Yong'in jarayoni, turlari, xususiyatlari va uning fazalari

Download 2,9 Mb. Pdf ko'rish
bet	93/195
Sana	24.05.2024
Hajmi	2,9 Mb.
	#252795

1 ... 89 90 91 92 93 94 95 96 ... 195

Bog'liq
hayot faoliyati xavfsizligi kitob

Yong'in jarayoni, turlari, xususiyatlari va uning fazalari
Yong'in - bu nazorat qilib bo'lmaydi gan hodi sa bo'lib, bebaho moddiy va madaniy boyliklarni
bir daqiqada yo'q qiluvchi, atrof muhitni izdan chiqaruvchi ofat, ayniqsa u fuqarolarning joniga kulfat
keltiruvchi favquloddagi vaziyatdir. Yong'inning kelib chiqishi uch omilning bir vaqtda, bir joyda duch
kelishining oqibatidir, ya'ni
22
:
- yonuvchan modda (neft, qog'oz, yog'och va boshqalar);
- havo harorati (issiqlik);
- uchqun-alanga (gugurt, uchqun, elektr simining qisqa tutashuvi).
Xalq xo'jaligida yong'in chiqishining asosiy sabablari quyidagilardan iborat:
-
chekish paytida yong'inga ehtiyot
s
izlik bilan munosab
a
tda bolish,
yonuvchan moddalarni
yoqish, gugurt bilan yoritish va boshqalar. Bunday yong'in umumiy yong'inning 26% ini tashkiJ qiladi;
- bolalarning o't bilan o'ynashi - 14 %;
- elektr jihozlarini boshqarish qoidalarini buzish natijasida - 13,5%;
- pechka va tutun quvurlarining noto'g'ri o'rnatilishi oqibatida -8,5%;
- isitgich jihozlaridan noto'g'ri foydalanishda - 8,3%;
- elektr moslamalarini montaj qilish qoidalarining buzilishi - 5%;
- payvandlash ishlarini bajarishda yong'in xavfsizlik qoidalarining buzilishi - 2,3%;
- texnologik
jihozlarni boshqarish qoidalarining buzilishi - 1
,
2% ni tashkil etadi.
Demak, yong'inning birinchi
s
ababiga kichik yong
'
in manbalari turtki bo'lishi mumkin
,
bular - sigaret qoldiqlari
,
uchqunlar va o
'
chirilmagan gugurt qoldiqlari; yuqori haroratli issiqlik
manbalari - alanga, pechka va tutun chiqadigan quvurlarning qizigan kon
s
truksiyalari v
a
boshqalar bo'lishi mumkin.
22
Introduction to Health and Safety at Work. Phil Hughes, Ed Ferrett. The Boulevard, Langford Lane, Kidlington,
Oxford OX5 1GB, UK. ISBN: 978-0-08-097070-7. p 307-346.

112
Yong'in natijasid
a
qu
yi
dagi
x
avfli omillar pa
y
do bo
'
ladi:
- ochiq alanga va uchqunlar
;
-
havo va predmetlardagi yuqori harorat;
- yong'indan paydo bo'lgan o'tkir zararli mahsulotlar
;
-
tutun;
- kislorod miqdorining pasayishi, bino va inshootlarning yemirilishi va buzilishi;
- portlashlar sodir bo'lishi;
- yong'in bo'lgan joylarda turli kimyoviy va zaharli moddalarning atrof muhitga
tarqalishi
,
yong'in suv bilan o
'
chiril
g
anda turl
i
kimyoviy moddal
a
r qorishmasi natijas
i
da
portia
s
hlar yuz b
er
i
s
hi
va
boshqalar.
Ma’lumotlarga ko‘ra, yongindan nobud bolganlarning 60-80% i nafas olish yo‘llarining
zaharlanishi yoki toza havoning yetishmasligi oqibatida halok bo‘lar ekan.

Download 2,9 Mb.

1 ... 89 90 91 92 93 94 95 96 ... 195

Download 2,9 Mb.

Pdf ko'rish