2.1. Paxtani tayyorlash
Paxtani
o’z
vaqtida
qabul
qilish,
to’g’ri
jamlash,
markazlashtirilgan holda quritish va tozalash, lozim bo’lgan holda
saqlashni ta’minlash bo’yicha paxta tozalash zavodi va tayyorlov
punktining zimmasiga quyidagi vazifalar yuklanadi:
• xo’jaliklar bilan paxta sotish uchun kontraktatsiya shartnomalari
tuzish va ularning bajarilishini nazorat qilish;
• xo’jaliklarda paxtani yuqori sifatli qilib mashinada va qo’lda
terishni tashkil qilish va ta’minlash hamda uni navlarga to’g’ri
ajratish bo’yicha yul-yurik berish;
• xo’jaliklarni amaldagi respublika standartlari, paxta xarid
narxlarining preyskurantlari va boshqa me’yoriy hujjatlar bilan
ta’minlash;
• ko’rinarli joyda respublika standartlarining asosiy qoida-larini,
paxtaning xarid narxlarini, xavfsizlik texnikasidagi yonrindan
saqlanish texnikasi bo’yicha ogoxlantiruvchi yozuvlarni ilib kuyish;
• paxtani qabul qilish, g’aramlash, tashish va saqlashda
mexanizmlardan to’la foydalanish;
• transport, omborlar, maydonchalar, tarozi xo’jaligi, brezentlar,
laboratoriya uskunalari, asboblar, o’rash va boshqa materiallardan
okilona va tejamli foydalanish;
• paxtani respublika standartlari talablariga rioya qilgan holda o’z
vaqtida beto’xtov qabul qilib olish;
• qabul qilingan paxtani selektsion va sanoat navlari, sinflari
bo’yicha bir xil to’dalarga jamlab, urug’lik chigitni reproduktsiyalar
va dala guruhlari bo’yicha alohida to’dalarga ajratish;
• quritish-tozalash sexining unumli ishlashini ta’minlash;
• kat’iy buxgalteriya hisobi va hisobotini tashkil qilish;
• xo’jaliklar bilan qabul qilingan paxta uchun o’z vaqtida va to’g’ri
hisob-kitob qilish, tayyorlangan butun paxtani to’g’ri saqlash va uni
tayyorlov punktidan ishlab chiqarish uchun zarur miqdor va
assortimentda paxta zavodiga o’z vaqtida tashishni tashkil qilish;
• saqlash, quritish, tozalash va tashishda paxta buzilishi va
nobudgarchiligining oldini oluvchi tadbirlar o’tkazish;
• tayyorlov punktida paxtani qabul qilish, saqlash, tozalash va uni
paxta zavodiga tashish bilan bog’liq bo’lgan xarajatlarni kamaytirish
bo’yicha tadbirlarni amalga oshirish;
• tayyorlov ishining hamma bosqichlarida maxsus yo’riqnomalarga
muvofiq yonginga karshi tadbirlar o’tkazish va xavfsizlik texnikasi
qoidalariga rioya etish;
• qabul qilingan va saqlanayotgan paxtani, albatta, tortib
hisoblash va uni tayyorlov punktidan jo’natishda va paxta zavodida
qabul qilishda sifatini to’g’ri aniqlash.
Tayyorlov punktlarining rahbariyati xo’jalik xodimlarini
amaldagi qonunchilikka asoslangan respublika standartlari, standart
namunalari va paxtaga haq to’lash tartibi bilan tanishtirishi shart. Shu
maqsadda terim boshlanishidan kamida 10 kun avval xo’jaliklarda
brigadirlar, mexanizatorlar va topshiruvchilar ishtirokida paxtani
sifatli terish hamda uni tayyorlov punktiga topshirish bo’yicha
kengash (seminar) o’tkazilishi kerak [3].
|
