• 1. «Muomala» tushunchasi va uning turlari
  • -ma’ruza  MUOMALA QONUNIYATLARI VA IJTIMOIY IDROK




    Download 325,56 Kb.
    Pdf ko'rish
    bet52/58
    Sana30.11.2023
    Hajmi325,56 Kb.
    #108426
    1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   58
    Bog'liq
    PSIXOLOGIYA

    9-ma’ruza 
    MUOMALA QONUNIYATLARI VA IJTIMOIY IDROK 
    1. «Muomala» tushunchasi va uning turlari. 
    2. Insonlarning bir-birlarini tushunishlari va idrok etish mexa-
    nizmlari. 
    3. Huquqni muhofaza qilish faoliyatida kasbiy muloqot va psixo-
    logik aloqa o‘rnatish.
    1. «Muomala» tushunchasi va uning turlari 
    Psixologiya nisbatan navqiron, lekin juda tez rivojlanib borayot-
    gan istiqbolli fandir. Bu fanning rivojlanishiga, avvalo, ijtimoiy hayot 
    va amaliyotning o‘sib borayotgan ehtiyojlari, ya’ni jamiyatda bo‘la-
    yotgan ijtimoiy hodisalarni ijtimoiy-psixologik jihatdan o‘rganib, tu-
    shuntirib berish zarurati turtki bo‘lyapti. Ijtimoiy jihatdan katta ahami-
    yatga ega insonning o‘zini atroflicha o‘rganishga bo‘lgan talabning 
    ortib borishi ham sabab bo‘lmoqda. 
    Psixologiya fani uchun eng murakkab muammolar qatoriga uning 
    asosiy kategoriyalari bo‘lmish shaxs, muomala, motivatsiya, faoliyat, 
    ong tavsifi, ularning takomillashuv bosqichlari, xususiyatlari, aks 
    ettirish imkoniyatlari, hukm surish qonuniyatlari va mexanizmlari 
    bo‘yicha aniq, mezoniy, tatbiqiy fikrlarni bildirish masalalari va 
    vazifalari kiradi. 
    Huquqni muhofaza qilish organlari xodimlarining kasbiy muloqot 
    jarayonlari etnopsixologik xususiyatlarga bog‘liq holda shakllanib bo-
    radi. O‘zbeklarning tarixiy shakllangan an’analari, muayyan urf-odat-
    lari, ma’lum udumlari, shaxslararo munosabati, muloqot maromi va 
    fikrlash xususiyati boshqa xalqlarnikidan sezilarli darajada tafovutla-
    nadi. 
    O‘zbeklarning milliy xususiyati ulardagi fazilatlarning o‘ziga xos 
    jihatlar majmuasidan iborat. Milliy xususiyat o‘z ichiga irodaviy sifat-
    larni (mustaqillik, chidamlilik, prinsipiallik, o‘zini tuta bilish, bar-
    doshlilik, qat’iylik, matonatlilik singari) va axloqiy xislatlar (madani-
    yatlilik, xushmuomalalik, poklik, intizomlilik, samimiylik, haqqoniy-
    lik, insonparvarlik va boshqalar)ni qamrab oladi. Shuningdek, inson-
    124


    larga nisbatan munosabatlarni va odamlarning o‘ziga nisbatan muno-
    sabatni o‘zida ifodalaydi.
    Yuridik psixologiya fani turli guruhlar, jamoalar, har xil uyushgan 
    va uyushmagan kishilarning o‘zaro ijtimoiy munosabatlarga kirishishi 
    natijasida ular ongida vujudga keladigan ruhiy hodisalarni o‘rganadi. 
    Shuningdek, shaxslararo munosabatlarning turli shakllari va uning 
    qonuniyatlarini o‘rganadigan fandir. 
    Ma’ruzaning maqsadi huquqni muhofaza qilish organlarining xo-
    dimlariga o‘zlarining faoliyatida uchraydigan muloqot turlari bilan ta-
    nishtirish, aholi bilan bo‘ladigan muloqotda ularning talab va istaklari-
    ni hisobga olgan holda muloqotga kirishish yo‘llarini o‘rgatishdan 
    iborat. Vazifasi esa muloqotning turlariga tavsif berish va mohiyatini 
    ochib berishdan iboratdir. 
    Ushbu ma’ruzadan ko‘zlangan maqsad, huquqni muhofaza qilish 
    organlari faoliyatidagi kasbiy muloqot va ijtimoiy idrokning alohida 
    tarkibiy qismlari bilan yaqindan tanishib chiqish hisoblanadi. Bundan 
    tashqari, muloqotning qonuniyatlari, mexanizmlari, turlarini o‘rganish 
    va psixologik jihatdan tahlil qilishdan iboratdir. 
    Muloqot ijtimoiy-psixologik hodisa bo‘lib, uning o‘z o‘rni va aha-
    miyati mavjud. Muloqot odamlar o‘rtasida birgalikdagi faoliyat eh-
    tiyojlaridan kelib chiqadigan bog‘lanishlar rivojlanishining ko‘p 
    qirrali jarayonidir. Muloqot birgalikda faoliyat ko‘rsatuvchilar o‘rta-
    sida axborot ayriboshlanishini o‘z ichiga oladi. Shaxslar munosobat-
    ga kirishar ekan, eng muhim vositalardan biri bo‘lgan tilga murojaat 
    qiladilar. Muloqotning ikkinchi jihati munosobatga kirishuvchilarning 
    o‘zaro birgalikdagi harakati nutq jarayonida faqat so‘zlar bilan emas, 

    Download 325,56 Kb.
    1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   58




    Download 325,56 Kb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    -ma’ruza  MUOMALA QONUNIYATLARI VA IJTIMOIY IDROK

    Download 325,56 Kb.
    Pdf ko'rish