| 2-masalaning bayoni. Sovetlar davrida oila va oilaviy munosabatlardagi milliy va diniy an’analar xuravat sifatida, koralandi. Bunday munosabat oila va oilaviy munosabatlarning hayotiy ildizlarini ancha zaiflashtirdi. Bular oila huquqi, ayolning oiladagi mavqei, bola tarbiyasiga oid an’analarga qarab talqin etishda ko‘zga tashlanadi.
Ayol kishilarning obru-e’tiborini, oilaviy munosabatlarning jamiyat hayotidagi taraqqiyotidagi o‘rni masalasidagi islomiy aqidalar o‘z davri uchun nixoyatda ahamiyatli edi. Hozir ham ularning aksariyati ahamiyatini yo‘qotgani yo‘q. Islom davrida oilaviy munosabatlarning adolat va insonparvarlik bilan bog’langan mezonlarini yaratdi, oldin ayollarning hak- huquqlari cheklangan darajada kamsitish, yosh qizlarni gudakligidayok ko‘mib yuborishgan, urf-odatlarga chek qo‘ydi. Arab kabilalari o‘rtasida keng tarqalgan bunday odatlar qoralandi. Ularga amal kilish katta gunoh sifatida qoralandi.
Fitrat "Oila" asaridagi ko‘p xotinlilik ma’lum ijtimoiy va tabiiy extiyojlar bilan bog’lik ekanligini ko‘rsatadi. Uning salbiy va ijobiy tomonlarini ham ochib beradi. Ko‘p xotinlilik ya’ni ikkita xotinga uylanish, deb yozadi u bevafolik fasadu zulm va insofsizlikka olib kelishi ma’lum.
Bu shariat xukmiga ham, aql va vijdon hukmiga ham to‘g’ri kelmaydi. Lekin hayot murakkab, insonga bog’liq emas, inson uylaganday bo‘lavermaydi. Ba’zan urush ko‘plab erkaklarning qirilib ketishiga, bolalarning etim kolishiga, beva ayollarning ko‘payishiga sabab bo‘ladi. Ayollarning ham muayyan ehtiyojlari bor. U ayollar ma’naviyatiga kuchli ta’sir etadi. Bundan tashkari inson o‘zidan keyin nasl qoldirishi kerak.
|
