• MAVSUMIY ISHSIZLIK
  • Ishsizlikning haqiqiy darajasi ishsizlar sonining ishga layoqatli aholi soniga nisbati orqali aniqlanadi. Ishsizlar soni(N)
  • O’rta maxsus, kasb- hunar ta’limi vazirligi O’rta maxsus kasb –hunar ta’limi markazi Buxoro viloyat hokimligi o’rta maxsus,kasb-hunar ta’limi boshqarmasi




    Download 0,98 Mb.
    bet119/137
    Sana21.05.2024
    Hajmi0,98 Mb.
    #247086
    1   ...   115   116   117   118   119   120   121   122   ...   137
    Bog'liq
    1 ta\'lim texnologiyasi

    TEXNOLOGIK ISHSIZLIK- Fan Texnika Taraqqiyoti natijasida ish kuchi bajaradigan ishlarni texnika bilan almashtirish oqibatida vujudga kelgan ishsizlik.




    IXTIYORIY ISHSIZLIK- jismoniy va aqliy qobiliyatga ega bo’lib ishlahni xohlamaslik oqibatidagi ishsizlik.




    YASHIRIN ISHSIZLIK- ish bilan band aholi ro’yxatida turib, korxona faoliyatidagi to’xtashlar natijasida muayyan davrdagi ishsizlik.




    MAVSUMIY ISHSIZLIK- mavsumiy faoliyat bilan bog’liq holda daromad topadigan shasxlarning vaqtinchalik ishsizligi.







    Ishsizlikning haqiqiy darajasi ishga layoqatli kishilarning qancha qismi ishsiz qolganini ifodalaydi va quyidagi formula bilan hisoblanadi.
    Ishsizlikning haqiqiy darajasi ishsizlar sonining ishga layoqatli aholi soniga nisbati orqali aniqlanadi.

    Ishsizlar soni(N)
    Ishsizlik darajasi (Yk) = ----------------------------------- *100%
    Ishga layoqatli aholi soni (Q)




    Ishsizlikning iqtisodiy oqibatlari ishlab chiqarilmagan mahsulot bilan taqqoslanib baholanadi, ya’ni YaMM hajmining orqada qolishi sifatida aniqlanadi. Ishsizlik darajasi qanchalik yuqori bo’lsa, YaMM hajmining orqada qolishi shunchalik katta bo’ladi va u Oyken qonuni bilan hisoblanadi. Agar ishsizlikning haqiqiy darajasi uning tabiiy darajasidan 1% ga ortiq bo’lsa, YaMM hajmining orqada qolishi( uzilishi) 2,5% ni tashkil qiladi, ya’ni 1:2,5 yoki 2:5 bo’lgan bu nisbat, ishsizlikning har qanday darajasi bilan bog’liq bo’lgan mahsulot yo’qotilish hajmini hisoblash imkoniyatini beradi.
    Misol ishsizlik darajasi 7,5 % ga yetgan yoki ko’zda tutilgan 4% li tabiiy darajadan 3,5% yuqori bo’lgan. Bu 3,5% ni Oyken koeffisiyentiga (2,5)ko’paytirib, shu yili YaMM hajmining orqada qolishi 8,75% ni tashkil qilishini aniqlaymiz. Yani nominal YaMM 330mlrd so’mni tashkil qilsa, ishsizlikning tabiiy darajasiga erishilmaganligi sababli iqtisodiyot 29mlrd so’mlik (330*8,75)mahsulotni yoqotgan bo’ladi.




    Ilova №5


    Download 0,98 Mb.
    1   ...   115   116   117   118   119   120   121   122   ...   137




    Download 0,98 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O’rta maxsus, kasb- hunar ta’limi vazirligi O’rta maxsus kasb –hunar ta’limi markazi Buxoro viloyat hokimligi o’rta maxsus,kasb-hunar ta’limi boshqarmasi

    Download 0,98 Mb.