• Windows 7 operatsion tizimi tuzilishi
  • Windows operatsion tizimi, qurilish tamoyili va ahamiyati




    Download 4,88 Mb.
    bet113/129
    Sana18.11.2023
    Hajmi4,88 Mb.
    #100808
    1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   129
    Bog'liq
    a12b69867f018f785135aa04d3624799 Operatsion tizimlar грифли 100 шт

    Windows operatsion tizimi, qurilish tamoyili va ahamiyati


    Hozirgi kunda shaxsiy kompyuterdan foydalanuvchilar asosan qulay grafik interfeysi uchun Windows operatsion tizimidan


    foydalanishadi. Bundan tashqari, Windows operatsion tizimining server versiyalari ichki lokal tarmoqlarda ham ko‘plab korxona va tashkilotlarda foydalanib kelinmoqda. Shaxsiy kompyuterdan foydalanadigan foydalanuvchilarning 85% asosan Windows operatsion tizimidan foydalanadi. Microsoft Windows Microsoft tomonidan ishlab chiqilgan bir qator operatsion tizimlar va ish stoli muhitlarini ifodalaydi. Windows operatsion tizimlarining birinchi versiyasi - MS-DOS, 1985yilda kiritilgan, grafik interfeysga ega edi. U bir nechta hujjatlarni, kompyuter sichqonchasini qo‘llab- quvvatlashni, ochiladigan menyuni taqdim etdi va buning hammasi ranglarda ko‘rish mumkin edi. Windowsning keyingi versiyalari asta- sekin MS-DOSning apparat va dasturiy ta’minotning funksiyalarini o‘rnatgan. MS-DOSga kiritilgan barcha o‘zgarishlarni keyinchalik integratsiyalashgan holda ishlab chiqilgan operatsion tizimni yaratishga yordam berdi. Hozirgi kunda Microsoft Windows nafaqat odatdagi qulaylik va ta’sirchan funksionallik tufayli, balki uning yadrosi va Microsoft Office kabi boshqa dasturiy ta’minot imkoniyatlari bilan integratsiyalashuv darajasi yuqori bo‘lgani sababli eng mashhur OTdir. Garchi bunday dasturiy integratsiyani dastlab xavfsizlik muammolari bo‘lgan bo‘lsa-da, bugungi kunda Microsoft Windows nafaqat shaxsiy kompyuterlarda, balki hisoblash qurilmasining server versiyalarida ham keng qo‘llaniladi. Eng so‘nggi Windows 10 operatsion tizimining ishlab chiqarish zanjirida yakuniy aloqa bo‘ldi, ammo bu uning rivojlanish davrining oxirigacha mo‘ljallanmagan. Integratsiyalangan operatsion tizim sifatida, Microsoft Windows-ning barcha versiyalari o‘rnatishdan so‘ng darhol ishlatilishi mumkin bo‘lgan oldindan o‘rnatilgan dasturiy ta’minot bilan ta’minlangan. Asosiy matn tahrirlovchisi va kalkulyatori Windowsning birinchi versiyasida foydalanish uchun taqdim etildi. Windows 98 Media Payer, Internet Explorer va Outlook Expressni taqdim etdi. Windows Vista’dan boshlab, DVD Maker foto galereyasi va Windows 7, 8, 10-da informer gadget’lari bilan tasvirlangan yon panel paydo bo‘ldi. Ikkinchi Windows XP xizmat paketidan va Windows Vista-ning ishlab chiqarilishidan boshlab, o‘rnatilgan xavfsizlik devori xavfsizligi xususiyati (xavfsizlik devori) paydo bo‘ldi. Zamonaviy Windows operatsion tizimlarida ushbu funksiya yadro darajasida amalga oshiriladi. Sandbox orqali zararli xatti- harakatlar tizimdagi beqarorlikka yoki xavfsizlik buzilmasligiga olib
    kelmaydi, barcha dasturiy ta’minot tizim yadrosidan tashqari, uchinchi tomon virusga qarshi tizimlarini ham o‘z ichiga oladi. Kompyuterlar uchun Windows operatsion tizimlarining umumiy foydalanuvchi versiyalariga qo‘shimcha ravishda, Microsoft operatsion tizimining server versiyalari, mobil va o‘rnatilgan versiyalarini chiqazdi. Windows Server tizimi raqobatchilik boshqaruv paketiga ega, yangilangan xizmatlar, saqlash serverlari, veb-server, media server va yangi o‘yinchi o‘ylashdan ko‘ra ko‘proq ta’sirchan funksiyalarni o‘z ichiga oladi. Ushbu paket asosan korporativ foydalanish uchun, mahalliy tarmoqni boshqarish va turli xil kompyuterlarni o‘z maqsadlari uchun birlashtiruvchi tashkilotlar uchun mo‘ljallangan. Windows Mobile PDA va smartfonlar kabi shaxsiy qurilmalar uchun mo‘ljallangan operatsion tizimlarning bir qatoridir. Microsoft Windows har kuni yangi xususiyatlar va xavfsizlik yangilanishlarini chiqaradi. Foydalanuvchilarning ko‘pchiligi ushbu mantiqan tuzilgan Windows operatsion tizimidagi oilada ishlash imkoniyatidan juda mamnun. Bundan tashqari, Windows 10-ning eng so‘nggi versiyasi Microsoft-ga ko‘ra texnologiya dunyosida yangi pog‘ona bo‘ladi.
    Windows operatsion tizimi quyidagi imkoniyatlarga ega:

