|
Aksionerlik jamiyatida «A» turdagi mahsulot sifati tahlili
|
| bet | 99/316 | | Sana | 11.06.2024 | | Hajmi | 1,74 Mb. | | #262678 |
Bog'liq Moliyaviy va boshqaruv tahlili Vahabov A V va boshq ЮЛДАШ 61e49 Aksionerlik jamiyatida «A» turdagi mahsulot sifati tahlili
Ko‘rsat- kichlar
|
Mahsulot birligini bahosi, so‘m
|
Ishlab chiqarilgan mahsulot, (dona)
|
Reja- ning bajarili- shi, %
|
Jami mahsulotdagi
ulushi, (%)
|
Ishlab chiqarilgan mahsulot qiymati
(ming so‘m)
|
biznes-
rejada
|
haqi-
qatda
|
biznes-
rejada
|
haqi-
qatda
|
biznes-
rejada
|
haqi-
qatda
|
Oliy navli
mahsulot
|
9400
|
82400
|
89123
|
108,16
|
85,21
|
86,14
|
774560
|
837756,2
|
Birinchi navli
mahsulot
|
6300
|
14300
|
14335
|
100,24
|
14,79
|
13,86
|
90090
|
90310,5
|
Jami
|
X
|
96700
|
103458
|
106,99
|
100,0
|
100,0
|
864650
|
928066,7
|
O‘rtacha nav (sort)lilik koeffitsiyenti:
864650 ming so‘m
928066,7 ming so‘m
Rejada = = 0,951
bo‘yicha 96700 * 9400
Haqiqatda = = 0,954
103458 x 9400
Mahsulot birligining o‘rtacha sotish bahosi:
864650 ming so‘m
Rejada = 8942 so‘m
bo‘yicha 96700 dona
928066,7 ming so‘m Haqiqatda = 8971 so‘m
103458 dona
Mahsulot birligini o‘rtacha sotish bahosini 29 so‘mga ortishi qiymat shaklida mahsulotni 3000,28 ming so‘mga ortishiga olib keldi.
(8971-8942)*103458=3000,28 ming so‘m
«A» mahsuloti hajmi qiymat shaklida rejadagiga nisbatan 63417,22 ming so‘mga ko‘paygan. Mahsulot hajmining bunday tarzda ko‘pa- yishiga mahsulot birligining sotish bahosini oshganligi 3000,28 ming so‘mga, mahsulotning o‘rtacha navlilik darajasining ortganligi esa 60416,42 ming so‘mga ijobiy ta’sir ko‘rsatgan hamda umumiy «A» mahsulotning rejaga nisbatan haqiqatda 63417,22 ming so‘mga ortishiga olib kelgan.
Mahsulot sifatiga, odatda, quyidagi omillar ta’sir qiladi:
foydalanilayotgan xomashyo va materiallar sifati;
xodimlarning malakasi va texnik tayyorgarlik darajasi;
ishlab chiqarishda ishtirok etadigan texnika va texnologiyani holati va uning progressivligi;
ishchi va xodimlarning mahsulot sifatiga javobgarligi hamda ularning moddiy rag‘batlantirilishi va hokazo.
Respublikamizda mahsulot sifatini xarakterlovchi eng asosiy ko‘r- satkich bu O‘zbekiston Davlat Standartlashtirish qo‘mitasi tomonidan belgilangan ko‘rsatkichlardir.
Mahsulotlarni sotish bo‘yicha shartnoma majburiyatlarining bajarilishi tahlili
Istiqlol yillarida o‘tkazilgan islohotlar tufayli boshqaruvning ma’- muriy-buyruqbozlik usullari o‘rnini egallagan bozor iqtisodiyoti sharoitida shartnoma barcha mulk shaklidagi korxona, muassasa va tashkilotlar, shuningdek, tadbirkorlar o‘rtasida iqtisodiy munosabatlarni o‘rnatuvchi asosiy huquqiy hujjatga aylandi. Yaqin o‘tmishda rejali iqtisodiyot davrida ham shartnomalar tizimidan foydalanilgan, ammo, yakka mulkchilik, ya’ni davlat mulkchiligining tanho huquqi hukm- ronlik qilgan zamonda shartnomalar reja va topshiriqlarni bajarish uchun qo‘llaniladigan bir vosita hisoblangan xolos, qolaversa, ilgarilari
shartnomaga uni tuzgan tomonlarning istak va manfaatlarini ifoda etuvchi to‘la huquqli yuridik hujjat deb ham qaralmasdi. Ularning qo‘llanilishi cheklangan bo‘lib, hattoki, fuqarolarning o‘zaro bitim tuzishi qonun yo‘li bilan jazolanadigan ayb - chayqovchilik sifatida, qoralanar edi. Shu ma’noda, shartnomaning huquqiy maqomini tamo- mila o‘zgartirish va umuman, shartnoma tuzish madaniyatini yuksal- tirish borasida mamlakatimizda jiddiy ishlar amalga oshirilayotgani e’tiborga loyiqdir. Endilikda, shartnoma rejali ishlab chiqarish va taqsimlash omillariga asoslanmaydi. Bil’aks, bozor qonuniyatlari talabiga binoan, shartnomaviy munosabatlar tovar-pul, ya’ni teng to‘lovlar tarzida amalga oshirilib, shartnoma ularga huquqiy shakl o‘rnida xizmat qila boshladi. Bugungi kunda O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi, Fuqarolik kodeksi, xo‘jalik ishlarini yuritish qonunlari majmuasi, mulkchilik, tadbirkorlik, korxonalar to‘g‘risidagi qonunlar, boshqa me’yoriy hujjatlar shartnoma munosabatlarini tartibga solib turuvchi huquqiy manbalar hisoblanadi.
Shartnoma ijrosi bugungi kunda eng dolzarb muammolardan biridir. Shartnoma bajarilmasligi korxonaga iqtisodiy zarar keltiribgina qolmay, uning istiqbolini xavf ostiga qo‘yadi, har ikki tomondagi korxonalar ishchilarining maosh ololmasligiga sabab bo‘ladi.
jadval
|
| |
