|
Elektron zichligining konjugatsiyalangan
|
| bet | 3/14 | | Sana | 11.04.2023 | | Hajmi | 0.65 Mb. | | #50244 |
Bog'liq ACHILOVA KAMOLA OBT KURS ISHI AJDODLARIMIZ - FAXRIMIZ, 1 O‘ZBEK TILINING SOHAGA YO’NALTIRIB O’QITISHNING MAQSAD VA VAZIFALARI, Davlat tili, uz la wtnd 2015 06, Anat. Bosh suyaklari , Communications and the internet, JAMIYAT VA INSON FALSAFASI, Tuproq ekologiyasi. Tuproqdagi muommolar va ularga qarshi kurash, Psixologiyaning dolzarb masalalari bo’yicha test savollari, Бошлангич синфларда математикадан синфдан ташкари ишлар , 2-Маъруза, Multidasturlash va multiprotsessorlash, Pirnazarov Meros Analitik kurs ishi, Ispaniya2. Elektron zichligining konjugatsiyalangan -bog'lar bo'ylab siljishi. Konjugatsiya - bu molekulalarda sodir bo'ladigan elektron o'zaro ta'sirning bir turi bo'lib, ularning tuzilishida bitta va ko'p bog'lanishlar almashinadi. Konjugatsiya tufayli bunday tizimlarda bitta elektron bulut mavjud.
Bu ta'sir konjugatsiya effekti (C-effekt) yoki mezomerik effekt (M-effekt) deb ataladi. Induktiv ta'sirdan farqli o'laroq, mezomer effekti butun molekulani qoplagan holda zaiflashmasdan konjugatsiyalangan bog'lanish zanjiri bo'ylab uzatiladi. Induksiya kabi mezomer effekt ham ijobiy va salbiy bo'lishi mumkin: +M-effekt va -M-effekt. Tarkibida kuchli elektronegativ elementga ega bo'lgan o'rinbosarlar salbiy mezomer ta'sirga ega. Erkin elektron jufti bo'lgan atomga ega bo'lgan o'rinbosarlar ijobiy mezomer ta'sirga ega. Agar o'rinbosarda yolg'iz juftlik bilan kuchli elektronegativ atom bo'lsa, -M va +M effektlari (galogenlar) o'rtasida raqobat mavjud.
Mezomer effektning o'zgarishi superkonjugatsiya effektidir (giperkonjugatsiya, Natan-Bekker effekti, -konjugatsiya).
Superkonjugatsiya -orbitallarning -elektron sistemasi bilan alkil gruppalarining bog'lanishlari bilan bog'liq.
2.2 Organik kimyo:
Organik kimyo- uglerod birikmalarini, shuningdek, ularning tuzilishini, xossalarini, oʻzaro konversiyalarini oʻrganuvchi kimyo boʻlimi.
Organik moddalarga uglerod oksidlari, karbonat kislotasi, karbonatlar, bikarbonatlar kiradi. Hozirgi vaqtda 30 millionga yaqin organik moddalar ma'lum va bu raqam o'sishda davom etmoqda. Ko'p sonli birikmalar uglerodning o'ziga xos xususiyatlari bilan bog'liq. Birinchidan, berilgan elementning atomlari bir-biri bilan ixtiyoriy uzunlikdagi zanjirda ulanishga qodir. Bu bog`lanish nafaqat ketma-ket, balki tarmoqlangan, siklik ham bo`lishi mumkin.
Uglerod atomlari o'rtasida turli xil bog'lanishlar mavjud: bitta, qo'sh va uch. Ikkinchidan, organik birikmalardagi uglerodning valentligi IV. Bu shuni anglatadiki, barcha organik birikmalarda uglerod atomlari qo'zg'aluvchan holatda bo'lib, o'z juftligini faol ravishda qidiradigan 4 ta juftlashtirilmagan elektronga ega. Shuning uchun uglerod atomlari boshqa elementlarning atomlari bilan 4 ta aloqa hosil qilish qobiliyatiga ega. Bu elementlarga quyidagilar kiradi: vodorod, kislorod, azot, fosfor, oltingugurt, galogen. Ulardan uglerod ko'pincha vodorod, kislorod va azot bilan bog'lanadi.
|
| |
