O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari

Download 1.48 Mb.
Sana	30.03.2024
Hajmi	1.48 Mb.
	#182122

Bog'liq
DILSHOD 3
2-Tajriba ishi, Rajabova Munavvar, bonu, O\'qituvchinig yuzni o\'qish san\'ati o\'zgalar holatini tushuna olishi (1), Qurilish mashinalari va uskunalarini ta\'mirlash (N.Mahmudova), 2 5472340689373104180, 15 (2), Diniy tashkilotlar faoliyati, 6-ariza-voyenniy, ish reja, Course paper, 4-курс СФ Амалиёт кундалиги 2021 й., Ражабов Дилшод, DILSHOD 2 SHUKUROVA

Bu sahifa navigatsiya:

• BAJARDI RAJABOV D QABUL QILDI SHUKUROVA M.E Mavzu
• NAZARIY QISM
• Malumotlar manbalari va ularning tiplari
• AMALIY QISM
• 4-rasm.

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI QARSHI FILIALI KOMPYUTER INJINIRINGI FAKULTETI KI-11-19 GURUH TALABASINING GEOAXBOROT TEXNOLOGIYALARI FANIDAN LABORATORIYA – 3 BAJARDI RAJABOV D QABUL QILDI SHUKUROVA M.E Mavzu: GAT ma'lumotlar bazasini tashkil etish, Sxema va xaritalar bilan ishlash, GATlarning texnik, dasturiy va axborot ta’minoti. Ishdan maqsad: GIS dasturida ma’lumotlarni (axborotlarni) shakllantirish bo’yicha nazariy va amaliy bilimga ega bo’lish, GIS dasturida ma’lumotlarni (axborotlarni) shakllantirishni o’rganish va amaliyotda tadbiq etish. NAZARIY QISM “Ma'lumotlar”, “ahborot”, “bilim” tushunchalari ko'pgina umumiylik tomonlariga qaramay mazmunan farqlanadilar. Ma'lumotlar deganda ob'ektlar haqidagi ma'lum bo'lgan faktlar yoki mazkur ob'ektlarni ustida o'tkazilgan o'lchamlar natijalar tushuniladi. GATda foydalaniladigan ma'lumotlar formallashtirish darajasi yuqoriligi bilan tavsiflanadi. Ma'lumotlarga ishlov berish asosida ahborot olinadi, shu sababli ma'lumotlarni ahborot shakllanishidagi quruvchi element deyish mumkin. GATda ahborot deyilganda bizning ob'ekt haqidagi bilimlarimiz o'lchovini aniqlovchi ma'lumotlar to'plami tushiniladi. Shu ma'noda, ahborotning ma'nosini ob'ekt haqidagi bilim deb qabul qilinadi. Umumiy holda bilim deganda amaliyotda tasdig’ini topgan haqiqatni bilish natijasidir. Ilmiy bilim o'zining tizimliligi, asoslanganligi va yuqori darajada shakllanganligi bilan tavsiflanadi. Ahborot tizimlarini bilimlar olishning samarali vositasi deb qarash mumkin. “Ma'lumotlar”, “ahborot”, “bilim” atamalari orasidagi farqlarni tehnik tizimlar rivojlanishi misolida ko'rsatish mumkin, ya'ni avval ma'lumotlar banklari vujudga keldi, keyinroq ahborot tizimlari shakllantirildi, so'ngra esa bilimlarga asoslangan tizimlar - intellektual (ekspert) tizimlari vujudga keldi. Hozirda dasturiy mahsulotlar bozorida fazoviy taqsimlangan ahborot bilan ishlovchi tizimlar, jumladan, avtomatik loyihalashtirish, avtomatik kartalar qurish va GAT tizmilari keng tarqalgan. GAT va boshqa avtomatlashtirilgan tizimlarga qaraganda fazoviy ma'lumotlarni tahlil qilishning rivojlangan vositalariga ega. Ma'lumotlar manbalari va ularning tiplari: GATlarni shakllantirishda ma'lumotlar manbalari sifatida quyidagilar tushuniladi: - Kartografik materiallar (topografik, umumgeografik, administrativ-hududiy bo'linish kartalari, kadastr rejalari va h.k.). - Distansion zondlashtirish ma'lumotlari (DZM). - Dala izlanishlari materiallari, ularga topografik, injener-geodezik izlanishlari, kadastr tadqiqotlari, tabiiy ob'ektlarida nivelirlar, teodolitlar, elektron taheometrlar vositasida o'tkazilagan geoderik o'lchashlar, tuproq analizi va h.k. - Statistik ma'lumotlar - halq ho'jaligining turli sohalari bo'yicha davlat statistika hizmati ma'lumotlari, stacionar kuzatish (gidrologik, materiologik ma'lumotlar, atrof-muhit ifloslanishi bo'yicha ma'lumotlar va h.k.). - Adabiyotlardan olingan ma'lumotlar (geografik ob'ektlar haqida turli ma'lumotlar keltirilgan so'rovnomalar, kitoblar, monografiyalar va maqolalar). GATlarda faqat bir turdagi ma'lumotlar kamdan-kam ishlatiladi, odatda GATlarda qaralayotgan hudud bo'yicha turli-tuman ma'lumotlar ishlatiladi. AMALIY QISM: GIS dasturida ma’lumotlarni shakllantirishning turli yo’llari bor, shulardan ba’zilarini ko’rib chiqamiz. Dastlab GIS dasturining bazasida mavjud yangi geografik ma’lumotni yuklab olamiz: 1-rasm. Geografik ma’lumotni yuklash. 2-rasm. ArcCatalog orqali ma’lumot yuklash. 3-rasm. Diskdan ma’lumot yuklash. 4-rasm. *.mxd ma’lumot faylini yuklash. 5-rasm. Qatlam ma’lumotlarini yuklash. 6-rasm. GIS Server ma’lumotlarini yuklash. 7-rasm. Geografik tarmoq ma’lumotlarini yuklash Download 1.48 Mb.

Download 1.48 Mb.