italiyalik rassom Rafael chizgan.Italiya (Italia), Italiya Respublikasi (Repubblica Italiana) - Yevropa jan. da, Oʻrta dengiz havzasida joylashgan davlat. Apennin ya.o., Sitsiliya, Sardiniya va b. kichik orollarni oʻz ichiga olgan. Mayd. Metallar (yun. metalleuo - qaziyman, yerdan qazib olaman) - oddiy sharoitda yuqori elektr oʻtkazuvchanligi, issiq oʻtkazuvchanligi, elektr oʻtkazuvchanligi, elektr magnit toʻlqinlarini yaxshi qaytarishi, plastikligi kabi oʻziga xos xususiyatlarga ega boʻlgan oddiy moddalar. M. Adabiyot esa, bu sanatlardan so‘z va ruhning beqiyos imkoniyatlari bilan farqlanadi.
F)Baholash.
Uyga vazifa. Matn tuzish.
O‘quv-tarbiyaviy ishlar bo‘yicha direktor o‘rinbosari: _______________________________
Sana: __________________ Sinf: 9
Mavzu: San’atning sirli olami.2-dars.
Darsning maqsadi: 1.O‘zbek tilida sifatning otlashishi haqida ma’lumot berish,ularni nutqda qo‘llash ko‘nikmalarini hosil qilish.
2.O‘quvchilarda komil inson tushunchasini o‘stirish. San’at orqali ma’naviy dunyosini o‘stirish.
3.O‘quvchilar og‘zaki va yozma nutqini,oz fikrini turli nutqiy vaziyatlarda erkin ifodalash malakasini rivojlantirish.
Dars metodlari: hamkorlik metodi,BBB usuli,aqliy hujum.
Dars turi: mustahkomlovchi.
Tayanch kompetensiya: Shakllantiruvchi kompetensiya; kommunikativ kompetensiyasi. Milliy va umummadaniy kompetensiya. Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi.
Fanga oid kompetensiya: Nutqiy va lingvistik (tinglab tushunish, gapirish, o‘qish, yozish)
Darsning jihozlanish vositalari: ”O‘zbek tili” darsligi,tarqatma materiallar, rasmlar,”O‘zbek xalq maqollari” kitobi.
Darsning borishi: A)Tashkiliy qism.O‘quvchilar og‘zaki va yozma nutqini o‘zbek tiliga qaratish uchun turli usullardan foydalanamiz.
B)O‘tilganlarni mustahkamlash.
Uy vazifasi va grammatik mavzu so‘rab baholanadi.
S)Yangi mavzu:
1-topshiriq.
Shukur Burhonov
O‘zbekiston xalq artisti Shukur Burhonov 1910-yil 15-sentabrda tavallud topgan.Artist (frans. artiste - bilimdon; lot. ars, artis - kasb, hunar, sanʼat) - dramatik spektakl, kinoda rollar, ope-ra va balet partiyalari, estrada konserti va sirk nomerlari ijrochisi. Teatr va kinoda aktyor, aktrisa deb ham yuriti-ladi. 1928- yildan Hamza teatri (hoziigi Milliy teatr)da ishlagan. Uning teatr sahnasida ijro etgan rang-barang obrazlari muxlislari qalbida bir umr o‘chmas iz qoldirdi
Jumladan, uning ijrosidagi G‘afur („Boy ila xizmatchi) Odilbek („Xolisxon) obraziarida yangi qirralari ochildi. U Oleko Dundich („Oleko Dundich), Battol („Muqanna), Jaloliddin („Jaloliddin Manguberdi) kabi rollari bilan mashhur bo‘ldi. Keyichalik romantik aktyor, fojiaviy rollaming mohir ustasi sifatida shuhrat qozonib falsafiy mazmunga ega bo‘lgan rollami yaratdi: Hamlet („Hamlet), Romeo‘ („Romeo va Julyetta) Brut („Yuliy Sezar)> Mirzo Ulug‘bek („Mirzo Ulug‘bek) shoh Edip (shoh Edip) Sulaymon ota („Qiyomat qarz) obrazlari ko‘tarinkiligi bilan ajralib turadigan rollardir.Aktor (erkak) yoki aktrisa (ayol) (lotincha act - „ijro“) drama, opera, balet, qo‘g‘irchoq teatri, estrada, sirk, kino, radio va televideniyeda rollar ijro etuvchi shaxs. Aktor o‘z tanasi, ovozi, aqli, his-tuyg‘ulari, qobiliyati vositasida jonli badiiy obraz yaratadi.
