|
O’zbеkistоn rеspublikasi aхbоrоt tехnоlоgiyalari va kоmmunikatsiyalarini rivоjlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti urganch filialiBog'liq hayot faoliyati xavfsizligi kitobHimoyalovchi o’chirish
-tez harakat etuvchi himoya vosita, inson hayoti uchun xavfli
kuchlanish hosil bo’lishi bilan, elektr uskunani avtomatik holatida o’chirishni ta’minlaydi.
Himoyalovchi o’chirish uskunalar yer bilan mustahkam yoki chala tutashuvida,
izolyatsiyani, yerga ulash yoki nollanish zanjirini, hamda o’z o’zini avtomatik holatida nazorat
etish darkor.
Himoyalovchi o’chirish o’z himoyalovchi funksiyalarni bajarish uchun quyidagi
hususiyatlarga ega bo’lishi kerak: yetarlicha sezgirchanligi, tez harakatlanishi (0,2 sek.dan
oshmagan vaqt davomida o’chirish talab etiladi) ishonchli ishlash, o’z-o’zini nazorat etish va
hakazo.
Sezuvchi omillarni o’zgarilishini kirish qiymati jihatidan bog’liq bo’lgan, himoyalovchi
o’chirish vositalarini sxemalari quyidagicha: qobig`i yerga nisbatan kuchlanish sxemalari yer
bilan tutashuvga tokni nol ketma-ketligini kuchlanishiga, nol ketma-ketligini tokini, yerga
nisbatan fazani kuchlanishiga, doimiy tezkor tokiga, o’zgaruvchan tezkor toki va aralash
sxemalarida qo’llaniladi. Yerga nisbatan qobiq kuchlanishi va yerga tutashuv tok sxemalari eng
oddiy himoya vositalaridan hisoblanadi.
Nol ketma-ket tokni filtri bo’lib uchta bir xil tok transformatorlari xizmat qilish mumkin.
Ularni ikkinchi chulg`amlari parallel ulangan bo’lib, bajaruvchi rele bilan boyitilgan, hamda
birinchi chulg`am o’rniga tarmoqni barcha o’tkazgichlarni qamrab oladi. Nol ketma -k–t tok
transformatorni magnitli o’tkazgich, birinchi holatida ikkilamchi
chulg`amlarni toklari
qo’shiladi, ikkinchi holatida-magnit oqimi, ta’siri natijasida kuchlanishni simmetriyasi
buzilganida hosil bo’ladigan nol ketma-ket toki ajralib chiqadi.
Mustahkam yerga ulangan neytral tarmoqlarida filtrni (tok transformatori), oziqa
manbaini neytral nuqtasi bilan ishchi yerga u lash qurilmasi orasidagi o’tkazgichga qo’shiladi.
Sxemani ijobiy tomoni uni universalligi (tarmoqdagi neytral rejimiga bog’lig’i yo’q) va
baland sezgirchanligi, salbiy tomoni esa, nol ketma-ket transformatorini konstruksiyasini
murakkabligi (disbalans tok hisobiga).
Himoya vosita uskunalarini birinchi navbatda yurgiziladigan elektr uskunalarida va
dastaki elektr asboblariga qo’llanish kerak.
Himoya o’chirish yagona himoya vositasi o’rniga (himoyalovchi yerga ulash yoki,
nollanish himoya vositasi o’rniga) yoki, asosiy himoya vositasi qilib, qo’shimcha yerga ulash
yoki nollatish bilan birga qo’llanishi mumkin.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
O’zbеkistоn rеspublikasi aхbоrоt tехnоlоgiyalari va kоmmunikatsiyalarini rivоjlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti urganch filiali
|