        • Ko‘p vazifalilik, ya’ni Windows muhitiga o‘tgandan keyin bir vaqtning o‘zida bir necha dasturlarda ishlash imkoniyati paydo bo‘ladi. Masalan, hujjatlarni tahrirlash, rasm chizish, hujjatlarni chop etishga berish, musiqa eshitish va hokazo;

        • Ma’lumotlar buferidan foydalanish imkoniyati, ya’ni bemalol grafik muharriridagi yoki elektron jadvaldagi ma’lumotlarni boshqa dasturlarga qo‘yish yoki aksincha;

        • Windows muhitida ishlaydigan barcha dasturlarning shriftlari, drayverlarining printerdan foydalanish va boshqarish tugmalarining bir xilligi foydalanuvchiga bitta dasturda ishlaganda ikkinchisida ishlashga oson ko‘nikish hosil qilish imkonini beradi;

        • Windows operatsion tizimida kompyuter tarmoqlaridan foydalanish juda qulay, masalan lokal kompyuter tarmog‘ida ishlash uchun tarmoqli muhit yorlig‘ini ishlatish yetarli;

        • Foydalanuvchi interfeysining yagonaligi, ya’ni Windows muhitida oddiydan tortib murakkabgacha dasturlarning barchasida muloqat oynalarining, menyularining, vositalar panelining va boshqalarning yagona ko‘rinishga ega ekanligi va hokozo imkoniyatlarni aytish mumkin;

        • Universal grafika - Windows dasturlarining qurilmalarga va dastur ta’minotiga bog‘liqsizligini ta’minlaydi;

        • Ma’lumotlar almashuvi - Windows dasturlararo ma’lumotlar almashish imkoniyatiga ega;

        • Windows muhitida elektron pochta va faksdan foydalanish mumkin va hokazo.

    Bundan tashqari Windows operatsion tizimining ko‘plab server versiyalari mavjud. Ohirgi ishlab chiqilgan versiya Windows Server 2019 hisoblanadi.

    Windows 7 operatsion tizimi tuzilishi





    Tizimni qo‘llash jarayonlari


    Xizmatni boshqarish menejeri
    Lsass Winlogon
    Seans menejeri
    Xizmat jarayonlari


    S VChost.exe Winmgmt.exe
    Keshlash Services.exe
    Ilovalar


    Vazifa menejeri
    Win Explorer
    Foydalanuvchi ilovalari
    DLL quyi tizimi
    Quyi tizimvositalari POSIX
    Win32



    Ntdll.dll

    Tizim xizmati menejeri

    Yadro rejimidagi chaqiriladigan interfeyslar

    Win32 USER, GDI

    K/Ch menejeri

    Fayl tizimi keshi




    Obyekt menejeri




    Plug and Play
    menejeri




    Quvvat menejeri Yadro




    Xavfsizlik ma'lumoti menejeri




    Virtual xotira




    Jarayon va
    oqimlar




    Konfiguratsiya
    menejeri




    Lokal protsedura chaqirig'i







    Qurilma va fayl tizimi drayverlari







    Grafika drayverlari







    Yadro










    Hardware abstraction layer (HAL)












    Foydalanuvchi rejimi Yadro rejimi

    9.7- rasm. Windows 7 operatsion tizimining umumiy tuzilishi


    9.7- rasmda Windows 7 operatsion tizimining umumiy tuzilishi ko‘rsatilgan, Windows ning NT ga asoslangan barcha versiyalari ushbu ma’lumot darajasida bir xil tuzilishga ega. Deyarli barcha



    operatsion tizimlarda bo‘lgani kabi, Windows amaliy dasturlarni asosiy OT dasturiy ta’minotidan ajratadi. Bajaruvchi yadro, qurilma drayverlari va apparat abstraktsiyasi qatlamini o‘z ichiga olgan xat yadro rejimida ishlaydi. Yadro rejimi dasturi tizim ma’lumotlari va qo‘shimcha qurilmalarga kirish huquqiga ega. Foydalanuvchi rejimida ishlaydigan qolgan dasturiy ta’minotlar, tizim ma’lumotlariga cheklangan kirish huquqiga ega.
    Windows yuqori modulli arxitekturaga ega. Har bir fayl tizimining funksiyasi faqat bitta OT komponenti tomonidan boshqariladi. Qolgan OT va barcha dasturlar ushbu funksiyaga standart interfeyslardan foydalangan holda javobgar komponent orqali kirishadi. Tizimning kalit ma’lumotlariga faqat tegishli funksiyalar orqali kirish mumkin. Umuman olganda, har qanday modul, butun tizimni yoki uning standart dasturiy interfeyslarini qayta yozmasdan olib tashlanishi, yangilanishi yoki o‘zgartirilishi mumkin. Windows yadro rejimining komponentlari quyidagilardan iborat:
    1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   129




    Download 4,88 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Windows operatsion tizimi, qurilish tamoyili va ahamiyati

    Download 4,88 Mb.