|
Mavzu: BIOS(Basic Input/Output System)
|
| bet | 186/199 | | Sana | 29.05.2024 | | Hajmi | 14,17 Mb. | | #256857 |
Bog'liq shaxsiy kompyuter arxitekturasi va unga xizmat ko\'rsatish toplamBu sahifa navigatsiya:
- BIOS’
Mavzu: BIOS(Basic Input/Output System) — asosiy kiritish-chiqarish tizimi bo‘lib, motherboard(materinskaya plata)’da alohida chip sifatida ishlaydi. Bu chipning vazifasi kompyuter va operatsion tizimni bir-biriga bog‘lashdan iborat. Har safar kompyuter yoqilganda dastlab BIOS ishlaydi, kompyuter uskunalari parametrlarini tekshiradi va operatsion tizim yuklanuvchi fayliga(dasturiga) o‘z ishini beradi(NTLDR, bootmgr).
Kompyuter yongandagi har xil yozuvlar va tovushning chiqishi, ROM(Read Only Memory) xotirada yozilgan BIOS’ning ishi.
BIOS qanday ishlaydi
Kompyuterni ishga tushirish paytida, BIOS chipiga kirishni boshlash bo'yicha ko'rsatmalar olish mumkin. Bu o'zini o'zi sinov qilish POST (power-on self-test). Ijobiy sinovdan so'ng, kompyuterda ishlamaydigan asosiy komponentlar (kirish va chiqish moslamalari, ОЗУ, ПЗУ va boshqalar). BIOS operatsion tizimning mavjud MBR yuklovchisini qidiradi va shundan keyingina mavjud uskunani boshqarish operatsion tizimga o'tkaziladi va yuklanadi.
Bundan tashqari, operatsion tizimga bog'liq holda, BIOS, MS DOS holatida bo'lgani kabi, kompyuterning qo'shimcha qurilmalaridan foydalanish qobiliyatini ta'minlaydi yoki u operatsion tizimga kompyuterning ichki tarkibiy qismining imkoniyatlarini boshqarishga imkon beradi, masalan, Linux va Windows ko'proq boshqarish qobiliyatiga ega va BIOS-dan deyarli mustaqil. Shundan so'ng, BIOS vazifalari bajarilgan deb hisoblanishi mumkin va faqat kompyuter qayta yoqilganidan keyin u yana o'z vazifasini bajaradi.
BIOS quyidagi vazifalarni bajaradi:
— kompyuterni faollashtirish, barcha elementlarini boshlang‘ich holatga keltirish;
— kompyuter qurilmalarini dastlabki tekshiruvini amalga oshiradi(POST-test);
— kompyuter qurilma qismini dastlabki sozlash ishlarini amalga oshiradi;
— tizim resurslarini taqsimlaydi;
— PCI qurilmalarini ro‘yxatdan o‘tkazish va sozlash;
— operatsion tizimni dastlabki yuklanishini amalga oshiradi(bootmgr);
— qurilmalarni bir-biri bilan moslashuvini tekshiradi;
— elektr ta’minotini boshqarish, kompyuterni o‘chirish, uxlash holatiga o‘tkazish.
BIOS ni to‘g‘ri sozlash, kompyuter ishlashiga ta’sir ko‘rsatadi, shuning uchun dastlab shu dasturchani yaxshi o‘rganib olish lozim. Har xil turdagi motherboar’lar har xil BIOS turlarini ishlatishadi, shuning uchun bitta yagona qo‘llanma qilishning iloji yo‘q, lekin asosi baribir bir xil. Protsessorlarning turi rivojlangan sari, BIOS sozlashlari ham qiyinlashib bormoqda. Bu esa, qo‘shimcha qiyinchiliklar tug‘dirmoqda.
|
| |
