|
Osi modeli. Osi pog’onasi, vazifalari, asosiy protokollari
|
| bet | 1/12 | | Sana | 26.11.2023 | | Hajmi | 62,34 Kb. | | #105673 |
Bog'liq 2-mustaqil ish
Toshkent Axborot texnologiyalari universiteti Qarshi filiali TT va KT fakulteti TT 11-21 guruh talabasining “Kompyuter tarmoqlari” fanidan tayyorlagan
MUSTAQIL ISHI
Bajardi: Qudratov M.
Qabul qildi: Abduvaliyev A.
Reja:
OSI modeli.
OSI pog’onasi, vazifalari, asosiy protokollari.
TCP/IPprotokollar steki haqida umumiy tushuncha.
TCP/IP pog’onasi, vazifalari, qo‘llaniladigan asosiy protokollari.
Tarmoq topologiyalari: mesh, yulduz, daraxt, shina, halqa va ularning o’rni.
I. OSI modeli
LAN, MAN va WAN rivojlanishining dastlabki bosqichi ko'p jihatdan tartibsiz edi. XX asrning 80-yillari boshlarida tarmoqlar hajmi va ularning soni keskin oshdi. Kompaniyalar tarmoq texnologiyalaridan foydalangan holda kata miqdordagi pulni tejash va samaradorligini oshirish mumkinligini anglab yetib, yangi tarmoqlarni yaratdilar va mavjud tarmoqlarni yangi tarmoq texnologiyalari va yangi jihozlar paydo bo'ladigan tezlik bilan kengaytirdilar. Biroq, 80-yillarning o'rtalariga kelib, xuddi shu kompaniyalar mavjud tarmoqlarni kengaytirish bilan bog'liq qiyinchiliklarga duch kelishdi. Turli xil spetsifikatsiyalardan foydalanadigan va bir-birlari bilan aloqa qilishning turli usullarida amalga oshiradigan tarmoqlar uchun bu tobora qiyinlashdi. Bunday vaziyatda bo'lgan kompaniyalar birinchi bo'lib foydalanishni rad etish kerakligini tushunishdi markali (xususiy)tarmoq tizimlari.Tarmoqlarning nomutanosibligi va ularning bir-biri bilan aloqa qila olmaslik muammosini hal qilish uchun Xalqaro standartlashtirish tashkiloti (ISO) DECnet, Tizim tarmoqlari arxitekturasi (SNA) va TCP / IP protokollari stekli kabi turli xil tarmoq sxemalarini ishlab chiqdi. IP Bunday sxemalarni yaratishdan maqsad barcha foydalanuvchilar uchun tarmoqlarning ishlashiga oid umumiy qoidalarni ishlab chiqish edi. Ushbu tadqiqotlar natijasida ISO jihozlarni ishlab chiqaruvchilarga bir-biriga mos keladigan va muvaffaqiyatli o'zaro ta'sir ko'rsatadigan tarmoqlarni yaratishga yordam beradigan tarmoq modelini ishlab chiqdi. Tarmoq aloqasining murakkab vazifalarini alohida kichiklarga ajratish jarayonini avtomobillarni yig'ish jarayoni bilan taqqoslash mumkin. Loyihalash, qismlarni ishlab chiqarish va avtomobilni yig'ish jarayoni, agar butun deb hisoblasak, juda murakkab. Avtomobilni yig'ishda barcha kerakli vazifalarni hal qila oladigan mutaxassisning bo'lishi dargumon: tasodifiy tanlangan qismlardan mashinani yig'ish yoki aytaylik, to'g'ridan-to'g'ri temir rudasidan tayyor mahsulot ishlab chiqarishda. Shu sababli, muhandislarning dizaynerlari, muhandislari, quyish bo'yicha muhandislar quyma qismlarni tayyorlash uchun qoliplarni loyihalashadi va yig'ma muhandislari va texniklari tayyor qismlardan yig'ma va avtomashinalarni yig'ishadi.1984 yilda nashr etilgan, ISO tomonidan yaratilgan tavsifli kontur edi.Ushbu mos yozuvlar modeli asbob-uskunalarni ishlab chiqaruvchilarga butundunyo bo'ylab ko'plab kompaniyalar tomonidan ishlab chiqarilgan turli xiltarmoq texnologiyalari va uskunalari o'rtasida yuqori darajadagi o'zaro vasamaraliroq o'zaro ishlashni ta'minlaydigan standartlar to'plamini taqdim etdi. OTO' ning mos yozuvlar namunasi sifatida ishlatiladigan asosiy model hisoblanadi. Boshqa modellar mavjud bo'lsa-da, aksariyat dasturiy ta'minot va dasturiy ta'minot ishlab chiqaruvchilari OSI ma'lumot modeliga, ayniqsa foydalanuvchilarga o'z mahsulotlari bilan ishlashga o'rgatishni xohlaganlarida rahbarlik qiladilar. Hozirgi vaqtda OTO' ma'lumot bazasi foydalanuvchilarni tarmoq ishlash tamoyillari va tarmoq orqali ma'lumotlarni yuborish va qabul qilish mexanizmlari haqida ma'lumot berishda eng yaxshi vosita hisoblanadi. OSI uchun mos yozuvlar modeli har bir sath tomonidan bajariladigan tarmoq funktsiyalarini belgilaydi. Eng muhimi, ma'lumotlarning tarmoq orqali qanday uzatilishini tushunish uchun asosdir. Bundan tashqari, OSI modelida ma'lumotlar yoki ma'lumotlar paketlari "amaliy dasturlar (masalan, electron jadvallar yoki matn protsessorlari) orqali tarmoq uzatish vositasi (masalan, simlar) orqali boshqa dasturlarga "tarmoqdagi boshqa kompyuterda ishlaydigan dasturlardan qanday o'tishini tasvirlaydi. Agar yuboruvchi va qabul qiluvchi turli xil uzatish vositalarini ishlatsa ham, tarmoqni ishlashi uchun esa bizga OSI modeli va TCP/IP protokollar steki zarur hisoblanadi. OSI(OpenSystemInterconnection) modeli7tapog'onadan iborat va har bir pog'ona paket (ma'lumot uzatishning bir turi hisoblanadi) hosil qilishda o'z belgisini qo'yib boradi. Ya'ni bunda agar ma'lumot biror qurilmadan chiqib ketishdan oldin 7-pog'onadan boshlab pastki pog'onaga tushib borib paket ko'rinishiga keladi va uzatiladi. Ikkinchi kompyuter uni qabul qilib olgandan so'ng esa 1-pog'onadan boshlab yuqoriga qarab chiqib boradi va ma'lumot ko'rinishiga keladi. Bunda agar qaysidir pog'onada xatolik bo'lsa, paket qaytadan so'raladi yoki so'rov bekor qilinadi (bu tushunchalar nisbiy hisoblanib, ma'lumot almashinuv aynan aytilganidek amalga oshirilmaydi).
|
| |
