Ortish-tushirish punktlari va omborlari
Reja:
1.
Ortish-tushirish punktlari;
2. Ortish-tushirish punktlarining o‘tkazish qobiliyati;
3. Avtomobil va avtopoezdlarni ortish tushirish fronti;
4. Xulosa ;
5. Foydalanilgan adabiyotlar;
Yuk ortish-tushirish punktlari shunday ob’ekt-ki, ularda yuklar jo‘natiladi,
qabul qilinadi, tayyorlanadi, saralanadi,
saqlanadi, ortiladi, tushiriladi, tegishli
xujjatlar rasmiylashtiriladi. Bunday punktlar doimiy va muvaqqat bo‘lishi mumkin.
Doimiy punktlarda yuklarni ortish va tushirish uzoq vaqt davomida,
muntazam
bajariladi. Sanoat korxonalari, savdo-ulgurji bazalar, metallbazalar, elevetorlar va
shunday punktlar sarasiga kiradi. Muvaqqat punktlarda
yuklarni ortish-tushirish
ishlari qisqa muddat davomida yoki goh-goh bajariladi. Bularga don tozalash
oqimlari, kichkina qurilish ob’ektlari kabilar kiradi. Ortish-tushirish punktlari
hududida maxsus maydonlar bo‘lib, shu ishlarni bajarishga mo‘ljallanadi. Ishlar
mexanizatsiya yordamida bajarilishi uchun postlarga tegishli, yuk ko‘taruvchi
mashinalar bilan jihozlanadi. Bitta maydon chegarasidagi
ortish-tushirish postlari
ish fronti deyiladi. U postlar soniga, avtomobillar va yuk ko‘tarish
mexanizmlarining gabarit o‘lchamlariga, ularning joylashish sxemasiga bog‘liq.
Ortish-tushirish
punktlarida postdan tashqari kirib kelish yo‘llari va
avtomobillarning manevri uchun maydonlar, yuklarni saqlash va yuzani saralash
uchun omborlar, tarozu,
xizmat va maishiy xonalar,
ortish-tushirish amallarini
bajarishdi qo‘llaniladigan qurilmalar, asbob-uskunalar bo‘lishi lozim. Ortish-
tushirish ishlarining fronti chegaralarida avtomobillar yonlama,
taroqli qiya
burchakli
yoki
pog‘onasimon
sxemalar
bilan
qo‘llanadi.
Avtomobillarni ortish-tushirish postlariga joylash sxemalari a – yonlama, b –
taroqli, v – pog‘onali avtomobillarni joylashtirish sxemasini tanlashda omborlarning
yuklar hovlisi hududida joylashuvi kirib borish yo‘llarining bor-yo‘qligi, ularning
joylashuvi, ortish-tushirish mashinalarini eng yaxshi tarzda joylashtirish
imkoniyatlari, transport vositalarining turi va sh.i. omillar hisobga olinadi.
Avtomobil va avtopoezdlar ortish yoki tushirish fronti chegarasida to‘g‘ri yoki
oqimli sistemaga muvofiq harakatlanganda ularni yonlama qo‘yish sxemasi qulay.
Bunda manevr qilish kerak bo‘lmaydi, demak bir qism vaqt tejaladi, bundan
tashqari, manevr uchun joy ham kerak bo‘lmaydi. SHu bilan birga, bu sxema yukni
faqat orqa bort orqali yoki kuzovning orqa eshigi orqali ortganda yoki tushirganda
qulay.
Avtomobillarni bilan joylashtirish yuk ramkalari bilan jihozlangan omborlarda
ortish-tushirish ishlarida keng qo‘llanadi. Bu sxema frontni qistiradi orqa bort yoki
kuzovning orqa eshigi orqali ortish-tushirish ishlari qulay bo‘lishini ta’minlaydi.
Noqulayligi shuni, avtopoezdlar uchun ortish-tushirish ishlarini bajarib bo‘lmaydi
va avtomobillarning manevriga vaqt ketadi. Pog‘onali joylashtirishda ortish-
tushirish mexanizmlaridan foydalanish qulayligi ko‘p.Ortish-tushirish punktlarining
o‘tkazish qobiliyati. Punktlar, avtomobillar, ortish-tushurish ishlarida
eng kam vaqt
sarflashini ta’minlash kerak. Ortish va tushirish punktlarining muhim
parametrlaridan biri ularning o‘tkazish qobiliyatidir. Bu qobiliyat vaqt birligi
(odatda, 1 soat) ichida ortish yoki tushirish ishlari bajarilgan transport vositalarining
maksimal soni (yoki yuklar hajmi, t) bilan o‘lchanadi. Punktning o‘tkazish qobiliyati
avtomobillarning ish unumiga katta ta’sir o‘tkazadi va punktlar soniga bog‘liq.
Ortish-tushirish punktlari hududida maxsus maydonlar bo’lib, shu ishlarni
bajarishga mo’ljallanadi. Ishlar mexanizatsiya yordamida bajarilishi uchun postlarga
tegishli, yuk ko’taruvchi mashinalar bilan jihozlanadi. Bitta maydon chegarasidagi
ortish-tushirish postlari ish fronti deyiladi. U postlar soniga,
avtomobillar va yuk
ko’tarish mexanizmlarining gabarit o’lchamlariga, ularning joylashish sxemasiga
bog’liq. Ortish-tushirish punktlarida postdan tashqari kirib kelish yo’llari va
avtomobillarning manevri uchun maydonlar, yuklarni saqlash va yuzani saralash
uchun omborlar, tarozu, xizmat va maishiy xonalar, ortish-tushirish amallarini
bajarishdi qo’llaniladigan qurilmalar, asbob-uskunalar bo’lishi lozim. Ortish-
tushirish ishlarining fronti chegaralarida avtomobillar yonlama (1-rasm),qiya
burchakli yoki pog’onasimon sxemalar bilan qo’llanadi.
