33
bo‗lmasligi tufayli uning kimyoviy tarkibi o‗zgarishi mumkin, sementning sifati
esa kuydiriladigan xom ashyoviy aralashmaning kimyoviy tarkibiga bog‗liq.
Tegirmondagi shlam avval birinchi vertikal basseynga uzatiladi.
Boshqacha
tarkibli shlam esa ikkinchi vertikal basseynga uzatiladi. Bu ikkala idishdagi
shlamning aniq kimyoviy tarkibini bilgan holda talab etiladigan shlamning
tarkibini xisoblab topish mumkin. Shlamni sozlash gorizontal shlambasseynda
amalga oshiriladi. Shlamning kimyoviy tarkibidagi CaO. Si0
2
.Fe
2
0
3
. AL
2
0
3
larning
miqdorini aniqlab turishni ta‘minlaidigan avtomatik
ravishda ishlovchi namuna
olg‗ich va rentgen kvantometri bilan doimo tekshirib turiladi. Sozlangan shlam
katta hajmli gorizontal shlambasseynlarda saqlanadi,undan esa surgichlar
yordamida aylanib turuvchi xumdonga surib o‗tkaziladi. Humdondan u 1000° —
1100°S haroratda chiqadi va panjarali sovutkichga yo‗naltiriladi. Bu yerda u o‗zi
orqali o‗tuvchi havo vositasida 30
o
—50
o
C gacha sovutiladi.
Xozirgi vaqtda ko‗proq «Volga» sovutkichi qo‗llanilmoqda. Sovutqichdan
klinker va qo‗shimchalar sayvalash asbobiga va bunkerga tushadi.
Maydalangan
klinker yuk tashuvchi vositalar yordami bilan omborga uzatiladi. Uni saqlash
vaqtida ba‘zan erkin CaO moddada tutib qolinadi va havoning namida so‗nadi va
bu holatda klinkerning xususiyati yaxshilanadi.
