|
O‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari
|
| bet | 75/222 | | Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 5,84 Mb. | | #236377 |
To‘xtalishlar
Kontroller registri bir yoki bir necha bitlarni o‘z ichiga oladi. Ularni chiqarish operatsiyasi yakunlanganligini tekshirish va aniqlash va yangi ma’lumotlarni qurilmaga kiritish mumkin. Davr protsessorlarda bajariladi va tekshiriluvchi bit so‘rov yoki faol kutish deb ataladigan ma’lumotlarni uzatish yoki qabul qilish qurilmasi tayyorlilik holatida bo‘ladi. Ma’lumotlarni uzatish va qabul qilishga tashqi qurilma tayyorligini kutish sababli bir topshiriqli tizimlarda uncha katta bo‘lmagan ajratilgan kirishga ruhsat berilgan faol kutish ancha vaqtni talab qiladi.
Bitli holatda qo‘shimcha ravishda ko‘plab kontrollerlar yozish va o‘qish uchun registr tayyorligi to‘g‘risida protsessorga xabar berishga yordam beradigan to‘xtalishlardan foydalanadi. Kiritish/chiqarish kontekstida ko‘plab interfeysli qurilmalar ma’lumotlar tayyorligini yoki operatsiyalar yakunlanganligini bildiruvchi chiqarishni generatsiyalaydi, biroq tizimli shina belgilangan liniyasi ishlaydi. To‘xtalishni chaqirish operatsiyasi yakunlanishi natijasida protsessor to‘xtatiladi va to‘xtalishlarni qayta ishlash protsedurasi ishga tushadi. To‘xtalishlarni qayta ishlash protsedurasi kiritish/chiqarish yakunlanganligi to‘g‘risida operatsion tizimga axborot beradi. Shundan so‘ng operatsion tizim bitlar holatini tekshirishi va takroran uzatishda yoki ma’lumotni olingandagi xatoliklarni yo‘q qilishi mumkin.
Kontrollerga kiradigan to‘xtalishlar soni chegaralangan. Masalan, Pentium shaxsiy kompyuterlarida kiritish/chiqarish qurilmasiga faqat 15 ta to‘xtalishni kiritishga ruhsat berilgan. Kompyuter ona platasiga o‘rnatilgan ayrim kontrollerlar eskirgan. Kontroller to‘xtalish signallariga muvofiq o‘rnatilgan birlashtiruvchi platalari qismlariga qo‘yiladi va ba’zida qurilma yozuvchi yoki qabul qilgich vosita orqali yoqiladi. Agar foydalanuvchi yangi kartani o‘rnatsa, u mavjud qurilmalar bilan muammo chiqarmasligi uchun to‘xtalishni o‘rnatishni foydalanuvchining o‘zi amalga oshirishi kerak bo‘ladi. Ko‘plab foydalanuvchilar buni noto‘g‘ri bajaradilar, tizimni
yuklash bosqichida to‘xtalish liniyasini qurilmaga mustaqil sozlovchi BIOS tufayli, avtomatik sozlash mexanizmi (Plug and Play) paydo bo‘ldi.
|
| |
