• Sohali o‘stirish
  •  Quyosh elementlarini tayyorlash texnologiyalari




    Download 109,37 Kb.
    bet13/21
    Sana18.01.2024
    Hajmi109,37 Kb.
    #140304
    1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   21
    Bog'liq
    O‘zbеkistоn rеspublikasi оliy va o‘rta maхsus ta’lim vazirligi-fayllar.org

    1.3. Quyosh elementlarini tayyorlash texnologiyalari. 
    Yuqori samarali Quyosh elementlari tayyorlash, yarimo„tkazgichli 
    materiallarning xususiyatlariga bog„liqdir. Haqiqatdan, Quyosh elementi ideal
    effektivligi (harorat T=300 K uchun) man qilingan soha kengligining o„zgarishiga 
    nisbatan olinganda yer sharoiti uchun maksimal F.I.K man qilingan soha kengligi

    E

    g

    ≈ 1,4 eV ga teng bo„lgan yarimo„tkazgichga to„g„ri keladi. Bu tenglikni taqriban


    qanoatlantiradigan materiallar jumlasiga Si, InP, GaAs, CdTe, AlSb, hamda Α
    3
    B

    5


    ,
    Α
    2

    B
    6


    yarimo„tkazgichlar asosidagi qattiq qotishmalar kiradi. 

    Quyosh elementi materiali o„ta yuqori darajada toza bo„lishi zarur, ya‟ni


    99,99 % gacha. Yarimo„tkazgichli materiallarni o„stirish usulini tanlash ularning 
    fizik va kimyoviy xususiyatlarini o„rganishga bog„liqdir. Agar moddaning erish
    harorati yuqori, kimyoviy aktiv va bug„ bosimi katta bo„lsa, bunday moddalar 
    kristallini o„stirish juda qiyin. Yarimo„tkagich materiallarni o„stirishning bir necha
    usullari mavjud bo„lib, ulardan asosiylari jumlasiga quyidagilar kiradi: 
    Toza moddalardan va legirlangan kirishmali o„ta to„yingan eritmalardan
    o„stirish; 
    Eritmalardan o„stirish;
    Bug„ fazasidan o„stirish. 
    Stexiometrik tarkibdagi suyuq fazadan kristallarni o„stirish usullari 2 ga
    bo„linadi. Tigyel yordamida o„stirish usullari va tigyelsiz usullar. Bu usul bir necha 
    ko„rinishga bo„linadi. Jumladan, yo„naltirilgan kristallizatsiya usuli, «gorizontal»
    va «vertikal» Bridjmen usuli, sohali eritish usuli va Choxralskiy usuli. [3] 
    Bu usullarning asosini issiqlikni yo„naltirilgan holda uzatish tashkil qiladi.
    Bunga misol tariqasida 1.3.1 – rasmda Choxralskiy usuli keltirilgan. 


    Sohali o‘stirish (1.3.2 – rasmga qarang). Bu usulning Bridjmen usulidan
    farqi shundaki, bu usulda ikkita pech ishlatiladi, biri harorati T
    er
    , ikkinchisi 

    harakatchan konstruksiyali qisqa zonali harorati T>T


    er
    . Bu usulda erigan modda 

    tigyel devorlari bilan kamroq kontaktda bo„lgani uchun o„stirilayotgan kristall


    kamroq ifloslanadi. Eriyotgan va erigan soha qalinligini va uning siljish tezligini 


    o„zgartirish imkoniyati mavjud. Shuning uchun bu usul yarimo„tkazgich


    materiallarni yaxshiroq tozalash imkoniyatini beradi. 



    Download 109,37 Kb.
    1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   21




    Download 109,37 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



     Quyosh elementlarini tayyorlash texnologiyalari

    Download 109,37 Kb.