|
Oʻzbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi andijon mashinasozlik instituti intellektual transport tizimlari darslik
|
| bet | 13/109 | | Sana | 27.05.2024 | | Hajmi | 12,4 Mb. | | #254493 |
Bog'liq ИТТ darslik (2)2.2.ITT predmet sohasi
Telekommunikatsiya tizimlari va tarmoqlarining keng rivojlanishi transport tizimlarini tarmoqni boshqarishning o'ziga xos vazifasini qo'ydi. Kosmik texnologiyalarning rivojlanishi yer usti transportini boshqarishda kosmik aloqa va navigatsiya texnikasidan foydalanishni talab qildi [10]. Ushbu texnologiyalar intellektual yechimlardan foydalanishni talab qiladi. Intellectual boshqaruv faqat axborot makonida samarali amalga oshiriladi [7,11]. Bu esa transport jarayonlari va xavfsizligini boshqarish sohasida samarali va tezkor axborot muhitini yaratish vazifasini qo'ydi.
Boshqaruv usullari an'anaviy ravishda tashkiliy va texnik usullarga ajratilgan [1, 12]. Intellectual texnologiyalar va intellektual axborot tizimlaridan foyadalanish usullarining xususiyatlaridan biri axborot tizimlari bu boshqaruv usullarining tobora ortib borayotgan integratsiyasidir. Ichida transportni boshqarish va yangilarini hisobga olish bo'yicha tobora ortib borayotgan talablarga umumiy javob shartlar va talablar intellektual transport tizimlarini yaratish va qo'llash zarurligiga olib keladi.
Transportning zamonaviy rivojlanishi tizimlar xavfsiz transport va yo'l qurilishini yaratish bilangina emas, balki yangi boshqaruv tizimlari, yangi texnologiyalar va birinchi navbatda intellektual transport tizimlarini taratish bilan bog’liq. Intellectual transport tizimlari atamasi- umume'tirof etilgan xalqaro atama bo’lib, fan, texnika va biznesdagi yangi yo'nalish hamda transport muammolarini hal qilishning eng samarali choralaridan biri hisoblanadi.
Intellektual rivojlanish transport tizimlarining rivojlanishi nafaqat asboblarning paydo bo'lishi va yaxshilanishi bilan bog'liq, balki yangi sharoitlar paydo bo'lishi bilan ham bog’liq. Xususan, mavjud axborot munosabatlari axborot texnologiyalarida muhim rol o'ynay boshladi. Boshqaruvda axborot texnologiyalarining rivojlanishi faqat kompyuterlar va ma'lumotlar bazalarining paydo bo'lishi bilan emas, balki aloqa uchun yangi axborot muhitining paydo bo'lishi bilan bog'liq. Ushbu muhit jamiyatdagi munosabatlarning maxsus shakllarini belgilaydi va ular axborot deb ataladi.
Axborot munosabatlari- ob'ektiv aloqalar tufayli yuzaga keladigan munosabatlar umumiy axborot ob'ektlari o'rtasida to'g'ridan-to'g'ri, bilvosita aks ettiruvchi maydonlar [13], haqiqiy ob'ektlar va ularning qismlari o'rtasidagi birlamchi va ikkilamchi aloqalardir.
Boshqaruv nuqtai nazaridan intellektual transport tizimiga quyidagi ta'rifni berilishi mumkin. Intellectual transport tizimlari (ITT)– asosida yaratilgan tizimlar avtomatlashtirish nazorati integratsiyasi va transportni boshqarish, axborot va aloqa texnologiyalari, GNSS, dinamik geodatabazalar va transport infratuzilmasiga yagona axborot muhiti, yo'naltirilgan transport vositalari transport oqimlari va foydalanuvchilarning xavfsizligi va samaradorligini oshirish uchun transport vositalari.
Transportda tizimlarning intellektualligi bu qisqa vaqt ichida tezkor yechimlarni olish imkoniyatida namoyon bo'ladi, bu vaqt ichida odam yechimni ishlab chiqa olmaydi. Tizimlarning intellektualligi transport yangi yechimlarni olish va tajriba to'plashda namoyon bo'ladi uni bilim bazalariga kiritish orqali. Transportda tizimlarning intellektualligi namoyon bo'ladi murakkab muammolarni hal qilish qobiliyatida, qiyinchilik darajasi ularni inson tomonidan hal qilish imkoniyatini istisno qiladi.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Oʻzbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi andijon mashinasozlik instituti intellektual transport tizimlari darslik
|
