87
2.
Ish uchun kerak bo’lgan chastota tanlab olinadi ( 1000, 2000, 3000 Gs).
Buning uchun nurlagich shkalasining kattasini 1000 Gs soninga, diapazonlar
burchagi esa 0-5 kGs ga qo’yiladi.
3.
Harakatlanuvchi porshenni bir tomonga surish bilan tovush maksimal
eshitilgan vaqtdagi porshenning holati aniqlanadi. Chizg’ich
yordamida
birinchi maksimum uchun havo ustunining uzunligi
1
L
(nayning
ochiq
uchidan porshengacha bo’lgan masofa) yozib olinadi. Shu tarzda ikkinchi,
uchinch va undan keyingi maksimumlar uchun
tegishlicha havo ustunining
uzunliklari
.....
,
,
4
3
2
L
L
L
aniqlanadi.
4.
Ikki qo’shni maksimumlar orasidagi
1
2
L
L
masofa yoki
2
3
L
L
va hokozo
yarim to’lqi uzunligiga teng, ya’ni
2
1
n
n
L
L
,
bundan
ni hisoblar
berilgan chastota uchun uning o’rtacha qiymati topiladi.
5.
Yuqoridagi tajriba 2000 va 3000 Gs chastotalar uchun ham bajarilib, to’lqin
uzunligi va uning o’rtacha qiymati aniqlanadi.
6.
Tovush tezligining xona temperaturasidagi qiymati
har bir chastota uchun
v
formuladan aniqlanadi va ulardan o’rtacha qiymat topiladi.
3
3
2
1
`
r
o
7. Tovushning 0
0
C dagi tezligi
t
004
.
0
1
0
formuladan aniqlanadi, bunda
t
xona temperaturasi. O’lchash va hisoblash natijalari jadvalga
yoziladi
1 – jadval
T/r
Gs
v
,
1
L
2
L
r
o
`
r
o
`
%
100
`
`
r
o
r
o
1
1000
2
2000
3
3000