1-mashq.
1. Bilimli... kuchi ming... yetar, bUimsiz... kuchi bir... yetar.
2. Yaxshi yetar murod..., yomon qolar uyat...
3. Fidoyilar... g‘ayrati bilan mahalla obod bo‘ldi
4. Kattalar izzat... , kichiklar xizmat... .
5.Aqlli o‘zi...ayblar,aqlsiz-do‘sti...
6. Yaxshi... bog‘ qoladi, yomon... dog‘.
7. Bir katta... gapi... kir, bir kichik... .
8. O‘tloq... bedana ko‘p, dangasa...Bedana (Coturnix coturnix) - tovuqsimonlar turkumining qirgʻovulsimonlar oilasiga mansub mayda parranda. Erkagining patlari sargʻish-qoʻngʻir, koʻndalang oq-sargʻish yoʻlli, tanasining ikki yoni boʻylab qizgʻish yoki qora yoʻllar oʻtadi. bahona ko‘p.
D)Mustahkamlash. 2- topshiriq. 1-guruh
1. Shukur Burhonov qanday rollarni ijro etgan
2 Sifatlar gapda otlashganda qanday qo‘shimchalarni oladi
2-guruh
1. Shukur Burhonov rollari nimasi bilan ajralib turadi
2. Sifat otlashganda unga qanday vazifalar yuklanadi
3-guruh
1. Shukur Burhonov qanday milliy qahramon obrazlarini ijro etgan
2. Otlashgan sifatlar qatnashgan maqollarga misollar keltiring.
2- mashq.
Yaxshilarga intilib, kattalarga taqlid qilib, yomondan qoch, aqllidan o‘rgan, savodxon biladi,ojizlarga ko‘maklashdi, intilganga ergashish.
F)Baholash
Uyga vazifa. 3- mashq.
Kattaga hurmatda bo‘l, yosh kelsa ishga.
Yomonni tanqid qiladilar, kichikka izzatda.
Qari kelsa oshga, yaxshiga taqlid.
Aqlli osh pishirar, baxilning yuzi kuyar.
Rostgo‘yning yuzi kular, aqlsiz tish sindirar.
O‘quv-tarbiyaviy ishlar bo‘yicha direktor o‘rinbosari: _______________________________
Sana: __________________ Sinf: 9
Mavzu: Milliy urf-odat va an’analarimiz. 1-dars.
Darsning maqsadi: 1.O‘zbek tilida buyon, beri, boshqa ko‘makchilarining qo‘llanishi haqida ma’lumot berish,ularni nutqda qo‘llash ko‘nikmalarini hosil qilish.
2.O‘quvchilarni milliy an’analar ruhida tarbiyalash.
3.O‘quvchilar og‘zaki va yozma nutqini,oz fikrini turli nutqiy vaziyatlarda erkin ifodalash malakasini rivojlantirish.
Dars metodlari: hamkorlik metodi,BBB usuli,aqliy hujum.
Dars turi: yangi bilim beruvchi.
Tayanch kompetensiya: Shakllantiruvchi kompetensiya; kommunikativ kompetensiyasi. Milliy va umummadaniy kompetensiya. Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi.
Fanga oid kompetensiya: Nutqiy va lingvistik (tinglab tushunish, gapirish, o‘qish, yozish)
Darsning jihozlanish vositalari: ”O‘zbek tili” darsligi,tarqatma materiallar, rasmlar.
Darsning borishi: A)Tashkiliy qism.O‘quvchilar og‘zaki va yozma nutqini o‘zbek tiliga qaratish uchun turli usullardan foydalanamiz.
