TEXNOLOGIK HISOBLASH QISMI
Avtobus yo‘nalishlari yo‘lovchilar oqimi barqaror bo‘lgan vaharakat xavfsizligini taʼminlaydigan shart-sharoitlar mavjud bo‘lgan taqdirda ochiladi. Shahar yo‘nalishlarini ochishda shahar hokimligining masʼul xodimi, yo‘l harakati xavfsizligi davlat xizmati hududiy bo‘linmalari, O‘zbekiston avtomobil va daryo transporti agentligi, yo‘l, kommunal tashkilotlar, temir yo‘llar va tashuvchilardan iborat hayʼat tuziladi.
Yo‘nalish trassasini o‘rganish quyidagi bosqichlardan iborat bo‘ladi:
yo‘nalishning harakat xavfsizligi talablariga muvofiqligi;
oraliq va oxirgi to‘xtash manzillari joylarini hamda ular orasidagi masofani aniqlash;
sinov reyslarini tashkil etish va amalga oshirish, harakat tezligini meʼyorlashtirish va yo‘nalish masofasini uzil-kesil o‘lchash.
Sinov reyslari natijalari bo‘yicha bayonnoma tuziladi. Bayonnomada yo‘nalishning belgilangan uzunligi, bekatlar orasidagi masofalar aniqlanib, ular asosida reysga ketadigan vaqtning belgilangan normativlari, aylanma reys, oxirgi manzillarda to‘xtash vaqti, belgilangan yo‘lda harakatlanish tezligi aniqlanadi.
Bekatlar orasidagi va yo‘nalish bo‘yicha umumiy masofalarni aniqlash
Yo‘nalish uzunligini o‘lchash maqsadida yo‘l xo‘jaligi va avtosaroy vakillari tarkibida hayʼat tuziladi. Hayʼat texnik jihatdan soz va tamg‘alangan spidometr bilan jihozlangan avtomobilda avtomobil yo‘llarida, shuningdek, shahar va posyolkalar ichida bekatlar orasidagi aniq masofalarni o‘lchaydi. Bekatlar orasidagi masofa o‘ndan bir kilometr aniqlikda o‘lchanishi lozim. O‘lchash natijalari bo‘yicha hayʼat dalolatnoma tuzadi (1-jadval).
1-jadval
Avtobuslarning bekatlararo masofalarini o‘lchash bayonnomasi
To‘g‘ri yunalish bo‘yicha
T/R
|
Bekatlar nomi
|
Spidometr
Ko‘rsatkichi,km
|
Bekatlar orasidagi masofa, km
|
1
|
Aviasozlar
|
0.00
|
0,00
|
2
|
Aviasozlar bozori
|
0,7
|
0,74
|
3
|
Aviasozlar saroyi
|
0,6
|
1,33
|
4
|
166-maktab
|
0,7
|
2,01
|
5
|
Lisunov kinoteatri
|
0,3
|
2,29
|
6
|
166-maktab
|
0,3
|
2,59
|
7
|
Aviasozlar saroyi
|
0,4
|
3,01
|
8
|
Bozor
|
0,6
|
3,57
|
9
|
Do‘stlik metrosi
|
1,3
|
4,84
|
10
|
Tovar stansiyasi
|
0,8
|
5,59
|
11
|
Mashinasozlar metrosi
|
0,5
|
6,09
|
12
|
Temiryo‘lchilar shifoxonasi
|
0,5
|
6,59
|
13
|
M.Ulug‘bek ko‘chasi
|
0,6
|
7,15
|
14
|
1-Tibbiyot akademiyasi
|
0,6
|
7,80
|
15
|
Uspenskiy nomli maktab
|
0,5
|
8,31
|
16
|
6- tug‘ruqxona
|
0,7
|
8,96
|
17
|
Dunyo supermarketi
|
0,4
|
9,32
|
18
|
