axloq me’yorlari, milliy qadriyatlarni ulug‘lovchi o‘zbekona dunyoqarash
bilan uyg‘un matnlar berilgan. Masalan, 2-sinf darsligidagi “Oshxonamiz ramzi” audiomatni
(6-bet). Ushbu audiomatndan so’ng o’quvchilarning fikrlashga, o’ylashga undovchi topshiriq
berilgan.
Sizningcha, muallifning ushbu audiomatnni yaratish- dan maqsadi nima?
A
B
|
| |
