|
Oliy va o’rta mahsus ta’lim vazirligi
|
bet | 1/217 | Sana | 15.05.2024 | Hajmi | 2,85 Mb. | | #236153 |
Bog'liq Raqamli iqtisodiyot-Darslik-18.02.2020
Toshkent Moliya instituti
R.H. AYUPOV, G.R. BOLTABOEVA
RAQAMLI IQTISODIYOT ASOSLARI
DARSLIK
Toshkent - 2020
R.H. Ayupov, G.R. Boltaboeva. Raqamli iqtisodiyot asoslari.
Darslik. T.: ТМI, 2020, 575 bet.
Diqqatingizga havola etilayotgan va raqamli iqtisodiyot asosari hamda uning sharoitlarida elektron tijoratni tashkil qilish hamda boshqarish masala va muammolariga bag’ishlangan ushbu darslik hozirgi paytda tezkorlik bilan rivojlanayotgan va bir qancha shov-shuvlarga sabab bo’layotgan raqamli iqtisodiyot hamda uning tarkibiy qismi bo’lgan elektron tijorat sohasiga hamdauning infratuzilmasini atroflicha tavsiflab beradi. Unda zamonaviy elektron tijorat hamda raqamli iqtisodiyotning asosi bo’lgan muammolar bilan bog’liq masalalar, raqamli iqtisodiyotga o’tish mexanizmi, elektron tijorat va elektron biznesning bir qancha samarali biznes modellari haqida ko’plab qimmatli ma’lumotlar berilgan. Undan so’ng, raqamli iqtisodiyotning hamda elektron tijoratning hozirgi davrda shiddat bilan rivojlanib borayotgan bir qancha asosiy turlari, shu jumladan, bulutli texnologiyalar, moliyaviy texnologiyalar, buyumlar interneti, sun’iy inttelekt, raqamli valyutalar, virtual voqe’lik va ularning asosiy xususiyatlari atroflicha bayon etilgan. Turli hildagi loyihalarga investitsiyalar jalb qilish uchun ishlatiladigan ICO mexanizmi haqida tushunchalar va uning ma’no- mohiyati, elektron tijorat tashkil qilishning samarali zamonaviy usul va vositalari hamda mavjud platformalari hamda qobiqlari ham ko’pchilikka tushunarli holda ko’rsatilgan. Darslik oxirida unda ishlatilgan atamalarni tushunish bo’yicha to’liq glossariy berilganki, uning yordamida bu sohani yanada chuqurroq anglash, tushunish va o’rganish mumkin bo’ladi. Ushbu darslik oliy ta’limning bakalavr va magistr mutahassisliklarida ta’lim olayotgan talabalarga tavsiya etilib, raqamli iqtisodiyot,elektron tijoratva elektron biznes yo’nalishda ilmiy-tadqiqot ishlari olib borayotgan ilmiy xodimlarga hamda bank-moliya hizmatchilari hamda raqamli iqtisodiyot va elektron tijorat sohasidagi innovatsiyalar bilan qiziqqan barcha tadbirkorlik sub’ektlari foydalanishi uchun mo’ljallangan.
Taqrizchilar:
Shermuhamedov A.T. – f-m.f.d., Plexanov nomidagi Rossiya iqtisodiyot
universitetining Toshkent filiali “Raqamli iqtisodiyot va matematik fanlar” kafedrasi professori.
Qo’chqorov T.S. – i.f.d., Al-Horazmiy nomidagi TATU“AKT
iqtisodiyoti” kafedrasi professori.
Kenjaboev A.T. - i.f.d., TMI “Elektron tijorat va raqamli iqtisodiyot”
kafedrasi professori.
MUNDARIJA
KIRISH 7
I-BOB. RAQAMLI IQTISODIYOT VA UNING ASOSIY TARKIBIY QISMLARI 17
Raqamli iqtisodiyot tushunchasi va uning ahamiyati 17
Raqamli iqtisodiyotning tarkibiy qismlari tavsifi 31
Raqamli iqtisodiyotning ijobiy va salbiy tomonlari 38
Raqamli iqtisodiyotning asosiy ko’rsatgichlari 46
Raqamli iqtisodiyotning asosiy rivojlanish yo’nalishlari 55
BOB. BLOKCHEYN VA MOLIYAVIY TEXNOLOGIYALAR 72
Blokcheyn texnologiyalari, uning yaratilishi va ishlatilishi 72
Blokcheynda tarmoq havfsizligini ta’minlash masalalari 105
Blokcheyn texnologiyalariva moliyaviy hizmatlar transformatsiyasi 111
Raqamli iqtisodiyotda korxonalarning biznes-modellari 121
BOB. RAQAMLI IQTISODIYOTNING ASOSIY TARKIBIY ELEMENTLARITAVSIFI 136
Maynerlar va ularning raqamli iqtisodiyotdagi ahamiyati 136
Kriptovalyutalar – raqamli iqtisodiyotning aktivi sifatida 141
Raqamli iqtisodiyot sharoitida moliya-bank tizimining transformatsiyasi 150
BOB. RAQAMLI IQTISODIYOTDAELEKTRON TIJORATNING RIVOJLANISHI 158
Elektron tijoratdagi raqamli innovatsiyalar 158
Bilimlarga asoslangan raqamli iqtisodiyot 163
Elektron tijoratda raqamli iqtisodiyotning roli 170
Ta’lim biznesida raqamli innovatsion texnologiyalar 180
3D-printerlar vositasidagi elektron biznes 197
BOB. ELEKTRON TIJORATDA MA’LUMOTLAR HAVFSIZLIGINI TA’MINLASH 202
Elektron tijorat havfsizligini ta’minlashda kriptografiya 202
Ma’lumotlarning elektron himoyasini amalga oshirish 213
Elektron tijoratda elektron imzodan foydalanish 219
BOB. ELEKTRON TIJORAT MUAMMOLARI VA UNGABO’LGANTAHDIDLAR 227
Elektron tijoratdagi iqtisodiy firibgarliklar 227
Elektron tijoratdagi ba’zi bir firibgarlik usullari 240
Elektron tijoratdagi firibgarliklardan himoyalanish 254
Elektron tijoratda xavfsizlikni ta’minlovchi tavsiyalar 258
BOB. KRIPTOVALYUTALAR BOZORIDAGIELEKTRON TIJORAT 259
Kriptovalyutalar elektron tijoratining rivojlanishi 259
Kriptovalyutalar elektron tijoratidato’lov tizimlari 265
|
| |