• Antonimlar.
  • Sinonimlar.
  • O’zbek tilidan uslubiy qo’llanma (Bakalavriatda rus tilida tahsil oladigan barcha yo’nalishdagi talabalar uchun)




    Download 0.81 Mb.
    bet8/68
    Sana02.03.2022
    Hajmi0.81 Mb.
    #3940
    1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   68
    Lugat ishi
    Aslida на самом деле
    Tanho единственный
    Sabab причина
    Jannat рай
    Bebaho бесценный, беречь, почитать
    Odil справедливость
    Taqsim aylamoq делить
    Qashshoq бедный
    Hukm приговор
    Mangu вечный, вечно
    Muzlik ледник
    Kechirma не прощай
    LEKSIKA
    Лексика (лексикология) – раздел языкознания, изучающий словарный состав языка.
    Словарный состав узбекского языка состоит из древнетюркских: yog’och (дерево), kun (солнце); узбекских: gulzor (цветник), odobli (воспитанный); и заимствованных слов. Большое количество слов заимствованы с арабского, персидского языков, также и с русского или через русский с европейских языков.
    Слова по форме и значению делятся на синонимы, антонимы и омонимы .
    Antonimlar. Антонимы – слова с противоположным значением:
    Katta (большой) – kichik (маленький)
    Do’st (друг) – dushman (враг)
    Qalin (толстый) – yupqa (тонкий)
    Uzun (длинный) – qisqa (короткий)
    Bir – biriga zid ma’no bildiruvchi so’zlar antonimlar deyiladi: yaxshi – yomon, och – to’q, issiq – sovuq, bor – yo’q, og’ir – yengil, oz – ko’p, mard – nomard, oq – qora.
    Antonimlar badiiy adabiyotlarda obrazlar, predmet, voqea – hodisalarning belgisini, harakatini aniq, obrazli qilib ifodalashda, ularning o’ziga xos xususiyatlarini ochishda muhim ahamiyatga ega. Shuning uchun tilshunoslar unga tez – tez murojaat etadilar. Yozma va og’zaki nutqda ulardan unumli foydalaniladi. Antonimlar, ayniqsa, xalq maqollarida ko’p uchraydi. Masalan, “Kattaga hurmatda bo’l, kichikka - izzatda”. “Yaxshi topib gapirar, yomon - qopib”. “Mard bir o’lar, nomard - ming”.
    Антонимы – слова, противоположные по значению: хороший – плохой, светлый (бледный) – тёмный, горячий – холодный, есть – нет, тяжёлый – лёгкий, мало – много, смелый – трусливый, белый – чёрный. Антонимы служат для более наглядного сопоставления, сравнения контрастных понятий.
    Sinonimlar. Umumiy ma’nosi bir xil, yozilishi va qo’shimcha ma’nolari har xil bo’lgan so’zlar sinonimlar deyiladi.: bet, yuz, chehra, bashara. Bu so’zlar aslida bir tushunchani ifoda etib, shu tushuncha doirasidagi qo’shimcha (emotsional) ma’nosi bilan o’zaro farq qiladi. Sinonimlar, odatda, bir so’z turkumiga mansub bo’ladi:do’st, o’rtoq, jo’ra, birodar, yo’ldosh, hamroh (ot turkumi) kabi.
    Kishi o’z nutqida sinonimlardan qanchalik ko’p va o’rinli foydalansa, uning og’zaki va yozma nutqi ixcham, nafis bo’lib, ko’pchilikni o’ziga jalb qila oladi, demak, nutqning ta’sirchanligi ham oshadi.
    Синонимами называются слова, различные по своему звучанию, но близкие по значению: лицо, физиономия, рожа, морда. Обычно каждый из синонимов имеет особый оттенок значения, отличающий его от других синонимов. Некоторые синонимы, называя то или иное понятие (предмет, признак, действие) имея сходное значение, отличаются друг от друга дополнительно.
    Умелое использование синонимов делает нашу речь более разнообразной, точной и выразительной.
    Omonimlar. Омонимы- слова одинаковые по форме и различные по значению.
    O‘t-трава ot – имя
    O‘t -огонь ot - конь
    O‘t -переходи ot – брось. кинь
    To‘p-пушка ol- возми. бери
    To‘p-кучка оl- красный
    To‘p-мяч


    Download 0.81 Mb.
    1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   68




    Download 0.81 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O’zbek tilidan uslubiy qo’llanma (Bakalavriatda rus tilida tahsil oladigan barcha yo’nalishdagi talabalar uchun)

    Download 0.81 Mb.