94
9.
Difraktsion manzara uzunligi
l=1,5
sm va davri
d=5 mkm
bo`lgan difraktsion
panjara yordamida hosil qilingan. Agar to`lqin uzunliklarining farqi
nm
bo`lgan ikkita spektral chiziqlar spektrning chekka qizil qismida yotishsa (
λ=760
nm).
bu manzaraning qanday eng kichik tartibli spektrida mazkur chiziqlarning ajralgan
tasvirlari hosil bo`ladi?
10.
Kaliyning ikkita spektral chizig`ini
(
578 nm va
nm)
ajrata olishi
uchun difraktsion panjara qanday eng
kichik ajrata olish kuchi
R
ga ega bo`lishi
kerak? Ajratish ikkinchi tartnbli spektrda mumkin bo`lishi uchun bu panjara qanday
eng kam
N
ta shtrixga ega bo`lishi kerak?
11. Davri
d=20
mkm bo`lgan difraktsion panjara yordamida natriyning ikki chizig`ini
(
=589,0 nm va
) ikkinchi tartibli spektrda ajratish talab qilinadi.
Difraktsion panjaraning qanday eng kichik
l
uzunligida bu mumkin bo`ladi?
12.
Ba’zi to`lqin uzunlikli nurlanishlar uchun (kichik difraktsiya burchaklarida)
difraktsion panjaraning
burchak dispersiyasi 5 min/nm ni tashkil qiladi. Agar
panjaraning
l
uzunligi 2 sm ga teng bo`lsa, o`sha to`lqin uzunlikli nurlanish uchun bu
panjaraning ajrata olish kuchi aniqlansin.
13.
1 mm da
n=500 ta
dan shtrix bo`lgan difraktsion panjaraga to`lqin uzunligi λ=700
nm bo`lgan monoxromatik yorug`lik tik ravishda? tushadi. Panjara orqasida bosh
fokus masofasi f=50 sm bo`lgan yorutuvchi linza o`rnatilgan. Linzaning fokal
tekisligida ekran joylashgan. Uchinchi tartibli maksimum
uchun shunday tizimning
chiziqli dispersiyasi
aniqlansin. Javob millimetr taqsim nanometrlarda ifodalansin.
14.
Yorug`lik dastasi difraktsion panjara sirtiga tik tushsin. Panjara orqasiga optik
kuchi F=1 dptr bo`lgan yurutuvch linza o`rnatilgan. Linzaning fokal tekisligida ekran
joylashgan. Agar difraktsiyaning kichik burchaklarida chiziqli dispersiya
mm/nm bo`lsa, panjaraning 1mm dagi shtrixlar soni
n
aniqlansin.
15.
Difraktsion panjaraga sirtiga tik ravishda monoxromatik yorug`lik (λ=650 nm)
tushadi. Panjara orqasida esa fokal tekislikda ekran joylashtirilgan linza turibdi.
Ekranda
30
0
difraktsiya burchagi ostida difraktsion manzara kuzatiladi. Linzaning
qanday bosh fokus masofasi f da chiziqli dispersiya
mm/nm bo’ladi?
