|
-bob. OPTIK MODULYATORLAR
|
| bet | 79/160 | | Sana | 13.01.2024 | | Hajmi | 1 Mb. | | #136728 |
Bog'liq Optik aloqa asoslari (N.Yusupov, R.Isayev)6-bob. OPTIK MODULYATORLAR
Yorug‘lik oqimini ichki va tashqi modulyatsiyalash
usullari
Ma’lumki, axborotlar oqimini optik tola bo‘ylab uzatish optik eltuvchi — yorug‘lik to‘lqinining axborot signaliga monand tarzda o‘zgartirishni taqozo etadi. Yorug'lik nurlanishning bir yoki bir necha parametrlarini elektr (tok yoki kuchlanish), tovush, mexanik yoki optik signal ta’sirida vaqt yoki fazo bo'yicha berilgan qonu- niyatga ko‘ra o‘zgartirishdan iborat mazkur jarayonni optik nurla- nishni modulyatsiyalash jarayoni deb ataladi.
Yorug‘lik nurlanishini soddalik uchun yassi monoxramatik to‘lqin deb faraz qilinsa, uning vaqt va fazo bo‘yicha tarqalishi fizik optikadan yaxshi ma’lum bo'lgan quyidagi tenglama orqali ifodalanadi:
E(x, t)=Encos[2Tt(vt—x)n/Cox+(p o)]. * (6.1)
Bu tenglamadan ko'rinadiki, optik eltuvchini axborot signaliga mos ravishda modulyatsiyalash jarayonini yorug'lik to'lqinining amplitudasi, chastotasi, fazasi va qutblanish vektorining yo‘nalishini o‘zgartirish orqali amalga oshirish mumkin. Optik signal tola bo‘ylab tarqalib, so'ngra fotoqabulqilgichga tushadi. Zamonaviy fotoqa- bulqilgichlar yorug‘lik nurlanishini faqat intensivlik bo‘yicha qayd etadi. Shu sababdan intensivlik bo‘yicha modulyatsiyalash jarayo- nidan eng keng foydalaniladi. Boshqa turdagi modulyatsiyalash jarayonlaridan foydalanilganida, dastlab u yoki bu usulda modulya- tsiyalangan nurlanishni intensivlik bo'yicha modulyatsiyalangan signalga o'zgartirish talab etiladi.
* bunda E — yorug'lik to'lqini elektr maydonining kuchlanganligi; Em — mazkur elektr maydon kuchlanganligining amplitudasi, v - tebranishlar chastotasi, t — vaqt, n — muhitning sindirish ko'rsatgichi, Co - yorug'likning vakuumdagi tezligi, x - nurlanishnig tarqalish yo'nalishi bo'yicha koordinata, (p 0 — tebranishlarning boshlang'ich fazasi.
182
www.ziyouz.com kutubxonasi
Modulatsiyalangan yorug‘lik nurlanishini olishning turli xil usullari mavjud.
Ulardan birinchisi to‘g‘ridan-to‘g‘ri yoki bevosita modulyatsiya usuli bo'lib, unda yorug‘lik manbayi — yorug‘lik diodi yoki lazer diodi nurlanishining modulyatsiyasiga ulardan oqib o‘tadigan injeksiya tokini o‘zgartirish yo‘li bilan erishiladi (6.1-a rasm).
Tashqi modulyatsiya deb atalgan ikkinchi usulda yorag‘lik manbayidan tarqalayotgan o'zgarmas (modulyatsiyalanmagan) yorug‘lik oqimi maxsus qurilma — modulyator yordamida modulyatsiyalanadi (6.1-b rasm). Va nihoyat, agar tegishli modulyator bo'lsa, uni lazer rezonatoriga kiritish va shu tarzda ichki modulyatsiyani amalga oshirish mumkin (6.1-d rasm). Bundan ko‘rinadiki, ichki modulyatsiya mohiyat e’tibori bilan to‘g‘ri modulyatsiyaning bir turi hisoblanadi.
Boshqaruvchi
signal
a)
Boshqaruvchi
signal
Lazer rezonatori
Boshqaruvchi
signal
|
| |