Oloy bozori
|
0,9
|
10,26
|
19
|
Yulduz ICHB
|
0,3
|
10,60
|
20
|
Yunusobod xokimiyati
|
0,6
|
11,24
|
21
|
Markaz 6-daxa
|
0,8
|
11,99
|
22
|
Bilimgox
|
0,5
|
12,52
|
23
|
Baxor kuchasi
|
0,5
|
13,05
|
24
|
Malika
|
0,5
|
13,56
|
25
|
Ishchilar Shaxarchasi
|
0,3
|
13,81
|
26
|
Oybek uy muzeyi
|
0,4
|
14,26
|
27
|
Yangi arik kuchasi
|
0,6
|
14,90
|
28
|
Bogiravon kuchasi
|
0,2
|
15,07
|
29
|
Geologorazvedka zavodi
|
0,4
|
15,42
|
30
|
Kompressor zavodi
|
0,5
|
15,92
|
31
|
Jomiy maydoni
|
0,6
|
16,48
|
|
|
|
16,5min
|
Orqa yo‘nalish bo‘yicha
T/R
|
Bekatlar nomi
|
Spidometr
Ko‘rsatkichi,km
|
Bekatlar orasidagi masofa, km
|
1
|
Jomiy maydoni
|
0.00
|
0,00
|
2
|
Kompressor zavodi
|
0,5
|
0,54
|
3
|
Geologorazvedka zavodi
|
0,5
|
1,07
|
4
|
Yangi arik kuchasi
|
0,4
|
1,48
|
5
|
Bogiravon kuchasi
|
0,2
|
1,72
|
6
|
Oybek uy muzeyi
|
0,5
|
2,20
|
7
|
Malika
|
0,5
|
2,73
|
8
|
Baxor kuchasi
|
0,4
|
3,12
|
9
|
Baxor kuchasi
|
0,3
|
3,43
|
10
|
Zulfiyaxonim kuchasi
|
0,3
|
3,68
|
11
|
Zulfiyaxonim kuchasi
|
0,3
|
3,93
|
12
|
Bilimgox
|
0,4
|
4,31
|
13
|
Markaz 6-daxa
|
0,7
|
4,98
|
14
|
Yunusobod xokimiyati
|
0,7
|
5,70
|
15
|
Markaz 5- daha
|
0,2
|
5,94
|
16
|
Oloy bozori
|
0,7
|
6,63
|
17
|
Dedeman silk road mexmonxonasi
|
0,3
|
6,95
|
18
|
Dunyo supermarketi
|
0,6
|
7,52
|
19
|
6-tug‘rukxona
|
0,5
|
8,03
|
20
|
Uspenskiy nomli maktab
|
0,6
|
8,61
|
21
|
1-Tibbiyot akademiyasi
|
0,5
|
9,07
|
22
|
M.Ulug‘bek ko‘chasi
|
0,7
|
9,73
|
23
|
Temiryo‘lchilar shifoxonasi
|
0,5
|
10,23
|
24
|
Mashinasozlar metrosi
|
0,3
|
10,53
|
25
|
Tovar stansiyasi
|
0,8
|
11,29
|
26
|
Do‘stlik metrosi
|
0,8
|
12,05
|
27
|
Bozor
|
1,3
|
13,38
|
28
|
Aviasozlar saroyi
|
0,6
|
13,97
|
29
|
Aviasozlar bozori
|
0,9
|
14,89
|
30
|
Aviasozlar
|
0,6
|
15,50
|
|
|
|
15,5min
|
Lper=SKp+1–SKn; km,
PeregonM.Ulug‘bek ko‘chasi- 1-Tibbiyot akademiyasi
Lper=9,73-9,07=0,67 km,
Peregon; Yunusobod xokimiyati- Markaz 6-daxa
Lper=5,78-4,98=0,8km,
bu yerda: SK – spidometr ko‘rsatkichi,
SKn+1 – navbatdagi punktda spidometr ko‘rsatkichi,
SKn – oldingi punktdagi spidometr ko‘rsatkichi.
Hisob natijalari 1-jadvalga kiritiladi.
1.1.2. Boshlang‘ich punktdan navbatdagi va butun yo‘nalish uzunligi bo‘yicha masofalar
L =SKn- SK1 ; km.
Lisunov kinoteatri – Aviasozlar
L =2,59-0,00 = 2,59 km.
bu yerda: SKn – spidometrning n – punktdagi ko‘rsatishi,
SK1 – spidometrning boshlang‘ich punktdagi ko‘rsatishi
Hisob natijalari 1-jadvalga kiritiladi.
