|
“Fizika va texnologik ta’lim” jurnali | Журнал “Физико-технологического
Pdf ko'rish
|
| bet | 121/167 | | Sana | 18.01.2024 | | Hajmi | 2,16 Mb. | | #140538 |
“Fizika va texnologik ta’lim” jurnali | Журнал “Физико-технологического
образование” | “Journal of Physics and Technology Education” 2021, № 4 (Online)
Journal of Physics and Technology Education | https//phys-tech.jspi.uz/
125
Misol uchun, noempirik hisoblashlar o’tkazish mumkin bo’lgan
GAUSSIAN dasturida turli xil atom orbitalari-bazislar to’plamini tanlash
imkoniyati mavjud.
Noempirik hisoblashlar o’tkazish uchun mo’ljallangan barcha
dasturlarda gauss tipidagi orbitallarga ega bazislar to’plami qo’llaniladi. Har bir
atom orbitali elektron zichligi taqsimlangan bir nechta gauss funksiyalari deb
tasavvur qilinadi.
Bugungi kunda amaliyotda noempirik hisoblashlar uchun zamonaviy
Gaussian dasturlarini qo‘llab yuqori darajadagi aniqlikga erishish mumkin.
Gaussian (gaussian) – molekulyar modellashtirishning turli-tuman usullarini
o‘zida mujassamlashtirgan molekulyar sistemalarning tuzilishi va xossalarini
hisoblashga qaratilgan kompyuter dasturi. Bu dastur nobel mukofoti laureati Djon
Poplo va uning tadqiqot guruhi tomonidan yaratilgan bo‘lib, bugungi kunda
ham yangilanib kelinmoqda. Kvant mexanikasining fundamental qonunlariga
asoslangan holda Gaussian molekulyar sistemaning gaz va kompleks
holatlarida ham asosiy, ham uyg‘ongan holatlarida energiyasi, molekulyar
tuzilishi va tebranish chastotalari, hamda bir qator molekula xossalari
to‘g‘risida ma‘lumot beradi. Bu dastur molekulani o‘rganishda bir qancha
sharoitlarni, qisqa vaqt yashovchi birikmalar va o‘tuvchi tuzilmalarni, tajribalarda
kuzatish mumkin bo‘lmagan holatlarni hisobga olishi bilan bugungi kunda
noempirik hisoblashlarda eng ko‘p qo‘llanilayotgan dastur hisoblanadi. Bundan
tashqari, dastur foydalanuvchi uchun ham qo‘lay interfeysga va yuqori
samaradorlikka egaligi bilan farq qiladi.
G98 va G03 dasturiy majmuaning asosiy imkoniyatlari quyidagilardan
iborat:
molekulyar mexanika usullari,
yarimempirik yaqinlashishlar, chegaralangan va chegaralanmagan Xartri–Fok
usuli yoradamida tuzilishini optimizasiya qilish va energiyasini hisoblash;
ib,
analitik gradiyentlar yordamida g‘alayonlanish nazariyasi, bog‘langan
klasterlar, konfigurasion o‘zaro ta‘sir va boshqalar uchun enegiyani hisoblash;
RMP2, UMP2 va CASSCF
usullar yordamida analitik hisoblash;
imkoniyati va hakozo.
|
| |
