O. Sirojov, D. Mirjavharova, E. Axmedov

222 
2.
Qonun nechta moddadan iborat? 
3.
Diniy ekstremizm – muayyan diniy konfessiya va tashkilotlardagi ashaddiy 
mutaassib, fanatik unsurlarning faoliyati mafkurasi. Fanatizm o’z aqidasining 
shak-shubhasiz to’g’riligiga ishonib, boshqa firqa va mazhablarni butunlay rad 
etgan holda ularni tan olmaslik, balki ularni diniy asoslarni buzishda ayblab, ularga 
qarshi urush ochishga olib boradigan omillardandir. Diniy fanatizm diniy 
ekstremizm va terrorizmga zamin tayyorlaydi.
Fundamentalizm – ma’lum din vujudga kelgan ilk davriga qaytish va bu yo’l 
bilan zamonaning barcha muammolarini hal qilish mumkin degan fikrni ilgari 
suruvchilarning yo’nalishi. Diniy fundamentalizm – aqidaning o’zgarmasligini 
himoya qiladigan, vahy va mo’’jizalarning muqaddas kitoblardagi bayonining 
harfiy talqini tarafdori, ularning har qanday majoziy talqiniga murosasiz, muayyan 
diniy e’tiqod shakllanishining boshlang’ich davrida belgilangan barcha yo’l-
yo’riqlarni qat’iy va og’ishmay bajarilishini talab qiladigan diniy oqimlarni 
ifodalashda qo’llaniladigan istilohdir. 
 Keyslarga javob bering: 
1.
Diniy ekstremizm qanday ma’noni anglatadi? 
2.
Islomni niqob qilib, diniy ekstremizm va terrorizmga kirib faoliyat 
olib borayotgan fuqarolar haqida nima deya olasiz? 
3.
ISHID haqida nimalarni bilasiz? 
9. 
Inson Ollohning xalifasi sifatida bilim egasi, yorug’ dunyoning barcha 
bilimlariga uning idroki yetadi. Faqat kibrga berilib ketmasa, o’zini hammadan ortiq 
qo’ya boshlamasa bas. Parvardigor bizni inson qilib yaratgan ekan, aql-xush, ilmu-
amal bergan ekan, demak, biz inson sifatida tafakkur qilib, dunyoviy ilmlarni - 
dunyoni o’rganib, dunyo orqali Ollohning zotini, ilmlarini kashf etib yashashimiz 
kerak. Din - ruhiyatimiz tarbiyachisi, ilm-dunyoni va oxiratni bilish quroli, inson 
unisini ham, bunisini ham egallamog’i kerak. Bizning bobolarimizning yo’li ana 

223 
shunday bo’lgan. Bir misol keltiramiz. Rivoyat qilishlaricha, Abu Ali Ibn Sino bilan 
mashhur shayx Abusaid Abulxayr uchrashibdilar. Ular bir kecha bir-birlariga hech 
narsa demay «suhbatlashib» chiqibdilar. Ertalab SHayxning shogirdlari undan Ibn 
Sino haqida nima deysiz, deb so’raganlarida, Abusaid Abulxayr: «Men nimaiki vajd 
(intuitsiya) bilan bilgan bo’lsam, u aql bilan bilib olgan», debdi. Ibn Sino esa o’z 
shogirdlariga: «Men nimaiki aql bilan bilgan bo’lsam, u ko’ngli bilan idrok etadi», 
deb aytgan ekan. Ko’rinadiki, Ibn Sino dunyoviy ilmlar olimi, Abusaid Abulxayr esa 
- tasavvuf shayxi, ilohiyot olimi. Ammo ular bir-birini tushungan va har ikki ilm 
ham kerakligini anglaganlar. 

Download 1,74 Mb.