• Qadamli kuchlanish.
  • Elektroxavfsizlikshartlaritahlili




    Download 2,9 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet61/195
    Sana24.05.2024
    Hajmi2,9 Mb.
    #252795
    1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   195
    Bog'liq
    hayot faoliyati xavfsizligi kitob

    Elektroxavfsizlikshartlaritahlili
    Elektraloqatarmoqlariva 1000Vgachaelektrqurilmalari.
    Elektrtarmoqlarivaelektrqurilmalarini 2 guruhgabo‘lishqabulqilinadi:
    1 guruh - –000 Vgachakuchlanishli
    2 guruh - –000 Vdanyuqorikuchlanishli
    Elektr tarmoqlari tokli quvurlar soni bo‘yicha quyidagilarga bo‘linadi:
    Bir o‘tkazgichli, 2 o‘tkazgichli, 3 o‘tkazgichli, 4 o‘tkazgichli.
    Bir o‘tkazgichli tarmoqda rels yoki er ikkinchi o‘tkazgich sanaladi. Bu sxema bo‘yicha
    tramvaylar, elektrovozlar, gohida payvandlash qurilmalari ishlaydi.
    2 o‘tkazgichli tarmoqlari - –oimiy va o‘zgaruvchan tok 1 fazali tarmoqlari.
    3 o‘tkazgichli o‘zgaruvchan tok tarmoqlari - –zolyasiyalanadi yoki erga tutash neytralli 3-
    fazali tok tarmoqlari.
    4 o‘tkazgichli tarmoqlari - –rga tutash neytralli va nolli o‘tkazgichli 3-fazali tok
    tarmoqlari.
    Qadamli kuchlanish.
    Agar erga biror bir zanjir tutashib ketgan bo‘lsa, tasodifiy tok yuruvchi qismning elektrik
    bog‘lanishi bevosita er bilan bo‘lgudek bo‘lsa, yoki metal qurilma orqali bo‘lsa, u holda er
    bo‘ylab erga tok tutashib, elektrotok tarqalib ketadi. Tutashuv izolyasiyaning shikastlanishiga,
    elektrasbobning tok yuruvchi qismlari va erga tutashgan sim o‘rtasidagi bog‘lanish vujudga
    kelishiga sabab bo‘lishi mumkin.
    Kuchlanish ostidagi uzilgan simning erga tushishi. Tutashuv joyining olinish darajasi
    bo‘yicha er imkoniyati max 0 gacha o‘zgarishi mumkin, negaki grunt erga tutashuv tokiga
    qarshilik ko‘rsatadi.
    Agar inson tok tarqab ketgan hududga tushib qolsa, u holda uning tovonlari o‘rtasida
    oyoq oyoqqa yo‘li bo‘yicha tokning o‘tishni vujudga keltiruvchi salohiyatlarning turliligini hosil
    qiladi. Uo tok ta’siri natijasi oyoq mushaklarining qisqarishini keltirib chiqaradi va inson yiqilib
    ketishi mumkin. Qulash yangi, yurak va o‘pka orqali tok o‘tishining o‘ta xavfli zanjirini
    shakllanishiga sabab bo‘ladi. Tutashuv joyidan 20 m masofadagi salohiyatni 0 teng deb
    hisoblash mumkin. I
    2
    - –o‘yilgan kuchlanish va tana qarshiligiga bog‘liq.
    см
    x
    см
    а
    см
    Ом
    500
    100
    /
    100000
    1000





    )
    (
    2
    2
    3
    3
    2
    1
    a
    x
    I
    x
    I
    U
    U
    U
    ш








    ,
    2
    3
    2
    x
    I
    j





    77
    3.10 –rasm. Qadamli kuchlanish
    I
    э
    – tutashuv toki
    r – yarim sfera radiusi

    U = j

    - tok liniyasi bo‘ylab maydon uzunasi birligiga kuchlanishning tushishibunda,
    dU=

    Udx=j

    dx=
    dx
    x

    2
    2


    x=

    j=0,
    va
    du=0
    1
    1
    2
    2
    1
    1
    x

    x
    dx

    du
    U
    x
    x
    A











    x

    U


    2
    1

    ;
    )
    (
    2
    2
    a
    x

    U




    )
    (
    2
    1
    1
    2
    )
    (
    2
    2
    2
    1
    a
    x
    x
    a

    a
    x
    x

    a
    x

    x

    U
    U
    U
    ш
























    )
    (
    2
    a
    x
    x
    a
    I
    U
    кз
    ш




    ,
    (3.51)
    a
    – odim uzunligi;
    Agar insonning ikkala oyog‘i teng salohiyatli bitta liniyada tursa, u holda odim
    kuchlanishi0 ga teng bo‘ladi.
    U
    0
    max, inson bir oyog‘i bilan tutashuv ostida, boshqasi bilan undan odim masofada
    turganda kuzatiladi.
    Qulayotganda inson katta farqi bilan salohiyatli grunt nuqtalariga tegib ketishi mumkin,
    negaki inson bo‘yi doimo qadamidan katta bo‘ladi. Elektr xavfsizlik shartlariga ko‘ra, yopiq
    taqsimlovchi qo‘rilmalarda 4-5 m, va ochiq podstansiyalarda 8-10 m dan kam bo‘lmagan
    masofada tarmoq quvurlaridan birining erga tutashgan joyiga yaqinlashuv ma’n etiladi.
    Dielektrik bo‘tiklar va kalishlar odim kuchlanishidan himoya vositasi bo‘lib xizmat
    qiladi. U

    40 V da qo‘llash mumkin.

    Download 2,9 Mb.
    1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   195




    Download 2,9 Mb.
    Pdf ko'rish