B)O‘tilganlarni mustahkamlash.
Uy vazifasi va grammatik mavzu so‘rab baholanadi.
S)Yangi mavzu:
1-topshiriq.
O‘zbek xalqida qadimdan mehr-oqibat, saxiylik, ota-ona va kattalarga hurmat, yetim-yesirlarga mumwat, Vatanga muhabbat, mehnatsevarlik, halollik kabi insoniy fazilatlar bor. Shuning uchun ham o‘zbek xalqi orasida bir-birini yo‘qlash, nochor va nogiron oilalarga yordam berish odat tusiga kirgan. O‘zbekistonliklarning manaviy qiyofasini belgilaydigan mehmondo‘stlik, kattalarga hurmat, to‘y va marosimlarda o‘zaro yordamlashish, hashar, oilada bir-biriga ko‘maklashish, oila buzilishiga yo‘l qo‘ymaslik kabi udumlar ko‘p yillardan beri mavjud.Hashar - oʻzbeklar, ayrim boshqa turkiy xalqlar orasida udumga aylangan ijtimoiy hamkorlik va begʻaraz yordam shakllaridan biri. Asosan, tezkorlik bilan bajarish zarur boʻlgan ishlar (hosilni zudlik bilan yigʻib olish) va katta mehnat talab insho-otlarni bunyod etish (kanal qazish, yoʻl va koʻpriklar qurish)da qoʻllangan. H. Shunday ekan, ota-bobolarimiz udumiga sodiq qolgan holda bir-birimizdan yordamimizni ayamaylik. Axir, moddiy yordam bera olmasak ham, yaxshi so‘z, shirin muomala, do‘stona munosabat bilan yordam berish mumkin-ku! Aziz bolalar, bir-biringizdan yordamingizni ayamang!
2- topshiriq.
1. O‘zbek xalqida qadimdan ..., ..., ... kabi insoniy fazilatlar bar.
2. O‘zbek xalqi orasida ... va ... oilalaiga yordam berish odat
tusiga kirgan.
3. Ota-bobolarimiz udumiga ... bir-birimizdan yordamimizni ayamaylik.
3- topshiriq.
— Lola, sen Xotira va qadrlash kunida nima qilmoqchisan
— Biz sinfimiz o‘quvchilari bilan „Shahidlar xiyoboniga
bormoqchimiz. O‘zing-chi
— Biz oilamiz azolari bilan bobomni xotirlab, qabrlarini
ziyorat qilmoqchimiz.
1-mashq.
Navro‘z bayrami, urf-odat, anana, milliy libos, Xotira va qadrlash kuni, ziyorat qilmoq.
2-mashq.
1. Bu kitob qo‘liga tushgandan buyon bosh ko‘tarmay mutolaaga tushdi.
2. Kozimbek mashinani yo‘lga chiqarib, qishloq tomon yurdi.
3. Yomonlarning qoshida yalinish yaxshilar ishi emas.
4. Insonning fe1-atvoriga qarab unga baho berishadi.
5. Bitmas-tuganmas bilimning tagida mashaqqatli mehnat yotadi.
6. Biz uchun Urn esHgi har vaqt ochiq.
7. Donolar oldida doim eshitguvchi bo‘l.
8. Ariq bo‘yi ko‘m-ko‘k maysalar bUan qoplangan.
Bilib oling!
Bilan uchun, tomon, qarab, buyon qoshida, oldida, beri, boshqa, tagida kabi so‘zlar ko‘makchilardir. Ko‘makchilar ot, olmosh, harakat nomi, sifatdoshlardan keyin kelib, ularni hokim so‘zga bog‘lash uchun xizmat qiladi. O‘zi qo‘shilgan so‘z bilan bitta so‘roqqa javob bo‘ladi va bitta gap bo‘lagivazifasida keladi. buyon, beri, boshqa ko‘makchilari chiqish kelishigi shaklidagi so‘zlarga qo‘shiiadi: bundan buyon, olmadan boshqa, yozdan ben, suhbatdan oldin kabi.
