|
Oriental Renaissance: InnovativeBog'liq 174 Fozilov Shavkatjon Ibrohimjon ogli 1197-1206 Ракамли иктисодиётда инновацион технологиялар, AXBOROT TEXNOLOGIYALARIOriental Renaissance: Innovative,
educational, natural and social sciences
VOLUME 2 | ISSUE 6
ISSN 2181-1784
Scientific Journal Impact Factor
SJIF 2022: 5.947
Advanced Sciences Index Factor
ASI Factor = 1.7
1201
w
www.oriens.uz
June
2022
Autentifikatsiya
protokollarini
taqqoslashda
va
tanlashda
quyidagi
xarakteristikalarni hisobga olish zarur:
–
o`zaro
autentifikatsiyaning
mavjudligi.
Ushbu
xususiyat
autentifikatsion almashinuv taraflari o`rtasida ikkiyoqlama autentifikatsiyaning
zarurligini aks ettiradi;
–
hisoblash samaradorligi. Protokolni bajarishda zarur bo`lgan amallar
soni;
–
kommunikatsion samaradorlik. Ushbu xususiyat autentifikatsiyani
bajarish uchun zarur bo`lgan xabar soni va uzunligini aks ettiradi;
–
uchinchi tarafning mavjudligi. Uchinchi tarafga misol tariqasida
simmetrik kalitlarni taqsimlovchi ishonchli serverni yoki ochiq kalitlarni taqsimlash
uchun sertifikatlar daraxtini amalga oshiruvchi serverni ko`rsatish mumkin;
–
xavfsizlik kafolati asosi. Misol sifatida nullik bilim bilan isbotlash
xususiyatiga ega bo`lgan protokollarni ko`rsatish mumkin;
–
sirni saqlash. Jiddiy kalitli axborotni saqlash usuli ko`zda tutiladi.
Autentifikatsiya jarayoni quyidagi xizmatlar uchun qo’llaniladi:
▪ Elektron pochta;
▪ Web forum;
▪ Umumiy tarmoqda;
▪ Internet-bank tizimida;
▪ To’lov tizimlarida;
▪ Korparativ tarmoqlarda;
▪ Internet magazinda;
Tarmoqda qo’llaniladigan xizmatlar va qurilmalarning muhimligiga ko’ra
autentifikatsiyaning turli usullaridan foydalaniladi(1-rasm).
Autentifikatsiyani tanitishning asosan ikki xil yo’nalish mavjud:
➢ Onlayn tanish usullari
➢ Offlayn tanish usullari
Bu autentifikatsiyalash jarayonida foydalanuvchi ma’lumotlarining belgilarini
o’zgarishi sistemaga kirishni murakkablashtiradi va “HA” yoki “YO’Q” javobi orqali
tizimga kirishi mumkin. Biometrik belgilarning o’zgarishi ham “YO’Q” javobini
berishga sabab bo’lishi mumkin.
|
| |
