O’quv – uslubiy majmua oliy ta’lim muassasalari o’qituvchilari va talabalari, umumiy fizika, nazariy fizika, astronomiya fanlarini o’qitishda zamonaviy pedagogik texnologiyalarini qo’llash jarayonlariga qiziquvchilar uchun mo’ljallangan

101 
14.
t=
C haroratda qora jism energetik yorituvchanligi spektral zichligining 
maksimumi (
) max qanday to`lqin uzunligiga mos keladi? 
 
15.
Quyoshning yuqori qatlamlarining harorati 5,3 kK ga teng. Quyoshni qora jism 
sifatida qabul qilib, quyosh energetik yorqinligi spektral zichligining maksimumi 
(
) max ga mos keluvchi to`lqin uzunligi 
aniqlansin. 
16.
Energetik yorqinlik spektral zichligining maksimumi (
) max ko`rish
spektrining 
ω 
qizil 
chegarasiga 
(
) 
binafsha 
chegarasiga 
(
) to`g`ri kelganda, qora jismning harorati 
T
qanday bo`ladi. 
 
 
14. Fotoelektrik effeekt. Ichki va tshqi fotoeffektlar. Chiqish ishi.
1. Agar natriy uchun fotoefektning qizil chegarasi λ
0
= 500 nm bo’lsa, elektronlarning 
natriydan chiqish ishi aniqlansin.(2,9 eV) 
2. Agar kumushning sirtiga to’lqin uzunligi λ = 300 nm bo’lgan ultrabinafsha 
nurlanish yo’naltirilsa, fotoeffekt kuzatiladimi?( Yo’q ) 
3. Agar fotoeffektning qizil chegarasi λ
0
= 307 nm va fotoelektrikning maksimal 
kinetik energiyasi T
max
= 1 eV bo’lsa, foton energiyasining qanday hissasi 
fotoelektronni urib chiqarishga sarflangan?(0,8) 
4. Litiy sirtiga monoxromatik yorug’lik tushadi (λ = 310 nm). Elektronlar emissiyasini 
toxtatish uchun 1,7 V dan kam bo’lmagan tutuvchi potensiallar farqi qoyish kerak. 
Chiqish ishi A aniqlansin.(2,3 eV) 
5. Platina plastinkasini ultrabinafsha yorug’lik bilan nurlantirish natijasida vujudga 
kelgan fotoeffektni to’xtatish uchun 3,7 V potensiallar farqini qoyish kerak. Agar 
platina boshqa plastinka bilan almashtirilsa unda tutuvchi potensiallar farqini 6 V 
gacha ko’paytirish kerak. Elektronlarning shu platina sirtidan chiqish ishi A 
aniqlansin.(4 eV) 
6. Rux plastinkaga to’lqin uzunligi λ = 220 nm bo’lgan monoxromatik yorug’lik 
tushadi. Fotoelektronlarning maksimal tezligi aniqlansin.(760 km/s) 
7. Fotoelektronlarning maksimal tezligi 10 Mm/s ga teng bo’gada muayyan metalning 
sirtiga tushayotgan ultrabinafsha nurlanishining to’lqin uzunligi aniqlansin. 
Elektronlarning metalldan chiqish ishi hisobga olinmasin.(4,36 nm) 

102 
8. To’lqin uzunligi λ = 0,3 nm bo’lgan gamma nurlanish tasirida metalldan urib 
chiqariladigan fotoelektronlarning maksimal tezligi aniqlansin.( Elektron relyativistik; 
ß=0,83; 249 Mm/s) 
9. ε = 1,53 MeV energiyali gamma fotonlar bilan nurlantirilganda metalldan uchib 
chiqadigan fotoelektronlarning maksimal tezligi aniqlansin.(291 Mm/s) 
10. 
Gamma 
fotonlar 
bilan 
nurlantirilgan 
metalldan 
uchib 
chiqayotgan 
fotoelektronlarning maksimal tezligi 291 Mm/s. Gamma fotonlar energiyasi ε 
aniqlansin.(1,59 MeV)
11. Nikel uchun fotoeffektning qizil chegarasi qanday (m)? Nikel uchun chiqish ishi 5 
eV. 
12. Aluminiy uchun elektronlarning chiqish ishi 4,25 eV ga teng. Aluminiy uchun 
fotoeffektning qizil chegarasini toping (nm). 
13. Metall sirtiga tushayotgan yorug'lik chastotasi uchun qanday shari bajarilsa, 
fotoeffekt hodisasi kuzatiladi? 
14. Elektronning chiqish ishi 
J bo'lgan modda uchun fotoeffektning qizil 
chegarasi qanday (m)? 

Download 3,61 Mb.