D)Mustahkamlash.
3-mashq.
1. Jannat xola o‘g‘lini ko‘rib kelganidan buyon bir narsa sezganday dili g‘ash edi.
2. Bunday masuliyatli vazifani sizdan boshqa ko‘nglimdagiday bajarolmas.
3.Markaziy jarrohlik klinikasining bosh shifokori bir haftadan beri tinim bilmaydi
4.Anvar bu xabarni eshitganidan beri quvonchi ichiga sig‘maydi.
5.Bozordan olmadan boshqa nok, uzum ham xarid qildik.
F)Baholash.
Uyga vazifa. buyon, beri, boshqa ko‘makchilari ishtirokida 6—7 ta gap tuzing
Bolalar! Ota-onani hurmat qilish, ular oldida odob saqlash, xizmatlarini bajarish hammamizning vazifamizdir.Ota-onangizni ranjitadigan so‘zlar aytishdan, ko‘ngillarini qoldiradigan ishlardan doimo saqlaning.
Aqlli bolalar ota-onalarini hurmat qilib, kuchlari yetguncha ular xizmatida bo‘ladilar. Ularga yomon so‘z aytishdan, achchiqlanib qarashdan o‘zlarini saqlaydilar. Ota-onangizni izzat-hurmat qilishga, ulaming olqishlarini olishga g‘ayrat qilmg. Har bir bola ota-onasining nasihatlarini diliga joylab, ularga har vaqt amal qilishi kerak. Ota-onasiga ozor berib, ulaming dUlarini og‘ritadigan bola hech qachon baxtli bo‘hnaydi.
O‘quv-tarbiyaviy ishlar bo‘yicha direktor o‘rinbosari: _______________________________
Sana: __________________ Sinf: 9
Mavzu: Milliy urf-odat va an’analarimiz. 2-dars.
Darsning maqsadi: 1.O‘zbek tilida buyon, beri, boshqa ko‘makchilarining qo‘llanishi haqida ma’lumot berish,ularni nutqda qo‘llash ko‘nikmalarini hosil qilish.
2.O‘quvchilarni milliy an’analar ruhida tarbiyalash.
3.O‘quvchilar og‘zaki va yozma nutqini,oz fikrini turli nutqiy vaziyatlarda erkin ifodalash malakasini rivojlantirish.
Dars metodlari: hamkorlik metodi,BBB usuli,aqliy hujum.
Dars turi: mustahkomlovchi.
Tayanch kompetensiya: Shakllantiruvchi kompetensiya; kommunikativ kompetensiyasi. Milliy va umummadaniy kompetensiya. Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi.
Fanga oid kompetensiya: Nutqiy va lingvistik (tinglab tushunish, gapirish, o‘qish, yozish)
Darsning jihozlanish vositalari: ”O‘zbek tili” darsligi,tarqatma materiallar, rasmlar.
Darsning borishi: A)Tashkiliy qism.O‘quvchilar og‘zaki va yozma nutqini o‘zbek tiliga qaratish uchun turli usullardan foydalanamiz.
B)O‘tilganlarni mustahkamlash.
Uy vazifasi va grammatik mavzu so‘rab baholanadi.
S)Yangi mavzu:
1-topshiriq.
0zbek xalqi qadimdan mehmondo‘stligi bilan mashhur. Mehmondorchilikning o‘ziga xos anana va udumlari bor. O‘zini hurmat qilgan mezbon va mehmon bulaiga rioya qiladi. Kishilar qarindoshlari yoki yaqin do‘st-birodarlarinikiga mehmonga boradilar. Xalqimizda „Chaqirilmagan joyga mehmonga borma degan naql bor. Aytilmagan, taklif etilmagan joyga mehmon bo‘lish odobdan emas. Odatda, uy egasi bo‘lgan mezbon mehmonni kutib olish uchun tayyorgarlik ko‘radi. Shuning uchun mehmonga boriladigan kun va vaqt haqida oldindan xabar yetkazish kerak.