Avtobuslarning harakatlanish, aloqa, reys va aylanma reys vaqtlarini aniqlash
Reys vaqtini aniqlash uchun xronometrik kuzatuvlar o‘tkaziladi. Xronometrik kuzatuvlar tadqiq qilinayotgan yo‘nalishda qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan eng past texnik-ekspluatatsion ko‘rsatkichlar orqali olib boriladi. Xronometrik kuzatuv olib boriladigan avtobusning haydovchisi tegishli malakaga ega bo‘lishi, o‘rganilayotgan yo‘nalishni yaxshi bilishi kerak. Xronometrik kuzatuv haftaning xarakterli (ish kunlaridan biri, shanba, yakshanba) kunlari butun ish kuni davomida, yilning har bir mavsumida, shuningdek, transportning ish rejimi va yo‘lovchilar oqimi o‘zgarganda olib boriladi. Avtobus xronometraj o‘tkazuvining kuzatuv joyi harakat trassasi, chiqish va tushish eshiklari yaxshi ko‘rinadigan joyda belgilanadi. Kuzatish yo‘nalishning to‘xtash bekatlari ko‘rsatilgan xaritasiga qayd etiladi va u asosida dalolatnoma tuziladi (2-jadval)
2-jadval
Yo‘nalishda xronometrik kuzatuvlarni qayta ishlash xaritasi
To‘g‘ri yo‘nalish bo‘yicha
T/R
|
To‘xtash bekatlari
nomi
|
Bekatlar orasida-gi masofa, m
|
Vaqt, min.
|
Texnik tezlik, km/soat
|
harakat-lanish
|
oraliq bekatlar-da to‘xtash
|
oxirgi bekatda turish
|
1
|
Aviasozlar
|
0,00
|
0,00
|
0,00
|
5
|
27
|
2
|
Aviasozlar bozori
|
0,74
|
1,6
|
0,4
|
|
27
|
3
|
Aviasozlar saroyi
|
1,33
|
1,3
|
0,67
|
|
27
|
4
|
166-maktab
|
2,01
|
1,5
|
0,67
|
|
27
|
5
|
Lisunov kinoteatri
|
2,29
|
0,6
|
0,4
|
|
27
|
6
|
166-maktab
|
2,59
|
0,7
|
1,3
|
|
27
|
7
|
Aviasozlar saroyi
|
3,01
|
0,9
|
0,9
|
|
27
|
8
|
Bozor
|
3,57
|
1,2
|
0,6
|
|
27
|
9
|
Do‘stlik metrosi
|
4,84
|
2,8
|
0,3
|
|
27
|
10
|
Tovar stansiyasi
|
5,59
|
1,7
|
0,3
|
|
27
|
11
|
Mashinasozlar metrosi
|
6,09
|
1,1
|
0,3
|
|
27
|
12
|
Temiryo‘lchilar shifoxonasi
|
6,59
|
1,1
|
0,5
|
|
27
|
13
|
M.Ulug‘bek ko‘chasi
|
7,15
|
1,2
|
0,25
|
|
27
|
14
|
1-Tibbiyot akademiyasi
|
7,80
|
1,4
|
0,3
|
|
27
|
15
|
Uspenskiy nomli maktab
|
8,31
|
1,1
|
0,8
|
|
27
|
16
|
6- tug‘ruqxona
|
8,96
|
1,4
|
0,3
|
|
27
|
17
|
Dunyo supermarketi
|
9,32
|
0,8
|
0,4
|
|
27
|
18
|
Oloy bozori
|
10,26
|
2,1
|
0,6
|
|
27
|
19
|
Yulduz ICHB
|
10,60
|
0,8
|
0,8
|
|
27
|
20
|
Yunusobod xokimiyati
|
11,24
|
1,4
|
0,55
|
|
27
|
21
|
Markaz 6-daxa
|
11,99
|
1,7
|
0,3
|
|
27
|
22
|
Bilimgox
|
12,52
|
1,2
|
0,3
|
|
27
|
23
|
Baxor kuchasi
|
13,05
|
1,2
|
0,4
|
|
27
|
24
|
Malika
|
13,56
|
1,1
|
0,25
|
|
27
|
25
|
Ishchilar Shaxarchasi
|
13,81
|
0,6
|
0,56
|
|
27
|
26
|
Oybek uy muzeyi
|
14,26
|
1,0
|
0,54
|
|
27
|
27
|
Yangi arik kuchasi
|
14,90
|
1,4
|
0,64
|
|
27
|
28
|
Bogiravon kuchasi
|
15,07
|
0,4
|
0,6
|
|
27
|
29
|
Geologorazvedka zavodi
|
15,42
|
0,8
|
0,4
|
|
27
|
30
|
Kompressor zavodi
|
15,92
|
1,1
|
0,5
|
|
27
|
31
|
Jomiy maydoni
|
16,48
|
1,2
|
0,5
|
|
27
|
|
|
|
|
|
