dunyoda keng qo‘llaniladigan mezonlar qatoriga quyidagilarni kiritish

Download 13,3 Mb. Pdf ko'rish
bet	104/195
Sana	04.12.2023
Hajmi	13,3 Mb.
	#110935

1 ... 100 101 102 103 104 105 106 107 ... 195

Bog'liq
Biznes asoslari fanidan OMT F. Xakkulova[1]

Kichik korxona.
Xususiy korxona.

dunyoda keng qo‘llaniladigan mezonlar qatoriga quyidagilarni kiritish
mumkin:
– ishlovchilarning o‘rtacha yillik soni;
– asosiy va aylanma mablag‘lar hajmi;
– foyda (daromad) hajmi;
– mahsulot sotishdan yalpi tushum va boshqalar.
O‘zbekistonda kichik tadbirkorlik sub’yektlari faoliyat turi va ushbu sohada
ishlovchilar soniga qarab belgilanadi.
Mikrofirma. O‘zbekistonda kichik tadbirkorlik sub’yektlarining bir
ko‘rinishini mikrofirmalar tashkil etadi. Mikrofirmadagi ishlovchilarning o‘rtacha
yillik soni quyidagi chegaradan oshmasligi lozim. •
Ishlab chiqarish sohasida 20 nafar; •
Xizmat ko‘rsatish hamda boshqa noishlab chiqarish sohalarida 5 nafar; •
Ulgurji, chakana savdo va umumiy ovqatlanish sohasida 10 nafar.
Bundan ko‘rinadiki, agar siz kitob do‘koni ochsangiz va unda 3 nafar sotuvchi
ishlasa, u holda sizning korxonangiz mikrofirma deb yuritiladi.
Kichik korxona. Ishlovchilar soni jihatidan mikrofirmadan kattaroq
bo‘lgan kichik tadbirkorlik sub’yekti kichik korxonadir.
Kichik korxonadagi ishlovchilarning o‘rtacha yillik soni quyidagi chegaraga qadar
bo‘lishi belgilangan:
• Yengil, oziq-ovqat hamda qurilish materiallari sanoatida 200 kishigacha; •
Metallga ishlov berish va asbobsozlik, yog‘ochsozlik hamda mebel
sanoatida 100 kishigacha;
• Mashinasozlik, metallurgiya, yonilg‘i-energetika va kimyo sanoati, qishloq
xo‘jaligi mahsulotlarini yetishtirish va qayta ishlash, qurilish va boshqa ishlab
chiqarish sohalarida 50 kishigacha;
•Ilm-fan, ilmiy xizmat ko‘rsatish, transport, aloqa, xizmat ko‘rsatish sohalari
(sug‘urta kompaniyalaridan tashqari), savdo va umumiy ovqatlanish hamda boshqa
noishlab chiqarish sohalarida 25 kishigacha.

Xususiy korxona. Ayrim tadbirkorlar o‘z faoliyatining miqyosiga emas,
balki uning mustaqil ekanligiga katta e’tibor qaratadilar. Chunki boshqarish,
xo‘jalik qarorlari chiqarish va daromadni taqsimlashdagi mustaqillik tadbirkorning
manfaatlariga to‘liq mos kelishi mumkin. Bunday holatda tadbirkorlikning xususiy
korxona shakli har tomonlama muvofiqdir. Xususiy korxona yagona mulkdor
tomonidan tuziladi. Mulkdor xususiy korxonaga tegishli mol-mulk beradi va uning
ustavini tasdiqlaydi.

Download 13,3 Mb.

1 ... 100 101 102 103 104 105 106 107 ... 195

Download 13,3 Mb.

Pdf ko'rish