|
O‘qitishda innovatsion ta’lim texnologiyalaridan foydalanishning nazariy asoslari
|
| bet | 5/34 | | Sana | 17.05.2024 | | Hajmi | 2,97 Mb. | | #239477 |
Bog'liq uymakorlik2Yog’ochning hidi. Yog’ochlar tarkibidagi smolalar, efir moylari, oshlash kislotalaridan qaysi birining mavjudligiga va miqdoriga bog‘liq xolda har xil hidli bo‘ladi.
Yog’ochning o‘zak qismi utkir hidli bulib, unda yuqoridagi moddalar kup buladi. Yangi kesilgan, shuningdek igna bargli daraxtlar yanada utkir xidli buladi. Yog’och qurigan sayin hidsizlanib boradi, ba’zan hidi o‘zgarib boradi. Yog’och hidining bunday o‘zgarib borishi uning tarkibidagi turli moddalar mikdorlarining o‘zgarishi orqali sodir buladi). Hidning o‘zgarishi yog’ochning buzilishiga ham bog‘liq bo‘ladi.
Yog’ochning namligi. Yog’ochlarning namligi deb solishtirma namlik miqdorining absolyut quruq yog’och namuna massasiga bo‘lgan nisbatiga aytiladi. Absolyut quruq yog’och esa laboratoriya sharoitida olingan namunani quritish shkaflarida (pechlarida) quritish orqali hosil qilinadi.
Korxona sharoitida yog’ochlarning namligi, asosan tortish va elektr metodi bilan aniqlanadi. Tortish metodi buyicha namlik quyidagi formula bilan topiladi:
W q [{t~to)G‘to] • 100 [%]
Bunda m —namunaning quritishdan oldingi massasi; m0— shu namunaning absolyut xolatigacha quritilgandan keyingi massasi.
Tortish metodi buyicha absolyut namlikni aniqlash uchun tegishli yog’och materiallardan 20X20X30 mm li prizmatik namunalar tayyorlanib tekshirish maqsadga muvofiqdir. Tayyorlangan bunday namuna notekisliklardap va yog’och qipiqlaridan tozalanadi, keyin esa 0,01 g aniqlikda tortib, 103±20С temperaturasi bulgap quritish shkafida quritiladi. Quritish protsessi 12... 24 soatgacha davom 4etishi mumkin (yog’och turiga bog‘liq holda) yoki juda tez xolda (bu uncha aniq metod emas) yog’ochlarning elektr o‘tkazuvchanligiga asoslangan elektrovlagomer yordamida ulchash orqali ularning namligini aniqlash mumkin. Yog’ochlarning namligiga qarab: ho‘l, chala quruq, ochikda qurigan, uyda qurigan va absolyut quruq deb bir-biridan farq qilinadi. YAngi kesilgan daraxtniig namligi turiga, kesilgan vaqtiga qarab 40% va undan yuqori bo‘ladi, ya’ni ho‘l yog’ochning namligi 23 % day ortiq chala quruq, yog’ochning namligi 18—23 % gacha, ochiq havoda qurigan yog’ochning namligi 12—18 % gacha uy ichida qurigan yog’ochning namligi 8—12 % gacha buladi. Absolyut quruq qurigan yog’ochning namligi 0% bo‘lib, bu laboratoriya sharoitidagina hosil qilinadi.
Yog’ochning og‘irligi uning turiga, tuzilishiga va namligiga bog‘liq. Yog’ochning solishtirma va hajmiy og‘irligi buladi.
Solishtirma og‘irlik-hech qanday g‘ovakligi, namligi, havosi bulmagan absolyut yog’ochning og‘irligi hisoblanib, birligi GG‘sm3 larda ifodalanadi. Hamma turdagi yog’ochlarning solishtirma og‘irliklari taxminan 1,5 ga teng buladi.
Hajmiy og‘irligi deb yog’ochning g‘ovakligi, namligi, havosi va smolasi bilan qattiq moddasining birgalikdagi og‘irligiga aytiladi.
Bu og‘irlik yog’ochning asosiy sifatlarini, mexanik xossalarini ko‘rsatuvchi faktorlar bulib, katta amaliy axamiyatga ega. Turli yog’ochlarda hajmiy og‘irlik turlicha buladi. Hatto, turli joylarda o‘sgan bir turdagi yog’ochning hajmiy og‘irligi ham bir xil bo‘lmaydi.
Bulardan tashqari, yog’ochlarning fizik xossalariga: yog’ochlarning qurishi, nam tortib bukilishi, tob tashlab qiyshayishi, yorilishi, yog’ochlarning zichligi, tovush, issiqliq, elektr o‘tkazuvchanliklari ham kiradi.
Bilim:
-Yog’och o‘ymakorligi o‘quv ustaxonasini jixozlash qoidalari
-milliy badiiy yog’och o‘ymakorlik san’ati tarixi,
-yog’och o‘ymakorligida ishlatiladigan ashyolar va ularning turlari
-elim turlari, yordamchi ashyolar xususiyatlari, bezak berish
-pardozlash uskunalarini ishlatish qoidlari,
-yogʻoch oʻymakorligi da ishlatiladigan asbob-uskunalardan foydalanishni Ko‘nikma:
yogʻoch oʻymakorligi da ishlatiladigan asbob-uskunalarni ishlatishga tayyorlash va ularni bir-biridan farqi,
xususiyatlarini
zamonaviy texnika vositalaridan to‘g‘ri foydalanishni bilish. orqali bilim va ko‘nikmaga ega bo‘ladilar.
“Yogʻoch oʻymakorligi ” fanidan olgan bilim kasbiy ish harakati
|
| |