1-mashq.
1. To‘g‘ri so‘z egasini najot sari yetaklaydi.
2. Yurtim, seni faqat boyliklaring-chun Sevgan farzand bo‘lsa, kechirma aslo!
3. Murabbjyim bilan bo‘lgan suhbatdan beri sportning bu turiga juda qiziqib ketdim.
4. Men uchuvchi bo‘lish uchun o‘qunoqchiman.
2-mashq.
1. Siz bilan hamsuhbat bo‘lmasdan ... boshqacha xayolda edim.
2. Muxbirimiz telefon ... xabar berdi.
3. Katta ariq ... ketdim.
4. Maktabga yaqin yo‘l... yurdik.
5. Vatanimizning kuch-qudrati Run ... ortmoqda
6. Osmonda samolyot qanotlari kumush ...Kumush (lot. Argentum - oq kukun), Ag - Mendeleyev davriy sistemasining I guruhiga mansub kimyoviy element. Tartib raqami 47, atom massasi 107,87. Kumush 2 tabiiy barqaror izotop - IO7Ag (51,35%) va IO9Ag (48,65%) dan iborat. yaltirab ko‘rindi.
Foydalanish uchun so‘zlar: bilan, kabi, bo‘ylab, orqali. sayin, avval.
3-topshiriq.
1. Наг yeктing urf-odatini hurmat qil.
2. Qush uyasida ko‘rganini qiladi.
3. O‘ynab gapirsang ham, o‘ylab gapir.
4. Eshik ochiq bo‘lsa ham, so‘rab kir.
5. Kishining go‘zalligi uning tilidan bilinadi.
6. Oilada hamjihatlik bo‘lmasa, uni baxt tark etadi.
D)Mustahkamlash. 4- topshiriq.
Kechasi kelib derazani taqillatdi. „Och, Bektemirman. Dadangning o‘rtog‘iman, dedi. Akbarali unaqa odamni bilmasdi. Dadangning o‘rtog‘iman, deganidan keyin turib eshikni ochdi
Hali-hali ko‘z o‘ngida turibdi: bir ko‘zi ko‘r edi bu odamning. Kirib kelishi bilan brezent qalpog‘ini yelkasiga tushirdida,
Akbaralini o‘z bo‘lasiday bag‘riga bosdi. Undan dimiqqan xomten hidi kelardi.
— Akbaralimidi oting
F)Baholash.
Uyga vazifa. 3-mashq.
Vatan himoyachilari kum, O‘qituvchi va murabbiylar kuni, Navro‘z bayrami, kelin salom, fotiha, Хоtirа va qadirlash kuni, Hosil bayrami, Mustaqillik kuni, nikoh to‘yi,ziyorat qilish, Ramazon hayiti, Qurbon hayiti.
O‘quv-tarbiyaviy ishlar bo‘yicha direktor o‘rinbosari: _______________________________
Sana: __________________ Sinf: 9
Mavzu:6-nazorat ishi.Test
Darsning maqsadi:
1. O‘quvchilarning BKMlarini sinash.
2.Olamdagi sirli mo‘jizalar,ixtirolar , kashfiyotlar haqida ma,lumot berish,o‘quvchilarni olam sirlarini bilishga undash.
3.O‘quvchilarning mustaqil fikrlashini o‘stirish.
Darsning jihozi : Test matni.
Darsning metodi : individual ishlash.
Dars turi: sinov.
Tayanch kompetensiya: Shakllantiruvchi kompetensiya; kommunikativ kompetensiyasi. Milliy va umummadaniy kompetensiya. Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi.
Fanga oid kompetensiya: Nutqiy va lingvistik (tinglab tushunish, gapirish, o‘qish, yozish)
Darsning borishi:
A)Tashkiliy qism:O‘quvchilarning og‘zaki va yozma nutqini o‘zbek tiliga qaratish uchun turli usullardan foydalanamiz.
B)O‘tilganlarni mustahkamlash: Uy vazifasi va Grammatik mavzu so‘rab baholanadi.
