O’lchash vositalarining aniqlik klasslari. O’lchash vositalarining metrologik xarakteristikalarini me’yorlash va me’yorlash usullari

Download 44,01 Kb.
bet	1/6
Sana	16.05.2024
Hajmi	44,01 Kb.
	#236927

1 2 3 4 5 6

Bog'liq
Metralogiya 1-mustaqil ish

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI

"Kompyuter injiniring" fakulteti

"Metralogiya fanidan ” fanidan

MUSTAQIL ISH-№1

Bajardi: KI 21-01 guruh talabasi:Ergasheva

Qabul qildi: Dusmuradov

SAMARQAND – 2024

O`lchash xatoliklari va ukarning klassifikatsiyasi .

REJA
1. O’lchash vositalarining aniqlik klasslari. O’lchash vositalarining metrologik xarakteristikalarini me’yorlash va me’yorlash usullari.
2. Me’yorlangan metrologik xarakteristikalarni keltirish shakllari.
3. O’lchash vositasi xatoligini real foydalanish sharoitlarida hisoblashga doyr masalalar.
O’lchash vositalarining aniqlik klasslari. O’lchash vositalarining metrologik xarakteristikalarini me’yorlash va me’yorlash usullari.
Ma’lumki, yuqori aniqlik bilan o’lchash ayrim zaruriy hollardagina kerak. O’lchash vositalarining me’yorlanadigan metrologik xarakteristikalari o’lchash vositalarining metrologik xossalarini to’liq tavsiflaydi. O’lchash axborotidan foydalanish samaradorligi o’lchash aniqligiga bog’liq bo’ladi. O’lchash yaqinligini aks ettiradigan o’lchash aniqligining xususiyatlari o’lchanayotgan kattalikning haqiqiy qiymatlarini hosil qiladi. O’lchash aniqligi ajratilgan resurslarga (o’lchash asboblari, o’lchashlarni o’tkazish, tashqi sharoitlarni barqarorlashtirish uchun xarajatlar) bog’liq holda katta yoki kichik bo’lishi mumkin. Ushbu holat belgilangan topshiriqni tugatish uchun yetarli darajada optimal bo’lishi kerak. Lekin undan ortiq bo’lmasligi kerak, chunki aniqlikning ketsingi oshishi noo’rin moliyaviy xarajatlarga olib keladi. Shuning uchun aniqlik tushunchasi bilan birga, qo’yilgan vazifani hal etish uchun yetarli bo’lgan aniqlikka ega o’lchashlar natijalari tushuniladigan o’lchashlar natijalarining aniqligi tushunchasidan foydalaniladi. O’lchashlar aniqligini baholashga klassik yondashuvni birinchi marta buyuk mutematik Karl Gauss qo’llagana, keyin ko’pgina matematiklar va metrologlar tomonidan ishlab chiqilgan, quyidagi ketma-ket tasdiqlar ko’rinishida keltirilgan: O’lchashlar maqsadi, sifatli hamda miqdoriy o’lchanishini xarakterlaydigan qiymat – haqiqiy kattalik qiymatini topish kerak bo’ladi. Shu bilan birga, buni kattalikning haqiqiy qiymatini topish mumkin emas. Moddiy dunyoning muayyan ob’ektiga xos bo’lgan har qanday fizik kattalik birlik qiymatiga nisbati ushbu kattalikning haqiqiy qiymati hisoblanadiganmuayyan kattalikka ega bo’ladi. Bu kattalikning haqiqiy qiymatining noma’lumligini bildiradi, gnoseologik ma’noda absolyut haqiqatga o’xshash bo’ladi. Ushbu pozitsiyani tasdiqlash uchun misol bo’lib fizik konstantlarning ko’plab fundamentali (SKFD) hisoblanadi. Ular dunyoning ilg’or ilmiy yuqori aniqlik bilan o’lchanadi, keyin turli laboratoriyalarda olingan natijalar bir biri bilan moslashtiriladi. Moslashtirilgan qiymatlar FPC shunday katta raqam soni bilan o’rnatiladiki, unda ketma-ket aniqlashtirilgan har qanday o’zgarish faqat oxirgi ahamiyatli raqamda amalga oshiriladi. Natijada, SKFDning haqiqiy qiymati noma’lum, lekin har bir keyingi aniqlik dunyo hamjamiyati tomonidan olingan kontantalar haqiqiy qiymati konstanta qiymatini hosil qiladi. O’lchash asbobining funktsional xatoligi o’lchash asbobining shkala chegaralarida belgilangan nuqtadagi o’lchash asbobining absolyut xatoligining ushbu diapazonning normaga keltirilgan qiymatiga nisbatidan iborat bo’ladi.
O'lchash vositalarining aniqlik klasslari va metrologik xarakteristikalarini me'yorlash ularning qanchalik aniq va ishonchli ekanligini aniqlash uchun muhimdir. Aniqlik klasslari o'lchash vositasining kutilgan xatolik darajasini va ishonchlilik doirasini ko'rsatadi. Quyida o'lchash vositalarining aniqlik klasslari va ularning metrologik xarakteristikalarini me'yorlash haqidagi ma'lumotlar keltirilgan.

Download 44,01 Kb.

1 2 3 4 5 6

Download 44,01 Kb.