|
“Fizika va texnologik ta’lim” jurnali | Журнал “Физико-технологического
Pdf ko'rish
|
| bet | 159/167 | | Sana | 18.01.2024 | | Hajmi | 2,16 Mb. | | #140538 |
“Fizika va texnologik ta’lim” jurnali | Журнал “Физико-технологического
образование” | “Journal of Physics and Technology Education” 2021, № 4 (Online)
Journal of Physics and Technology Education | https//phys-tech.jspi.uz/
162
darajada bo‘lishi kerak. Demak, tayyorlov muddatiga taalluqli barcha vaqtlarni eng
kam miqdorida yuqori darajada o‘zlashtirish va shakllantirish ko‘rsatgichlari olish
muloqot jarayonini takomillashgan holda muvofiqlashtirish demakdir. Bundan
ko’rinadiki, YuMO‘KT muddatiga ta’luqli barcha berilgan minimal vaqtlarida
maksimal shakllanganlikka erishish lozim bo‘ladi va shunday ekan vaqt minimalga
shakllantirish miqdori esa maksimalga intilar ekan.
YuMO‘KT jarayon holatlari faktorlar ta’siri tufayli o‘zgarishi vaqtni
minimalida muloqot natijasini maksimalga erishishi doimiy va o’zgarmas
ko‘rsatkichlarga nisbatan baholanishi kerak. Bunda YuMO‘KTT umumiy muddatini
doimiy deb, jarayonda shakllanishi lozim bo‘lgan berilgan ko’nikma va malakalar
miqdorini o’zgarmas deb olsak bo‘ladi. Doimiy muddatda berilgan ko’nikma va
malakalarni o’zgarmas miqdorini intilish intensivligini har bir o‘rganuvchi uchun
o‘zgaruvchan qiymat deb olsak bo‘ladi.
Aniqrog‘i berilgan ko’nikma va malakalarni o‘rganuvchilar o‘zlarida to‘liq
mujjasam holda o‘zlashtirishlari har xil o‘rganuvchi maqsadga erishishi turli xilda
uzluksiz o‘zgarib boradi, ya’ni psixofiziologik yaxshi qobiliyatli o‘rganuvchilar
berilgan ko’nikma va malakalarni qisqa muddatda tamomila o‘zlashtirishga
erishgan, boshqalari ko’p vaqtida ham qo‘yilgan maqsadiga erisha olmaydilar.
Demak, bundan ko’rinadiki to‘liq o‘zlashtirishi lozim bo‘lgan mahoratli bo‘lish
uchun shakllanishi kerak bo‘lgan oldin berilgan ko’nikma va malakalarni o’zgarmas
miqdorini o‘rganuvchida olishi va egallanishi lozim bo‘lgan intilish intensivligi turli
xil o‘rganuvchi uchun turlicha bo‘lgan sekin asta o’sib boradigan o’zgaruvchi
qiymati deb hisoblasak bo‘ladi.
Shunday qilib, rivojlanish intensivligi sharoitini e’tiborga olib, YuMO‘KTT
intelektual mahsuloti sifatini talab asosida IEBTka oid malaka va ko’nikmalar orqali
yuqori yetuklik saviyasiga yetkazish uchun YuMO‘KT jarayonida tayyorlov
muddati mobaynida talab qilingan ko’nikma va malakalarni shakllantirish
masalasini yuqoridagi holat, ehtimollik, minimallik, maksimallik, doimiy,
o’zgarmas va o’zgaruvchan qiymatlar asosida matematik ifodalash mumkin.
Shunday ekan, doimiy hisoblangan tayyorlov muddati T minimal vaqtlarida t
o’zgarmas deb qabul qilingan ko’nikma va malakalarni miqdorini o‘rganuvchilarni
o‘zlashtirishlari maksimal J orqali shakllanishni mahorat qiymatiga Q ga erishish
talab qilinar ekan. Buning uchun avvalo YuMO‘KTT to‘liq faoliyatini mo‘ljallashda
bo‘lajak kadrlarga zamon talabi asosidagi mahoratni shakllantirishga kerakli
ko’nikma va malakalarni o‘zida jamlovchi yo‘nalishlar yig‘indisini aniqlash kerak.
R = {Z} ={Z1,Z2,….ZK}
|
| |
