72
11.1-rasm.KasperskyAnti-Virus (AVP) dasturini ishga tushirish.
Dastur ishga tushgandan so‘ng, ekranda uning ishchi oynasi paydo bo‘ladi
(11.2-rasm).
11.2-rasm.
Agar disk xotirasida virus mavjud bo‘lsa,
u holda zararlangan fayllar
ro‘yxati ishchi oynada paydo bo‘ladi (11.2-rasm). Ishchi oynaning
Obekt
bo‘limida zararlangan fayllar nomlari,
Rezultat bo‘limida
esa virus turlari
ko‘rsatiladi.
73
11.3-rasm.
Kompyuter viruslaridan himoya qilish usullari
Kompyuter viruslaridan himoya qilishning uchta chegarasi mavjuddir:
– viruslarning kirib kelishini bartaraf etish;
– agar virus baribir kompyuterga kirgan bo‘lsa, virus hujumini bartaraf etish;
– agar hujum baribir amalga oshgan bo‘lsa, buzuvchi oqibatlarni bartaraf
etish.
Himoya qilishni amalga oshirishning uchta usuli mavjuddir:
– himoya qilishning dasturli usullari;
– himoya qilishning apparatli usullari;
– himoya qilishning tashkiliy usullari.
Muhim ma‘lumotlarni himoya qilish masalasida ko‘pincha maishiy
yondashish ishlatiladi: «kasallikni davolagandan ko‘ra
uning oldini olgan
yaxshiroq». Afsuski, aynan u eng buzuvchi oqibatlarni keltirib chiqaradi.
Kompyuterga viruslarni kirib olish yo‘lida barrikadalarni yaratib olib, ularning
mustahkamligiga ishonib va buzuvchi hujumdan
keyingi harakatlarga tayyor
bo‘lmasdan qolmaslik kerak. Shu bilan birga, virusli hujum,
bu muhim
ma‘lumotlarni yo‘qotishni yagona bo‘lmagan hattoki keng tarqalmagan sababidir.
Shunday dasturli uzilishlar mavjudki, ular operatsion tizimni ishdan chiqarishi
mumkin hamda shunday
apparatli uzilishlar borki, ular qattiq diskni ishlashga
layoqatsiz qilib qo‘yish qobiliyatiga egadirlar. O‘g‘irlash, yong‘in yoki boshqa
favqulodda holatlar natijasida muhim ma‘lumotlar bilan
birgalikda kompyuterni
74
yo‘qotish ehtimoli har doim ham mavjuddir. Shuning uchun xavfsizlik tizimini
yaratishni birinchi navbatda «oxiridan» boshlash kerak – istalgan ta‘sirni, u virus
hujumi, xonada o‘g‘irlik yoki qattiq diskni fizik ishdan chiqishidan qat‘iy nazar,
buzuvchi oqibatlarini bartaraf etishdan boshlash kerak.
Ma‘lumotlar bilan ishonchli va xavfsiz
ishlashga faqat shundagina
erishiladiki, agar istalgan kutilmagan hodisa, shu jumladan kompyuterni to‘liq
fizik ishdan chiqarish ham, salbiy oqibatlarga olib kelmasligi kerak.
