uchun internet tarmog‘ida yoki mobil aloqa yordamida o‘z hisoblarini boshqarish
va to‘lovlarni amalga oshirish imkonini beradi. Bir necha banklar tomonidan taklif
etilayotgan SMS- banking bir tomonlama bo‘lib, faqatgina hisob va operatsiyalar
tarixi haqida ma’lumot olish uchun mo‘ljallangan. Bu
holat elektron tijoratning
rivojlanishiga eng katta to‘siq bo‘layotgan muammolardan biridir.
To‘rtinchidan, mavjud internet-do‘konlar faoliyatida yetarli professionallik
darajasi yetishmaydi. Aloqa va axborotlashtirish agentligi chop etgan
ma’lumotlarga ko‘ra 01.01.2008 yil holatiga bo’yicha O‘zbekistonda 24 internet-
do‘kon faoliyat yuritadi. Kompyuter va elektron- mayishiy texnika mahsulotlarini
sotishga bo’yicha-8, sovg‘a va gullar bo’yicha-4, raqamli tovarlar bo’yicha -6,
iste’mol va ma’ishiy tovarlar bo’yicha-3, kitob, musiqa va kompakt diskda filmlar
sotishga mO‘ljallangan- 3 do‘kon mavjud. Bu veb- saytlarning 4-ishlov berilish
jarayonida, 4-to‘lovni xalqaro to‘lov tizimidagi plastik kartochkalardan foydalanib
amalga oshirish imkonini yaratadi, 12-WM Transfer to‘lov tizimidan foydalanadi.
Qolgan 7 do‘kon naqdsiz to‘lovni amalga oshirishni imkonini, yozma shartnoma
imzolanganidan so‘ng, yaratadi.
Takliflar…
Yuqorida keltirilgan muammolarni hal qilishda asosiy e’tibor beriladigan
yo‘nalishlar sifatida quyidagilarni taklif qilamiz:
Elektron tijorat sohasida ilmiy izlanishlarni chuqurlashtirish zarur.
Ilmiy
ishlar, maqolalar yozish, maxsuslashtirilgan internet-resurlar yaratish, doimiy
forum va
konferensiyalar tashkil etish, kadrlar tayorlashda elektron tijoratning
nafaqat texnik, balki iqtisodiy va huquqiy xususiyatlarini ham inobatga olish, eng
asosiy muammolardan biri – malakali kadrlar yetishmovchiligini, oldini oladi.
Telekommunikatsion
xizmatlarni
ko‘rsatish
sohasida
raqobatni
rivojlantirish. Bu xizmat sifatining oshishiga, narxlar
darajasining tushishiga va
elektron tijorat uchun ma’lum internet- auditoriyalarining yaratilishiga olib keladi.
AKT sohasiga investitsiyalarni kiritish uchun qulay huquqiy sharoitning
kO‘rsatilgan tartibda doimiy mavjud bo‘lishini ta’minlash.
O‘z-O‘zini boshqarish va tajriba almashish tizimlarini yaratish
Elektron tizimi bo’yicha ta’lim tizimini rivojlantirish
Axborot texnologiyalarining butun O‘zbekiston bo‘ylab keng tarqalishini
ta’minlash. Nafaqat viloyat markazlarida, balki chekka qishloqlarda ham axborot
texnologiyalarining joriy qilinishi elektron tijorat hajmining sezilarli darajada
oshishiga olib keladi.
On-line banking tizimini butun respublika bo‘ylab samarali joriy qilish. Bu
ulgurji va chakana savdo bilan shug‘ullanayotgan tadbirkorlar uchun o‘z tovar va
xizmatlari bilan internet tarmog‘i orqali erkin savdo qilish imkoniyatini oshiradi.
Shu bilan birga bu bank sohasining boshqa yo‘nalishlari bo’yicha ham sezilarli
o‘zgarishlarga olib keladi.
O‘zbekistonda elektron tijoratning rivojlanish istiqbollari
Shuni bemalol ta’kidlash
mumkinki, O‘zbekiston o‘zining yuqori darajali
intellektual imkoniyatlari bilan axborot texnologiyalari tamaddunining
qirg‘og‘ida qolib ketmasligi zarur.
Elektron tijoratni rivojlantirish jamiyatimiz uchun qanday natijalar beradi?
Elektron tijoratning rivojlanishi O‘zbeksiton mehnat bozori strukturasiga
ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Yuqori axborot texnologiyalarini sanoatlashtirish minglab
yangi ish o‘rinlarini yaratadi.
O‘zbekiston iqtisodiyotining barqarorlashishi,
tovar va xizmatlarning
raqobatbardoshligi kuchayishi va elektron tijorat rivojlanishining bir paytda sodir
bO‘lishi eksport imkoniyatlarimizning oshishiga olib keladi.
Elektron tijorat aholi turmush darajasining yaxshilanishini, marketing,
menejment kabi sohalarning rivojlanishini ta’minlaydi.
Shunday qilib, O‘zbekistonda elektron tijoratni rivojlantirish imkoniyatlari
yildan yilga o‘sib borayotganligini alohida ta’kidlab o‘tish lozim. Uning
rivojlanishi milliy ishlab chiqaruvchilarimizga
yangi bozorlar ochish, yangi
mijozlar topish imkoniyatlarini yaratadi. Elektron tijoratni rivojlantirish bo’yicha
tanlangan va amaldagi yo‘ldan to’g’ri borish, kelajakda O‘zbekiston iqtisodiyotini
jahon bozorining yetakchi vakillaridan biriga aylantiradi. O‘zbekistonda elektron
tijorat bo’yicha mavjud muammolarni hal qilishning to’g’ri yo‘li tanlanganligi
xalq
farovonligida,
jamiyatimizning
taraqqiy
topishida,
iqtisodiy
rivojlanishimizda O‘z aksinitopadi.
Mustahkamlash uchun topshiriqlar
1
Muammolar
2
Takliflar
3
O‘zbekistonda elektron tijoratning rivojlanish istiqbollari
Uyga vazifa
Elektron tijoratni rivojlantirish jamiyatimiz uchun qanday natijalar
beradi?
