|
“Fizika va texnologik ta’lim” jurnali | Журнал “Физико-технологического
Pdf ko'rish
|
| bet | 109/167 | | Sana | 18.01.2024 | | Hajmi | 2,16 Mb. | | #140538 |
“Fizika va texnologik ta’lim” jurnali | Журнал “Физико-технологического
образование” | “Journal of Physics and Technology Education” 2021, № 4 (Online)
Journal of Physics and Technology Education | https//phys-tech.jspi.uz/
113
бўлганлар орқали шартлар билан ифодаланг ва уларни керакли қонунга
ўзгартиринг, шундан сўнг олинган ифодадан керакли қийматни қидиринг.
Агар шарт суюқлик устуни ҳақида бирон бир нарсани айтса, унда
суюқлик устунининг босими
формуласи сиз учун фойдали бўлиши
мумкин ва агар у поршеннинг массаси ёки оғирлиги ёки газ жойлашган
поршеннинг босими ёки вазни ёки массаси ҳақида сўз юритилса, поршенга
қўйилган оғирлик. Ушбу барча ҳолатларда, босим формуласи
сиз
учун фойдали бўлиши мумкин, бу ерда босим оғирлиги
ёки поршеннинг
оғирлиги ёки
оғирлиги, ёки ташқи куч .
Шуни унутмангки, молекуляр физикадаги масалаларда Цельсий
градусини Келвинга айлантириш жуда муҳим, акс ҳолда сиз ечимда қўпол
хато бўлади.
Агар масаланинг шарти, агар газ бўлган идиш вакуум ёки бошқа газ
бўлган бошқа идишга уланган бўлса, унда биринчи идишдан чиққан газ
кенгайиб, иккала идишнинг умумий ҳажмига тенг ҳажмни эгаллайди ва
Бойл-Мариотт қонунини ёзиш орқали қўллаш мумкин бўлади. Охирги ҳажм
ўрнига, биринчи ва иккинчи идишлар ҳажмларининг йиғиндиси. Худди шу
нарсани иккинчи идишдаги газга нисбатан қилиш керак, агар у бор бўлса. Бу
ҳолда аралашган газларнинг босими Дальтон қонунига биноан ҳар бир
кенгайтирилган газнинг янги қисман босими йиғиндисига тенг.
Газ қонунлари бўйича масалаларни график усулда ечиш тавсия этилади.
Газ қонунлари масалалари учун сиз аниқ график тизимини таклиф
қилишингиз мумкин.
Вазифаларнинг биринчи гуруҳи бир ёки бир нечта координаталар
тизимида изожараён графикаларини тузиш зарур бўлган амаллардан иборат.
Масалан: агар босим ва ҳажм кўпайтмаси
бўлса, 20 ° C ҳароратда юзага келадиган
изотермик жараённи режалаштириш (P, V; V, Т; P,
Т координаталарида график тузиш).
Иккинчи гуруҳнинг вазифалари графикани
ўқиш ва ундан термодинамик параметрларнинг
қийматларини аниқлаш қобилиятини талаб
қилади. Бундай вазифалар гуруҳига мисол
қуйидагича бўлиши мумкин: расмда бир хил
газнинг массалари учун иккита I ва II изобар кўрсатилган. Ушбу жараёнлар
амалга оширилган босимни таққосланг.
|
| |
