|
Xo‘jalik yurituvchi subyektning 1-sexida mashina va uskunalar ish vaqtidan foydalanish tahlili
|
| bet | 248/316 | | Sana | 11.06.2024 | | Hajmi | 1,74 Mb. | | #262678 |
Bog'liq Moliyaviy va boshqaruv tahlili Vahabov A V va boshq ЮЛДАШ 61e49 Xo‘jalik yurituvchi subyektning 1-sexida mashina va uskunalar ish vaqtidan foydalanish tahlili
Ko‘rsatkichlar
|
Hisobot yili
|
Farqi
|
Reja
|
Haqiqatda
|
Soat
|
%
|
1.
|
Kalendar vaqt fondi
|
1305240
|
1305240
|
-
|
-
|
2.
|
Rejim vaqt fondi
|
470040
|
461382
|
-8658
|
-1,8
|
3.
|
Yillik vaqt fondi
|
421321
|
419699
|
-1622
|
-0,4
|
4.
|
Foydalanish koeffitsiyenti:
|
|
|
|
4.1.
|
Kalendar vaqt fondi
(3q:1q)
|
0,3228
|
0,3215
|
-0,0013
|
X
|
4.2.
|
Rejim vaqt fondi (3q:2q)
|
0,8963
|
0,9096
|
+0,0133
|
x
|
Mashina va uskunalarning ish vaqti fondi mashina – soat, stanok – soatlarda ifodalanadi. Tahlil natijalari shuni ko‘rsatadiki, mashina, usku- nalarning kalendar vaqt fondi koeffitsiyenti rejaga nisbatan pasaygan.
jadval
Xo‘jalik yurituvchi subyektning 1-sexida mashina va uskunalardan vaqti va quvvati bo‘yicha foydalanish tahlili
T
№
|
Ko‘rsatkichlar
|
Reja
|
Haqiqatda
|
Farqi
|
mutlaq summa
|
%
|
1.
|
Mahsulot hajmi, mln
so‘m
|
10823
|
10853
|
+30
|
+0,3
|
2.
|
Ishlagan mashina – soat
|
421321
|
419699
|
-1622
|
-0,4
|
3.
|
1 mashina - soatga to‘g‘ri
keladigan mahsulot, so‘m
|
25688
|
25859
|
+171
|
+0,6
|
Pasayish asosan mavjud uskuna va dastgohlar sonining kamayishi tufayli yuz bergan. Rejim vaqt koeffitsiyenti smenalar soni hamda yil davomida ishlagan ish kunlarining o‘zgarishiga bog‘liq. Yillik vaqt
fondining o‘zgarishi esa uskuna va dastgohlarni ichki va tashqi sabablarga ko‘ra ish vaqtining yo‘qotilishiga bog‘liq. Mashina va uskunalardan foydalanishni ifodalovchi ko‘rsatkichlar bo‘lib uning intensiv, ekstensiv va integral koeffitsiyentlari hisoblanadi.
Mahsulot hajmining rejaga nisbatan 30 mln so‘mga ortig‘i bilan bajarilishi asosan mashina va uskunalar unumdorligining o‘sishi hisobiga yuz bergan. Yo‘qotilgan vaqt 1622 mashina – soatni tashkil etgan. Mashina va uskunalardan vaqti va quvvati bo‘yicha foydalanish koeffitsiyentlari:
Ekstensiv foydalanish koeffitsiyenti:
419699:421321=0,9962.
Intensiv foydalanish koeffitsiyenti:
25859:25688=1,0066.
Integral foydalanish koeffitsiyenti:
0,9962.1,0066=1,0027.
Fond qaytimini oshirish imkoniyatlari
Fond qaytimini oshirish imkoniyatlarini umumlashtirish tahlil etish bosqichining yakuni hisoblanadi. Unda tahlil etish natijlaridan kelib chiqqan holda korxonada asosiy vositalar samaradorligini oshirishning yo‘nalishlari belgilanadi.
Asosiy vositalarning samaradorlik ko‘rsatkichlarini oshirish- ning quyidagi yo‘nalishlarini korxona uchun tavsiya sifatida keltirib o‘tish mumkin. Tashkiliy yo‘nalishlar bo‘yicha:
asosiy vositalarning faqat korxonaga ish beradigan qisminigina olish;
asosiy vositalarning ortiqcha qismini ushlab turmaslik;
eskirgan asosiy vositalarni va ma‘naviy talabga javob bermaydigan asosiy vositalarni hisobdan chiqarish;
asosiy vositalarni farqlash va tarkiblashni qayta o‘zgartirish;
asosiy vositalarga amortizatsiya hisoblashning eng maqbul shakllarini belgilash va hokazo.
Texnik yo‘nalishlar bo‘yicha:
asosiy vositalarni ta’mirlash choralarini ko‘rish, texnik qarov;
eskirgan asosiy vositalarni yangilari bilan almashtirish;
avtomatlashtirilgan tizimni yaratish;
mexanizatsiyalashni kuchaytirish va hokazo.
Ekspluatatsion yo‘nalishlar bo‘yicha:
bir smenalik va ko‘p smenalik;
ishlab chiqarish hajmiga qarab asosiy vositalarni texnik holat va harakatini boshqarish;
asosiy vositalar qarovi yuzasidan mas’ul shaxslarni ajratish;
asosiy vositalar bo‘yicha javobgarlik markazlarini belgilash va hokazo.
Mavzu bo‘yicha tayanch iboralar:
iqtisodiyotni modernizatsiya qilish sharoitida asosiy fondlardan samarali foydalanishning ahamiyati va tahlil vazifasi;
asosiy fondlarni ishlab chiqarishdagi roliga qarab guruhlarga bo‘linishi;
asosiy vositalarning aktiv va passiv qismlari;
asosiy fondlar tarkibi, tuzilishidagi o‘ziga xos xususiyatlari;
mahsulot sifatini yaxshilash, raqobatga bardoshligini ta’minlashda tezlashgan amortizatsiya ajratmamlarini qo‘llashning afzalliklari;
asosiy fondlarning texnik holati tahlili;
yangilanish darajasi ;
eskirish darajasi;
yaroqlilik darajasi;
fond qaytimini oshirish rezervlari.
|
| |