S)Yangi mavzu:
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
E)Uyga vazifa. Takrorlash.
O‘quv-tarbiyaviy ishlar bo‘yicha direktor o‘rinbosari: _______________________________
Sana: __________________ Sinf: 9
Mavzu: Takrorlash.
Darsning maqsadi: 1.O‘zbek tilida olingan BKM larni mustahkamlash
2.Vatanparvarlik ruhida tarbiyalash.
3.O‘quvchilar og‘zaki va yozma nutqini,oz fikrini turli nutqiy vaziyatlarda erkin ifodalash malakasini rivojlantirish.
Dars metodlari: hamkorlik metodi,BBB usuli,aqliy hujum.
Dars turi: mustahkomlovchi
Tayanch kompetensiya: Shakllantiruvchi kompetensiya; kommunikativ kompetensiyasi. Milliy va umummadaniy kompetensiya. Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi.
Fanga oid kompetensiya: Nutqiy va lingvistik (tinglab tushunish, gapirish, o‘qish, yozish)
Darsning borishi: A)Tashkiliy qism.
O‘quvchilar og‘zaki va yozma nutqini o‘zbek tiliga qaratish uchun turli usullardan foydalanamiz. B)O‘tilganlarni mustahkamlash.
Darsning jihozlanish vositalari: ”O‘zbek tili” darsligi,tarqatma materiallar, mavzuga oid rasmlar.
Uy vazifasi va Grammatik mavzu so‘rab baholanadi.
S)Yangi mavzu:
1-topshiriq.
1. Sanat deganda nimani tushunasiz
2. Sanatning qanday turlari bor
3. Sanat asari qanday yaratiladi
4. Taniqli sanatkorlardan kimlarni bilasiz
Bilib oling
Sifatlar gapda otlashib, egalik, kelishik, ko‘plik qo‘shimchalarini oladi, otlardek gapning bosh bo‘laklari bo‘lib kelishi so‘z tushib mumkin. Bunday otlashishda sifat bog‘langan ot qoladi hamda uning barcha qo‘shimchalari va vazifalari sifatga yuklanadi. Masalan: Kattaga hurmatda bo‘l, kichikka izzatda. Yomonni tanqid qiladilar, yaxshiga taqlid.
1-mashq.
Sanat asari, sanat turlari, yoqimli qo‘shiq, chiroyli raqs, go‘zal manzara, nafis asar, tomoshabin, naqqosh, balet raqqosasi, xonanda, musavvir.
2- topshiriq.
Sanat nima Sanat — bu go‘zallik. Hamma go‘zal narsalar
ham sanat bo‘laveradimi Masalan, chiroyli atirgul, bulbulning xonishi, kamalak kabi tabiat hodisalari ham sanatmi
Sanat — bu qachonki, biror-bir asar inson qo‘li bilan yaratilsa va uni ko‘rgan kishining qalbi larzaga ketsa, ana shu asar sanat darajasiga yetgan bo‘ladi. Bu asar chiroyli rasm yoki raqs, qo‘shiqmi yoki haykal bo‘lsa ham uni ko‘rgan inson uning go‘zalligidan zavq olishi, xayolga cho‘mib qolishi, uning go‘zalligiga sehrlanib qolishi, bu asarning haqiqiy sanat asari ekanligidan dalolat beradi.
D)Mustahkamlash.
2- mashq.
1. ... yig‘ilishga tantanali ravishda kirib keldilar. 2. ... topib gapirar, ... qopib gapirar. 3. ... bir marta o‘lar. 4. ... odam qish g‘amini yozda yeydi. 5. ... hurmatda bo‘l. 6. Kecha ... biznikiga mehmonga kelishdi. 7. ... yurtimizda kelajagi porloqdir.
Foydalanish uchun so‘zlar: qariyalar, kattaga, aqlli, mard, yaxshi, yomon, g‘oliblar, yoshlaning.
F)Baholash
Uyga vazifa. Takrorlash.
O‘quv-tarbiyaviy ishlar bo‘yicha direktor o‘rinbosari: _______________________________
|
