|
O‘qitish materiallari to‘plami mutaxassislikka kirish o‘qitish materiallari to‘plami
Pdf ko'rish
|
| bet | 102/195 | | Sana | 04.12.2023 | | Hajmi | 13,3 Mb. | | #110935 |
Bog'liq Biznes asoslari fanidan OMT F. Xakkulova[1] Mas’uliyati cheklangan jamiyat. Siz nomidan keyin MChJ degan
qisqartma yoziladigan korxonalar to‘g‘risida eshitgan bo‘lsangiz kerak. Masalan,
«Coca-Cola Ichimligi» nomidan keyin MChJ (inglizcha LTD – limited)
qisqartmasi mavjud bo‘lib, bu «mas’uliyati cheklangan jamiyat» degan ma’noni
anglatadi. Mas’uliyati cheklangan jamiyat (MChJ) – a’zolari jamiyat majburiyatlari
bo‘yicha faqat o‘zlari qo‘shgan ulush doirasida javobgar bo‘ladigan jamiyat. U bir
yoki bir necha jismoniy yoxud yuridik shaxslarning kelishuviga ko‘ra tashkil etilib,
yuridik shaxs hisoblanadi. Mas’uliyati cheklangan firmaning bir qator turlari
mavjud. Ularning eng keng tarqalgan shakli aksiyadorlik jamiyatlari va
korporatsiyalardir. Aksiyadorlik jamiyatlarini tuzish va faoliyatini tashkil qilish
tartibi
O‘zbekiston
Respublikasining
«Aksiyadorlik
jamiyatlari
va
aksiyadorlarning huquqlarini himoya qilish to‘g‘risida»gi Qonunda ifodalangan.
Mas’uliyati cheklangan jamiyat ustav fondi jamiyat a’zolarining ulushlarini
qo‘shish orqali shakllantiriladi. U bazaviy hisoblash miqdorining 40 barobaridan
kam bo‘lmagan miqdorda bo‘ladi. Jamiyat ishtirokchilari soni 50 nafardan
oshmasligi lozim. Agar ishtirokchilar soni belgilangan chegaradan oshib ketsa,
jamiyatni aksiyadorlik jamiyatiga aylantirish kerak bo‘ladi. Jamiyat a’zosi o‘z
ulushini boshqa shaxsga faqat jamiyat roziligi bilan o‘tkazishi va sotishi mumkin.
Jamiyat qarzlari bo‘yicha ta’sischilar faqatgina kompaniyaga kiritgan hissalari
doirasida javobgar hisoblanadilar, xolos. Jamiyat foydasi uning ishtirokchilari
o‘rtasida ularning ustav fondidagi ulushlariga mutanosib ravishda taqsimlanadi.
O‘zbekiston Respublikasi qonun- chiligiga ko‘ra, ta’sischilarga e’lon qilingan
dividend summalariga nisbatan soliq hisoblanadi.
Mas’uliyati cheklangan jamiyatning afzalliklari. Mas’uliyati cheklangan
jamiyat yakka tartibdagi tadbirkor yoki xususiy kor-xonadan farqli o‘laroq,
ishtirokchilarning ulushini qo‘shish orqali, qisqa muddat ichida katta hajmdagi
mablag‘larni jamlash imkoniga ega. Agar xususiy korxonada faqat jismoniy shaxs
ta’sischi bo‘la olsa, mas’uliyati cheklangan jamiyatda jismoniy va yuridik shaxslar
ta’sischi bo‘lishi mumkin. Mas’uliyati cheklangan jamiyat ishtirokchilarining
javobgarligi ularning ulushi doirasida cheklanadi. Ishtirokchilar korxona
faoliyatida shaxsiy mehnati bilan ishtirok etishi shart emas. Jamiyatning joriy
faoliyatini ta’sischilari tomonidan saylangan yoki tayinlangan direktor boshqaradi.
|
| |
